UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

stolec

Chronologizacja

XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. stolec
stolce
D. stolca
stolców
C. stolcowi
stolcom
B. stolec
stolce
N. stolcem
stolcami
Ms. stolcu
stolcach
W. stolcu
stolce

Pochodzenie

Od: psł. *stolъ; pierwotnie zdrobnienie (wariantywne do stołek) w tym samym znaczeniu 'sprzęt do siedzenia, krzesło; tron'

1. kał

Definicja

fizjol. 
substancja o przykrym zapachu, którą ludzie i zwierzęta wydalają jednorazowo z jelit przez odbyt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ekskrement, guano, kał, kupa, kupka
hiperonimy:  ekskrementy, odchody

Połączenia

  • luźny, twardy stolec
  • mocz i stolec
  • krew w stolcu
  • oddać/oddawać stolec

Cytaty

W Rzymie cezarów jak wiadomo były już publiczne termy. Prowadzenie konwersacji podczas oddawania stolca oraz podmywanie się należały do powszechnie uznanych obyczajów.

źródło: NKJP: Piotr Berger: Światynia dumania, CKM, nr 05/05, 1999

Każda osoba, u której test wykaże krew w stolcu, powinna jak najszybciej zgłosić się na kolonoskopię.

źródło: NKJP: (jog): Na tropie raka, Dziennik Bałtycki, 2003-04-23

Stolec kota jest zazwyczaj suchy, koty preferują zakopywanie swoich odchodów w piaszczystym podłożu.

źródło: NKJP: Internet

O biegunce mówi się wtedy, gdy człowiek oddaje luźne stolce częściej niż trzy razy dziennie.

źródło: NKJP: Danuta Myłek: Alergie, 2001

2. krzesło

Definicja

przest. 
krzesło, na którym w oficjalnych sytuacjach zasiada monarcha, biskup lub inny dostojnik

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  krzesło

Cytaty

Przewielebny Ojciec Jimmy powstał ze swojego stolca i zbliżył się dostojnym krokiem do stołu [...].

źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

Do sali wkroczył Falias odziany w pięknie zdobioną grawerunkiem zbroję. Jego twardych kroków nie stłumił nawet czerwony chodnik prowadzący do królewskiego stolca.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Smoczy Pakt, 2003

3. władza

Definicja

przest. 
władza królewska, książęca lub kościelna

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół miejsca i instytucje związane z religią i kościołem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  tron
hiperonimy:  rządy, władza

Połączenia

  • biskupi, królewski stolec

Cytaty

Tyberiusz nienawidził cesarskiego stolca i biadolił, że sprawowanie władzy przypomina trzymanie wilka za uszy [...].

źródło: NKJP: Krzysztof Rutkowski: Paryskie pasaże, Gazeta Wyborcza, 1994-05-10

Rządzi swoim księstwem rozumnie i sprawiedliwie, z pewnością więc i na małopolskim stolcu okaże podobne przymioty.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Metamorfozy, 2004

Książę przekazał swojemu najmłodszemu bratu - Ulrykowi stolec biskupi oraz władztwo szczecineckie.

źródło: NKJP: Internet

Data ostatniej modyfikacji: 12.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj