UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

bryzgać

Chronologizacja

1655, Bańk

Pochodzenie

psł. *bryzgati

1.a krwią

Definicja

powodować wyrzucenie z dużą siłą w powietrze drobnych cząstek jakiegoś płynu lub substancji o podobnej postaci

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  tryskać

Połączenia

  • fontanna, kran; motocykl, samochód bryzga
  • bryzgać błotem, szlamem, wodą
  • bryzgać spod kół

Cytaty

Przez pewien okres kran [...] był zepsuty: gdy się go odkręciło, bryzgał tak silnym strumieniem wody, że nieświadomego tej usterki opryskiwał jak prysznic.

źródło: NKJP: Ryszard Danecki, Janusz Marciszewski: 55 lat gazety. Anegdoty, Gazeta Poznańska, 2003-07-12

[...] fontanny przed blokami przestaną bryzgać wodą, bo nie będzie nikogo, kto o nie zadba.

źródło: NKJP: Mołdawianin Mircea, Dziennik Polski, 2008-04-12

Przekłuwając parówkę, należy robić to ostrożnie, ponieważ często bryzga sosem i, co gorsza, w kierunku sąsiada.

źródło: NKJP: Tadeusz Rojek: Jak to się je: savoir-vivre przy stole, 1994

Manewrujące i pędzące samochody bryzgały błotem, ślizgały się na podjazdach i pokonywały trasę z niemałym trudem.

źródło: NKJP: (KATI): Rajd na cztery koła, Dziennik Bałtycki, 1998-08-25

Przypominałam sobie jak Olaf Lubaszenko kilka razy musiał zagrać tę scenę spadając z wozu - i panie za każdym razem bryzgały go krwią.

źródło: NKJP: Robert Drobysz: Z Lubaszenką przed kamerą, Gazeta Krakowska, 2001-12-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. bryzgam
bryzgamy
2 os. bryzgasz
bryzgacie
3 os. bryzga
bryzgają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bryzgałem
+(e)m bryzgał
bryzgałam
+(e)m bryzgała
bryzgałom
+(e)m bryzgało
bryzgaliśmy
+(e)śmy bryzgali
bryzgałyśmy
+(e)śmy bryzgały
2 os. bryzgałeś
+(e)ś bryzgał
bryzgałaś
+(e)ś bryzgała
bryzgałoś
+(e)ś bryzgało
bryzgaliście
+(e)ście bryzgali
bryzgałyście
+(e)ście bryzgały
3 os. bryzgał
bryzgała
bryzgało
bryzgali
bryzgały

bezosobnik: bryzgano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę bryzgał
będę bryzgać
będę bryzgała
będę bryzgać
będę bryzgało
będę bryzgać
będziemy bryzgali
będziemy bryzgać
będziemy bryzgały
będziemy bryzgać
2 os. będziesz bryzgał
będziesz bryzgać
będziesz bryzgała
będziesz bryzgać
będziesz bryzgało
będziesz bryzgać
będziecie bryzgali
będziecie bryzgać
będziecie bryzgały
będziecie bryzgać
3 os. będzie bryzgał
będzie bryzgać
będzie bryzgała
będzie bryzgać
będzie bryzgało
będzie bryzgać
będą bryzgali
będą bryzgać
będą bryzgały
będą bryzgać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. bryzgajmy
2 os. bryzgaj
bryzgajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bryzgałbym
bym bryzgał
bryzgałabym
bym bryzgała
bryzgałobym
bym bryzgało
bryzgalibyśmy
byśmy bryzgali
bryzgałybyśmy
byśmy bryzgały
2 os. bryzgałbyś
byś bryzgał
bryzgałabyś
byś bryzgała
bryzgałobyś
byś bryzgało
bryzgalibyście
byście bryzgali
bryzgałybyście
byście bryzgały
3 os. bryzgałby
by bryzgał
bryzgałaby
by bryzgała
bryzgałoby
by bryzgało
bryzgaliby
by bryzgali
bryzgałyby
by bryzgały

bezosobnik: bryzgano by

bezokolicznik: bryzgać

imiesłów przysłówkowy współczesny: bryzgając

gerundium: bryzganie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. bryzganie
bryzgania
D. bryzgania
bryzgań
C. bryzganiu
bryzganiom
B. bryzganie
bryzgania
N. bryzganiem
bryzganiami
Ms. bryzganiu
bryzganiach
W. bryzganie
bryzgania

imiesłów przymiotnikowy czynny: bryzgający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. bryzgający
bryzgający
bryzgający
bryzgające
bryzgająca
D. bryzgającego
bryzgającego
bryzgającego
bryzgającego
bryzgającej
C. bryzgającemu
bryzgającemu
bryzgającemu
bryzgającemu
bryzgającej
B. bryzgającego
bryzgającego
bryzgający
bryzgające
bryzgającą
N. bryzgającym
bryzgającym
bryzgającym
bryzgającym
bryzgającą
Ms. bryzgającym
bryzgającym
bryzgającym
bryzgającym
bryzgającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. bryzgający
bryzgający
bryzgające
bryzgające
D. bryzgających
bryzgających
bryzgających
bryzgających
C. bryzgającym
bryzgającym
bryzgającym
bryzgającym
B. bryzgających
bryzgających
bryzgających
bryzgające
N. bryzgającymi
bryzgającymi
bryzgającymi
bryzgającymi
Ms. bryzgających
bryzgających
bryzgających
bryzgających

imiesłów przymiotnikowy bierny: bryzgany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. bryzgany
bryzgany
bryzgany
bryzgane
bryzgana
D. bryzganego
bryzganego
bryzganego
bryzganego
bryzganej
C. bryzganemu
bryzganemu
bryzganemu
bryzganemu
bryzganej
B. bryzganego
bryzganego
bryzgany
bryzgane
bryzganą
N. bryzganym
bryzganym
bryzganym
bryzganym
bryzganą
Ms. bryzganym
bryzganym
bryzganym
bryzganym
bryzganej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. bryzgani
bryzgani
bryzgane
bryzgane
D. bryzganych
bryzganych
bryzganych
bryzganych
C. bryzganym
bryzganym
bryzganym
bryzganym
B. bryzganych
bryzganych
bryzganych
bryzgane
N. bryzganymi
bryzganymi
bryzganymi
bryzganymi
Ms. bryzganych
bryzganych
bryzganych
bryzganych

Składnia

bez ograniczeń + bryzgać +
CZYM
bez ograniczeń + bryzgać +
KOGO + (CZYM)

1.b o krwi

Definicja

być wyrzucanym z dużą siłą w powietrze, a następnie rozprzestrzeniać się

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  tryskać

Połączenia

  • błoto, krew; woda bryzga
  • bryzgać w twarz

Cytaty

Kolaski i powozy najeżdżały na warszawiaków, tylko błoto bryzgało i pecyny niedosprzątanego śniegu.

źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: Ben Akiba w Warszawie, Polityka, 2004-01-31

Kopniak w goleń, tuż pod kolano, padający na klęczki dostaje z góry w nos, kość pęka z chrupnięciem, krew bryzga na ubranie.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

[...] woda co rusz bryzgała mi w twarz, a wiejący wiatr potęgował uczucie chłodu.

źródło: NKJP: Radosław Milczarek: Formelana, 2010

[...] rozgrzebujące żar ogniska, aż iskry bryzgają na siedzących w kucki jeńców.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Strach było chodzić chodnikami, bo można było przypłacić to kąpielą w wodzie bryzgającej spod samochodowych kół.

źródło: NKJP: (awu): Basen na ulicy, Dziennik Łódzki, 2005-05-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. bryzgam
bryzgamy
2 os. bryzgasz
bryzgacie
3 os. bryzga
bryzgają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bryzgałem
+(e)m bryzgał
bryzgałam
+(e)m bryzgała
bryzgałom
+(e)m bryzgało
bryzgaliśmy
+(e)śmy bryzgali
bryzgałyśmy
+(e)śmy bryzgały
2 os. bryzgałeś
+(e)ś bryzgał
bryzgałaś
+(e)ś bryzgała
bryzgałoś
+(e)ś bryzgało
bryzgaliście
+(e)ście bryzgali
bryzgałyście
+(e)ście bryzgały
3 os. bryzgał
bryzgała
bryzgało
bryzgali
bryzgały

bezosobnik: bryzgano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę bryzgał
będę bryzgać
będę bryzgała
będę bryzgać
będę bryzgało
będę bryzgać
będziemy bryzgali
będziemy bryzgać
będziemy bryzgały
będziemy bryzgać
2 os. będziesz bryzgał
będziesz bryzgać
będziesz bryzgała
będziesz bryzgać
będziesz bryzgało
będziesz bryzgać
będziecie bryzgali
będziecie bryzgać
będziecie bryzgały
będziecie bryzgać
3 os. będzie bryzgał
będzie bryzgać
będzie bryzgała
będzie bryzgać
będzie bryzgało
będzie bryzgać
będą bryzgali
będą bryzgać
będą bryzgały
będą bryzgać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. bryzgajmy
2 os. bryzgaj
bryzgajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bryzgałbym
bym bryzgał
bryzgałabym
bym bryzgała
bryzgałobym
bym bryzgało
bryzgalibyśmy
byśmy bryzgali
bryzgałybyśmy
byśmy bryzgały
2 os. bryzgałbyś
byś bryzgał
bryzgałabyś
byś bryzgała
bryzgałobyś
byś bryzgało
bryzgalibyście
byście bryzgali
bryzgałybyście
byście bryzgały
3 os. bryzgałby
by bryzgał
bryzgałaby
by bryzgała
bryzgałoby
by bryzgało
bryzgaliby
by bryzgali
bryzgałyby
by bryzgały

bezosobnik: bryzgano by

bezokolicznik: bryzgać

imiesłów przysłówkowy współczesny: bryzgając

gerundium: bryzganie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. bryzganie
bryzgania
D. bryzgania
bryzgań
C. bryzganiu
bryzganiom
B. bryzganie
bryzgania
N. bryzganiem
bryzganiami
Ms. bryzganiu
bryzganiach
W. bryzganie
bryzgania

imiesłów przymiotnikowy czynny: bryzgający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. bryzgający
bryzgający
bryzgający
bryzgające
bryzgająca
D. bryzgającego
bryzgającego
bryzgającego
bryzgającego
bryzgającej
C. bryzgającemu
bryzgającemu
bryzgającemu
bryzgającemu
bryzgającej
B. bryzgającego
bryzgającego
bryzgający
bryzgające
bryzgającą
N. bryzgającym
bryzgającym
bryzgającym
bryzgającym
bryzgającą
Ms. bryzgającym
bryzgającym
bryzgającym
bryzgającym
bryzgającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. bryzgający
bryzgający
bryzgające
bryzgające
D. bryzgających
bryzgających
bryzgających
bryzgających
C. bryzgającym
bryzgającym
bryzgającym
bryzgającym
B. bryzgających
bryzgających
bryzgających
bryzgające
N. bryzgającymi
bryzgającymi
bryzgającymi
bryzgającymi
Ms. bryzgających
bryzgających
bryzgających
bryzgających

Składnia

bez ograniczeń + bryzgać +
(GDZIE)
bez ograniczeń + bryzgać +
(SKĄD)
Data ostatniej modyfikacji: 07.02.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj