UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

śmigus-dyngus I

II

śmigus dyngus
rzadziej kwestion. śmingus dyngus
rzadziej kwestion. śmingus-dyngus

rzeczownik

Chronologizacja

1911, Lud: organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego

Odmiana

część mowy: rzeczownik

Inne uwagi

Zob. śmigus, dyngus
Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. śmigus; drugi człon złożenia dyngus od niem. (daw.) dingnus, dingnis 'okup, kontrybucja' (Brück)

1. dzień

Definicja

poniedziałek po Wielkanocy, w którym zgodnie z obyczajem oblewa się ludzi wodą

Noty o użyciu

Zapisywane również wielkimi literami: Śmigus-Dyngus, Śmigus Dyngus.

Warianty

  • śmigus dyngus
  • rzadziej kwestion. śmingus dyngus
  • rzadziej kwestion. śmingus-dyngus

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dyngus, lany poniedziałek, śmigus

Cytaty

W święta powinno być ciepło i słonecznie, powyżej dziesięciu stopni. Dopiero po śmigusie-dyngusie nastąpi zmiana: znowu będzie więcej chmur i opadów.

źródło: NKJP: (WP): Ładną mamy zimę tej wiosny, Dziennik Łódzki, 2002-03-25

Statek do Gdańska dopływał tak między Wigilią a Śmigusem-Dyngusem.

źródło: NKJP: Internet

Na Wielką Sobotę 10.04 zaplanowano 5 spotkań, jedno (Krakusa Swoszowice z Orłem Myślenice) odbędzie się w Śmigus Dyngus 12.04 [...].

źródło: NKJP: (bat): Pocięty terminarz, Gazeta Krakowska, 2004-03-11

W Wiśle jest co prawda dużo śniegu, ale mam nadzieję, że w !?śmingus-dyngus będzie ciepło i będzie się można polewać wodą.

źródło: NKJP: (pg): Na razie odpoczynek, Gazeta Krakowska, 2006-03-31

Jednego takiego nowobogackiego kiedyś strasznie zlałem w !?Śmingus-Dyngus (wodą).

źródło: NKJP: Internet

Za nową porę roku nasi przodkowie dziękowali też w !?Śmingus Dyngus.

źródło: NKJP: Magdalena Frankiewicz: Nareszcie jest, Gazeta Krakowska, 2004-03-20

Informacja normatywna

Warianty śmingus-dyngus, śmingus dyngus uznawane za niepoprawne

2. obyczaj

Definicja

obyczaj polegający na oblewaniu ludzi wodą w poniedziałek po Wielkanocy

Noty o użyciu

Pierwotnie, w zależności od regionu Polski, wyrazy śmigus i dyngus odnosiły się do różnych zwyczajów, np. bicia gałązkami jałowca, chodzenia po domach w celu otrzymywania datków stanowiących okup, natomiast we współczesnej kulturze ogólnopolskiej ich odniesienie zostało zawężone do polewania wodą.

Warianty

  • śmigus dyngus
  • rzadziej kwestion. śmingus dyngus
  • rzadziej kwestion. śmingus-dyngus

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dyngus, lany poniedziałek, śmigus

Połączenia

  • obyczaj, tradycja, zwyczaj śmigusa-dyngusa
  • śmigus-dyngus jest obchodzony

Cytaty

Współczesny obyczaj śmigusa-dyngusa sprowadza się do chlustania wodą prosto z wiader.

źródło: NKJP: (emka): Polewali innych, Dziennik Bałtycki, 1999-04-06

Śmigus dyngus był obchodzony w mojej rodzinnej miejscowości w oryginalny sposób - strażacy jechali wolno wielkim wozem i polewali wodą domy oraz każdego, kto akurat był w pobliżu.

źródło: NKJP: Agata Bochenek: Czekam na takie chwile, Wieści Podwarszawskie, 2006-04-16

Wodą najchętniej polałbym niesfornych radnych, którzy często mówią zbyt długo i nie na temat. Sam nie obawiam się !?śmingusa-dyngusa, bo w czasie świąt nie będzie mnie w Wągrowcu.

źródło: NKJP: RED: Śmigus-dyngus, czyli kogo oblać i dlaczego?, Gazeta Poznańska, 2002-03-30

Pogrzeb żuru, pisanki i !?śmingus dyngus - wielkanocne obyczaje.

źródło: NKJP: Agata Szeska, Pogrzeb żuru, pisanki i śmingus dyngus. Wielkanocne obyczaje, Nasze Miasto Poznań, 2002-03-28

Informacja normatywna

Warianty śmingus-dyngus, śmingus dyngus uznawane za niepoprawne

Data ostatniej modyfikacji: 13.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj