UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zmniejszać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Pochodzenie

Od: mniejszy < psł. *mьnjьjь, *mьnjьši, *mьnje 'mniejszy, mniejsza, mniejsze'

Definicja

powodować, że rozmiar, zakres, liczebność, intensywność czegoś lub odstęp między jakimiś obiektami stają się mniejsze

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  ucinać

Połączenia

  • zmniejszać apetyt, ciśnienie, dawkę, dotacje, konsumpcję, liczbę czegoś, obciążenie, opór, rozdzielczość, stężenie, temperaturę, wartość, wydatki, zanieczyszczenie, zawartość
  • zmniejszać o połowę, o ileś procent
  • zmniejszać powoli, stopniowo, systematycznie

Cytaty

Lekarze dawali mu lekarstwa, zmniejszali albo zwiększali dawki. Zestawiali jedne leki z innymi. Czasem były efekty: tiki Jakuba malały.

źródło: NKJP: Wojciech Tochman: Wściekły pies, 2007

W miarę upływu czasu polanka zmniejszała swoją powierzchnię.

źródło: KWSJP: Kazimierz Dębnicki: Życie jak życie, 1986

Milczeli, jakby nie mogli ustalić, kto powinien wyjaśnić sytuację. Może nie wierzyli w prześladujące ich fatum, lecz nie zmniejszało to ich podświadomego niepokoju.

źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008

Lek [...] zmniejsza o 30 proc. wchłanianie tłuszczu przez organizm.

źródło: NKJP: Krzysztof Szymborski: Uwaga, nadwaga!, Polityka, 2002-03-30

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmniejszam
zmniejszamy
2 os. zmniejszasz
zmniejszacie
3 os. zmniejsza
zmniejszają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmniejszałem
+(e)m zmniejszał
zmniejszałam
+(e)m zmniejszała
zmniejszałom
+(e)m zmniejszało
zmniejszaliśmy
+(e)śmy zmniejszali
zmniejszałyśmy
+(e)śmy zmniejszały
2 os. zmniejszałeś
+(e)ś zmniejszał
zmniejszałaś
+(e)ś zmniejszała
zmniejszałoś
+(e)ś zmniejszało
zmniejszaliście
+(e)ście zmniejszali
zmniejszałyście
+(e)ście zmniejszały
3 os. zmniejszał
zmniejszała
zmniejszało
zmniejszali
zmniejszały

bezosobnik: zmniejszano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zmniejszał
będę zmniejszać
będę zmniejszała
będę zmniejszać
będę zmniejszało
będę zmniejszać
będziemy zmniejszali
będziemy zmniejszać
będziemy zmniejszały
będziemy zmniejszać
2 os. będziesz zmniejszał
będziesz zmniejszać
będziesz zmniejszała
będziesz zmniejszać
będziesz zmniejszało
będziesz zmniejszać
będziecie zmniejszali
będziecie zmniejszać
będziecie zmniejszały
będziecie zmniejszać
3 os. będzie zmniejszał
będzie zmniejszać
będzie zmniejszała
będzie zmniejszać
będzie zmniejszało
będzie zmniejszać
będą zmniejszali
będą zmniejszać
będą zmniejszały
będą zmniejszać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zmniejszajmy
2 os. zmniejszaj
zmniejszajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zmniejszałbym
bym zmniejszał
zmniejszałabym
bym zmniejszała
zmniejszałobym
bym zmniejszało
zmniejszalibyśmy
byśmy zmniejszali
zmniejszałybyśmy
byśmy zmniejszały
2 os. zmniejszałbyś
byś zmniejszał
zmniejszałabyś
byś zmniejszała
zmniejszałobyś
byś zmniejszało
zmniejszalibyście
byście zmniejszali
zmniejszałybyście
byście zmniejszały
3 os. zmniejszałby
by zmniejszał
zmniejszałaby
by zmniejszała
zmniejszałoby
by zmniejszało
zmniejszaliby
by zmniejszali
zmniejszałyby
by zmniejszały

bezosobnik: zmniejszano by

bezokolicznik: zmniejszać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zmniejszając

gerundium: zmniejszanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zmniejszanie
zmniejszania
D. zmniejszania
zmniejszań
C. zmniejszaniu
zmniejszaniom
B. zmniejszanie
zmniejszania
N. zmniejszaniem
zmniejszaniami
Ms. zmniejszaniu
zmniejszaniach
W. zmniejszanie
zmniejszania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zmniejszający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zmniejszający
zmniejszający
zmniejszający
zmniejszające
zmniejszająca
D. zmniejszającego
zmniejszającego
zmniejszającego
zmniejszającego
zmniejszającej
C. zmniejszającemu
zmniejszającemu
zmniejszającemu
zmniejszającemu
zmniejszającej
B. zmniejszającego
zmniejszającego
zmniejszający
zmniejszające
zmniejszającą
N. zmniejszającym
zmniejszającym
zmniejszającym
zmniejszającym
zmniejszającą
Ms. zmniejszającym
zmniejszającym
zmniejszającym
zmniejszającym
zmniejszającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zmniejszający
zmniejszający
zmniejszające
zmniejszające
D. zmniejszających
zmniejszających
zmniejszających
zmniejszających
C. zmniejszającym
zmniejszającym
zmniejszającym
zmniejszającym
B. zmniejszających
zmniejszających
zmniejszających
zmniejszające
N. zmniejszającymi
zmniejszającymi
zmniejszającymi
zmniejszającymi
Ms. zmniejszających
zmniejszających
zmniejszających
zmniejszających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zmniejszany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zmniejszany
zmniejszany
zmniejszany
zmniejszane
zmniejszana
D. zmniejszanego
zmniejszanego
zmniejszanego
zmniejszanego
zmniejszanej
C. zmniejszanemu
zmniejszanemu
zmniejszanemu
zmniejszanemu
zmniejszanej
B. zmniejszanego
zmniejszanego
zmniejszany
zmniejszane
zmniejszaną
N. zmniejszanym
zmniejszanym
zmniejszanym
zmniejszanym
zmniejszaną
Ms. zmniejszanym
zmniejszanym
zmniejszanym
zmniejszanym
zmniejszanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zmniejszani
zmniejszani
zmniejszane
zmniejszane
D. zmniejszanych
zmniejszanych
zmniejszanych
zmniejszanych
C. zmniejszanym
zmniejszanym
zmniejszanym
zmniejszanym
B. zmniejszanych
zmniejszanych
zmniejszanych
zmniejszane
N. zmniejszanymi
zmniejszanymi
zmniejszanymi
zmniejszanymi
Ms. zmniejszanych
zmniejszanych
zmniejszanych
zmniejszanych

odpowiednik aspektowy: zmniejszyć

Składnia

bez ograniczeń + zmniejszać +
CO + (o CO)
Data ostatniej modyfikacji: 27.08.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj