UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

oddzielić

Chronologizacja

1389, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddzielę
oddzielimy
2 os. oddzielisz
oddzielicie
3 os. oddzieli
oddzielą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddzieliłem
+(e)m oddzielił
oddzieliłam
+(e)m oddzieliła
oddzieliłom
+(e)m oddzieliło
oddzieliliśmy
+(e)śmy oddzielili
oddzieliłyśmy
+(e)śmy oddzieliły
2 os. oddzieliłeś
+(e)ś oddzielił
oddzieliłaś
+(e)ś oddzieliła
oddzieliłoś
+(e)ś oddzieliło
oddzieliliście
+(e)ście oddzielili
oddzieliłyście
+(e)ście oddzieliły
3 os. oddzielił
oddzieliła
oddzieliło
oddzielili
oddzieliły

bezosobnik: oddzielono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. oddzielmy
2 os. oddziel
oddzielcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. oddzieliłbym
bym oddzielił
oddzieliłabym
bym oddzieliła
oddzieliłobym
bym oddzieliło
oddzielilibyśmy
byśmy oddzielili
oddzieliłybyśmy
byśmy oddzieliły
2 os. oddzieliłbyś
byś oddzielił
oddzieliłabyś
byś oddzieliła
oddzieliłobyś
byś oddzieliło
oddzielilibyście
byście oddzielili
oddzieliłybyście
byście oddzieliły
3 os. oddzieliłby
by oddzielił
oddzieliłaby
by oddzieliła
oddzieliłoby
by oddzieliło
oddzieliliby
by oddzielili
oddzieliłyby
by oddzieliły

bezosobnik: oddzielono by

bezokolicznik: oddzielić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: oddzieliwszy

gerundium: oddzielenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. oddzielenie
oddzielenia
D. oddzielenia
oddzieleń
C. oddzieleniu
oddzieleniom
B. oddzielenie
oddzielenia
N. oddzieleniem
oddzieleniami
Ms. oddzieleniu
oddzieleniach
W. oddzielenie
oddzielenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: oddzielony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. oddzielony
oddzielony
oddzielony
oddzielone
oddzielona
D. oddzielonego
oddzielonego
oddzielonego
oddzielonego
oddzielonej
C. oddzielonemu
oddzielonemu
oddzielonemu
oddzielonemu
oddzielonej
B. oddzielonego
oddzielonego
oddzielony
oddzielone
oddzieloną
N. oddzielonym
oddzielonym
oddzielonym
oddzielonym
oddzieloną
Ms. oddzielonym
oddzielonym
oddzielonym
oddzielonym
oddzielonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. oddzieleni
oddzieleni
oddzielone
oddzielone
D. oddzielonych
oddzielonych
oddzielonych
oddzielonych
C. oddzielonym
oddzielonym
oddzielonym
oddzielonym
B. oddzielonych
oddzielonych
oddzielonych
oddzielone
N. oddzielonymi
oddzielonymi
oddzielonymi
oddzielonymi
Ms. oddzielonych
oddzielonych
oddzielonych
oddzielonych

odpowiednik aspektowy: oddzielać

Pochodzenie

Zob. dzielić

1. mięso od kości

Definicja

spowodować, że coś przestaje z czymś stanowić całość i zaczyna istnieć samodzielnie

Wymowa

[oddzielić] lub pot. [odździelić]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

antonimy:  połączyć

Cytaty

Ale świnia duża, gdzież dziecko całą oprawi, tak tylko sobie oddzielił kawałek, ale słonina dalej na skórze świni wisiała.

źródło: NKJP: Bohdan Sławiński: Królowa Tiramisu, 2008

Należy odciąć liście ananasa, poćwiartować owoc i w całości oddzielić miąższ od łupiny.

źródło: NKJP: Aldona Minorczyk-Cichy: Czas grillowania, Dziennik Zachodni, 2003-08-12

Parówkę można jeść ze skórką, jeżeli jest odpowiednio cienka, lub też krajać na kawałki i po kolei zdejmować skórkę, można wreszcie przekrajać parówkę na połowę i oddzielić mięso od skórki.

źródło: NKJP: Tadeusz Rojek: Jak to się je: savoir-vivre przy stole, 1994

- Uczelnia musi być jednostką niezależną w takim sensie, by miała prawo mianować dyrektora, narzucić własny statut, a co z tego wynika - określić koszty. Nie wyobrażam sobie oddzielenia kliniki od uczelni.

źródło: NKJP: Nie płaci nikt... , Dziennik Polski, 1999-07-01

Składnia

bez ograniczeń + oddzielić +
CO + od CZEGO

2. dziecko od matki

Definicja

sprawić, że jacyś ludzie lub jakieś rzeczy przestają być razem

Wymowa

[oddzielić] lub pot. [odździelić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozdzielić

Cytaty

- Trzeba powołać komisję, która oddzieli rzeczy Macha od innych eksponatów, spisze protokół i umowę.

źródło: NKJP: Chytrze na cytrze, Dziennik Polski, 2001-08-17

Od rewolucji islamskiej w 1979 r. w Iranie władze dążą do oddzielenia osób różnej płci w takich miejscach, jak szpitale, parki, uniwersytety i transport publiczny.

źródło: NKJP: Świat w skrócie, Dziennik Zachodni, 2010-06-09

Wczoraj po południu terroryści oddzielili dzieci od rodziców. Umieścili je na balkonie teatru, rodziców na parterze.

źródło: NKJP: Drugi akt tragedii, Dziennik Polski, 2002-10-25

Składnia

bez ograniczeń + oddzielić +
KOGO/CO + od KOGO/CZEGO

3. murem

Definicja

postawić przeszkodę, lub granicę (rzeczywistą lub wyobrażoną) między dwoma wskazanymi obiektami

Wymowa

[oddzielić] lub pot. [odździelić]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Połączenia

  • oddzielić barierą, drzwiami, kratą, murem, pasmem zieleni, ścianką

Cytaty

Tym sposobem wzgórze z zamkiem znalazło się w rękach cesarzy, którzy jeszcze bardziej je umocnili i oddzielili murem obronnym od posiadłości baronów frankońskich, zasiedlających Peloponez od czwartej wyprawy krzyżowej.

źródło: NKJP: Jan Gać: Grecja kulturowy przewodnik po Grecji bizantyńskiej, 2007

Szosę, którą jeżdżą rowerzyści, od chodników oddzielono barierkami.

źródło: NKJP: Tadeusz Jachnicki: Zakalcowe przepisy, Gazeta Krakowska, 2007-02-08

Czerwonym kolorem zostaną skreślone dwa zera, a następnie dwie ostatnie cyfry (grosze) zostaną oddzielone przecinkiem lub pionową kreską.

źródło: NKJP: Barbara Warpechowska: O czekach i groszach, Gazeta Wyborcza, 1994-12-22

Mamy cztery prysznice, każde stanowisko jest oddzielone zasłonką, by zapewnić komfort kąpiącym.

źródło: NKJP: Joanna Kielas: Prysznice i posiłki dla potrzebujących, Dziennik Bałtycki, 2010-02-25

Każdy widz oddzielony od innych ścianką pozostaje sam na sam w swoim boksie z lękiem, obsesją śmierci i bólem istnienia. Ucieczki nie ma.

źródło: NKJP: Anna Malcer: Najważniejszy moment, Dziennik Bałtycki, 2002-05-27

Blaszany płot oddzielił kupców od ich stoisk.

źródło: NKJP: (EGG, FA): Blaszany płot oddzielił kupców od ich stoisk, Słowo Polskie. Gazeta Wrocławska, 2004-03-29

Składnia

bez ograniczeń + oddzielić +
KOGO/CO + CZYM + (od KOGO/CZEGO)
bez ograniczeń + oddzielić +
KOGO/CO + od KOGO/CO

4. życie zawodowe od prywatnego

Definicja

potraktować niezależnie różne sprawy, zagadnienia, sfery życia i działalności człowieka, nie pozwalając, by mieszały się ze sobą

Wymowa

[oddzielić] lub pot. [odździelić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Cytaty

Prawdziwy pracoholizm zaczyna się, gdy nie potrafimy zostawić pracy „za drzwiami”. [...] Najbardziej narażeni są ludzie na kierowniczych stanowiskach, właściciele firm. Perfekcjoniści, którzy wszystko muszą robić najlepiej. Jeżeli jednak potrafią oddzielić pracę od reszty życia, to problem może nigdy ich nie dotknąć.

źródło: NKJP: Łukasz Wichłacz: Beznadziejny przypadek, Dziennik Zachodni, 2003-09-30

Rozsądek każe oddzielić sztukę od życia.

źródło: NKJP: Barbara Ziembicka: Najprostszą drogą: rozmowy z artystami, 1998

W wielu krajach zdecydowano się na oddzielenie polityki pieniężnej od polityki nadzorczej.

źródło: NKJP: Włączenie nadzoru bankowego do KNF, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2007-09-04

Składnia

bez ograniczeń + oddzielić +
CO + od CZEGO

Frazeologizmy

ktoś/coś oddzielił/oddzieliło ziarno od plew
Data ostatniej modyfikacji: 26.03.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj