UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

świetny

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Znaczenie pierwotne 'błyszczący, jaśniejący' poświadczone jest w st.pol. przymiotniku światny. Współczesne znaczenia przymiotnika świetny są zatem metaforyczne.
Por. świat

1. dziennikarz

Definicja

tak dobry, że może być uważany za doskonały

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  doskonały, obłędny, pierwszorzędny

Połączenia

  • świetny człowiek; chłopak, facet; fachowiec, dziennikarz, lekarz, organizator, pisarz, zawodnik, zespół; humor, nastrój; artykuł, dowcip, film, koncert, materiał, mecz, występ; kontakt; moment; interes, pomysł, przykład, pretekst; świetna myśl, robota, wiadomość; kadra, obsada; atmosfera; okazja; książka, muzyka; rozrywka, zabawa; świetne samopoczucie; rozeznanie, przygotowanie, wyczucie; świetne recenzje; warunki, perspektywy
  • świetny aktorsko, kolorystycznie, merytorycznie, technicznie, warsztatowo, wokalnie

Cytaty

Ale najważniejsze, że to świetna sekretarka. Nigdy jej się nie zdarzyło zapomnieć o jakimś terminie, załatwia wszystko bez pytania o szczegóły, jednym słowem, ideał.

źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S.A., 1997

- To świetny pomysł - zawołała. - Tak, weź ją na spacer.

źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998

Jej rysunki i grafiki, świetne warsztatowo, błyskotliwe, bliskie baśniowemu surrealizmowi, ale i czarnemu humorowi egzystencjalistów, wywodzą się wprost ze słynnej... otóż właśnie, ze słynnej graficznej „szkoły krakowskiej” [...].

źródło: NKJP: Barbara Ziembicka: Najprostszą drogą. Rozmowy z artystami, 1998

Skarbiec katedralny na Wawelu to bez wątpienia największa i najświetniejsza kolekcja artystyczna w Polsce.

źródło: NKJP: Michał Rożek: Symbolika i magia Krakowa, 2000

Sam nadal mam do tej książki stosunek bardzo skomplikowany. [...] Teraz ukazała się w Ameryce i - co mnie zaskoczyło - dostała świetne recenzje.

źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. świetny
świetny
świetny
świetne
świetna
D. świetnego
świetnego
świetnego
świetnego
świetnej
C. świetnemu
świetnemu
świetnemu
świetnemu
świetnej
B. świetnego
świetnego
świetny
świetne
świetną
N. świetnym
świetnym
świetnym
świetnym
świetną
Ms. świetnym
świetnym
świetnym
świetnym
świetnej
W. świetny
świetny
świetny
świetne
świetna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. świetni
świetni
świetne
świetne
D. świetnych
świetnych
świetnych
świetnych
C. świetnym
świetnym
świetnym
świetnym
B. świetnych
świetnych
świetnych
świetne
N. świetnymi
świetnymi
świetnymi
świetnymi
Ms. świetnych
świetnych
świetnych
świetnych
W. świetni
świetni
świetne
świetne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. świetniejszy
świetniejszy
świetniejszy
świetniejsze
świetniejsza
D. świetniejszego
świetniejszego
świetniejszego
świetniejszego
świetniejszej
C. świetniejszemu
świetniejszemu
świetniejszemu
świetniejszemu
świetniejszej
B. świetniejszego
świetniejszego
świetniejszy
świetniejsze
świetniejszą
N. świetniejszym
świetniejszym
świetniejszym
świetniejszym
świetniejszą
Ms. świetniejszym
świetniejszym
świetniejszym
świetniejszym
świetniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. świetniejsi
świetniejsi
świetniejsze
świetniejsze
D. świetniejszych
świetniejszych
świetniejszych
świetniejszych
C. świetniejszym
świetniejszym
świetniejszym
świetniejszym
B. świetniejszych
świetniejszych
świetniejszych
świetniejsze
N. świetniejszymi
świetniejszymi
świetniejszymi
świetniejszymi
Ms. świetniejszych
świetniejszych
świetniejszych
świetniejszych

2. ród

Definicja

stojący wyżej w hierarchii niż obiekty tego samego rodzaju i dlatego postrzegany jako lepszy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  znakomity, znamienity

Połączenia

  • świetny gość; ród; świetne towarzystwo; świetne tradycje

Cytaty

Po raz 45 wręczyliśmy Nagrody Historyczne „Polityki”. Znakomitych laureatów, jurorów, wydawców i licznych gości - a wśród nich świetne grono luminarzy nauki polskiej, głównie historyków - zgromadziła redakcyjna sala multimedialna.

źródło: NKJP: (m): Nagrody Historyczne „Polityki” 2006, Polityka, 2007-01-27

W powojennych Niemczech problemem winy - osobistej, narodowej, metafizycznej - zajęły się najświetniejsze umysły, na przykład Karl Jaspers, który napisał traktat „O winie”.

źródło: NKJP: Marina Pawłowa-Silwanska: Przerwać ten łańcuch, Gazeta Wyborcza, 1994-11-24

Pochodził ze świetnego rodu, był skoligacony z największymi rodzinami arystokratycznymi, odebrał doskonałe wykształcenie.

źródło: NKJP: Numer 29 (2612) za tydzień!, Przekrój, 1995, nr 28

Obecność na weselnym przyjęciu „państwa ze dworu” w jej pojęciu dodawała jeszcze więcej znaczenia i tak już świetnej uroczystości.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Obecnie uczy się tu 51 wychowanków. Mogłoby dwukrotnie więcej. [...] Szkoła ma dobrą markę i świetne tradycje.

źródło: NKJP: (Adk): Szkoła z marką, Nowiny Raciborskie, 2005-03-01

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. świetny
świetny
świetny
świetne
świetna
D. świetnego
świetnego
świetnego
świetnego
świetnej
C. świetnemu
świetnemu
świetnemu
świetnemu
świetnej
B. świetnego
świetnego
świetny
świetne
świetną
N. świetnym
świetnym
świetnym
świetnym
świetną
Ms. świetnym
świetnym
świetnym
świetnym
świetnej
W. świetny
świetny
świetny
świetne
świetna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. świetni
świetni
świetne
świetne
D. świetnych
świetnych
świetnych
świetnych
C. świetnym
świetnym
świetnym
świetnym
B. świetnych
świetnych
świetnych
świetne
N. świetnymi
świetnymi
świetnymi
świetnymi
Ms. świetnych
świetnych
świetnych
świetnych
W. świetni
świetni
świetne
świetne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. świetniejszy
świetniejszy
świetniejszy
świetniejsze
świetniejsza
D. świetniejszego
świetniejszego
świetniejszego
świetniejszego
świetniejszej
C. świetniejszemu
świetniejszemu
świetniejszemu
świetniejszemu
świetniejszej
B. świetniejszego
świetniejszego
świetniejszy
świetniejsze
świetniejszą
N. świetniejszym
świetniejszym
świetniejszym
świetniejszym
świetniejszą
Ms. świetniejszym
świetniejszym
świetniejszym
świetniejszym
świetniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. świetniejsi
świetniejsi
świetniejsze
świetniejsze
D. świetniejszych
świetniejszych
świetniejszych
świetniejszych
C. świetniejszym
świetniejszym
świetniejszym
świetniejszym
B. świetniejszych
świetniejszych
świetniejszych
świetniejsze
N. świetniejszymi
świetniejszymi
świetniejszymi
świetniejszymi
Ms. świetniejszych
świetniejszych
świetniejszych
świetniejszych
Data ostatniej modyfikacji: 08.05.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj