Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
strząsam |
strząsamy |
|||
2 os. |
strząsasz |
strząsacie |
|||
3 os. |
strząsa |
strząsają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
strząsałem +(e)m strząsał |
strząsałam +(e)m strząsała |
strząsałom +(e)m strząsało |
strząsaliśmy +(e)śmy strząsali |
strząsałyśmy +(e)śmy strząsały |
2 os. |
strząsałeś +(e)ś strząsał |
strząsałaś +(e)ś strząsała |
strząsałoś +(e)ś strząsało |
strząsaliście +(e)ście strząsali |
strząsałyście +(e)ście strząsały |
3 os. |
strząsał |
strząsała |
strząsało |
strząsali |
strząsały |
bezosobnik: strząsano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę strząsał będę strząsać |
będę strząsała będę strząsać |
będę strząsało będę strząsać |
będziemy strząsali będziemy strząsać |
będziemy strząsały będziemy strząsać |
2 os. |
będziesz strząsał będziesz strząsać |
będziesz strząsała będziesz strząsać |
będziesz strząsało będziesz strząsać |
będziecie strząsali będziecie strząsać |
będziecie strząsały będziecie strząsać |
3 os. |
będzie strząsał będzie strząsać |
będzie strząsała będzie strząsać |
będzie strząsało będzie strząsać |
będą strząsali będą strząsać |
będą strząsały będą strząsać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
strząsajmy |
|
2 os. |
strząsaj |
strząsajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
strząsałbym bym strząsał |
strząsałabym bym strząsała |
strząsałobym bym strząsało |
strząsalibyśmy byśmy strząsali |
strząsałybyśmy byśmy strząsały |
2 os. |
strząsałbyś byś strząsał |
strząsałabyś byś strząsała |
strząsałobyś byś strząsało |
strząsalibyście byście strząsali |
strząsałybyście byście strząsały |
3 os. |
strząsałby by strząsał |
strząsałaby by strząsała |
strząsałoby by strząsało |
strząsaliby by strząsali |
strząsałyby by strząsały |
bezosobnik: strząsano by
bezokolicznik: strząsać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
strząsając
gerundium: strząsanie
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | strząsanie |
strząsania |
D. | strząsania |
strząsań |
C. | strząsaniu |
strząsaniom |
B. | strząsanie |
strząsania |
N. | strząsaniem |
strząsaniami |
Ms. | strząsaniu |
strząsaniach |
W. | strząsanie |
strząsania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: strząsający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | strząsający |
strząsający |
strząsający |
strząsające |
strząsająca |
D. | strząsającego |
strząsającego |
strząsającego |
strząsającego |
strząsającej |
C. | strząsającemu |
strząsającemu |
strząsającemu |
strząsającemu |
strząsającej |
B. | strząsającego |
strząsającego |
strząsający |
strząsające |
strząsającą |
N. | strząsającym |
strząsającym |
strząsającym |
strząsającym |
strząsającą |
Ms. | strząsającym |
strząsającym |
strząsającym |
strząsającym |
strząsającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | strząsający |
strząsający |
strząsające |
strząsające |
D. | strząsających |
strząsających |
strząsających |
strząsających |
C. | strząsającym |
strząsającym |
strząsającym |
strząsającym |
B. | strząsających |
strząsających |
strząsających |
strząsające |
N. | strząsającymi |
strząsającymi |
strząsającymi |
strząsającymi |
Ms. | strząsających |
strząsających |
strząsających |
strząsających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: strząsany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | strząsany |
strząsany |
strząsany |
strząsane |
strząsana |
D. | strząsanego |
strząsanego |
strząsanego |
strząsanego |
strząsanej |
C. | strząsanemu |
strząsanemu |
strząsanemu |
strząsanemu |
strząsanej |
B. | strząsanego |
strząsanego |
strząsany |
strząsane |
strząsaną |
N. | strząsanym |
strząsanym |
strząsanym |
strząsanym |
strząsaną |
Ms. | strząsanym |
strząsanym |
strząsanym |
strząsanym |
strząsanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | strząsani |
strząsani |
strząsane |
strząsane |
D. | strząsanych |
strząsanych |
strząsanych |
strząsanych |
C. | strząsanym |
strząsanym |
strząsanym |
strząsanym |
B. | strząsanych |
strząsanych |
strząsanych |
strząsane |
N. | strząsanymi |
strząsanymi |
strząsanymi |
strząsanymi |
Ms. | strząsanych |
strząsanych |
strząsanych |
strząsanych |
Pochodzenie
1. dłoń
Definicja
Warianty
- pot. strząchać
Wymowa
[stsząsać] lub pot. [sczsząsać], lubpot. [ szczsząsać]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Cytaty
Ciesz się, że możesz trzymać rękę prawie pionowo. Strząsam dłoń, lekko uginam rękę w łokciu. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Lewa, wspomnienie prawej, 2003 |
|
Proszę zanurzyć nóż kuchenny w wodzie, a potem strząsnąć go, ot tak, jak się strząsa termometr. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008 |
|
Potem miałem gorączkę, cały zesztywniałem i zacisnąłem zęby, a znachor kładł na mnie ręce i strząsał, kładł i strząsał, zdejmując ze mnie kolejne kreski temperatury jak małe insekty z żywego srebra. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2008 |
|
Stojąc na rusztowaniu przed gmachem Sukiennic od ulicy Brackiej, dumnie strząsał kajdanami i tablicą z wyrokiem zawieszonym na szyi [...]. źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Na krakowskim rynku, 2007 |
|
[...] trzeba dokładnie umyć termometr w ciepłej wodzie z mydłem. Ja go zaraz potem dokładnie strzącham i odkładam na półeczkę, gdzie źródło: Internet: forum.gazeta.pl |
Składnia
![]() |
+ | strząsać | + |
CO|CZYM
|
2. jabłka z jabłoni
Definicja
Warianty
- pot. strząchać
Wymowa
[stsząsać] lub pot. [sczsząsać], lubpot. [ szczsząsać]
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- strząsać popiół, śnieg
- strząsać z drzew
Cytaty
Dziewczyna rozglądała się po lesie, który w lekkich podmuchach wiatru strząsał z liści krople wody wprost na jej włosy. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005 |
|
[...] Koty, zamiast strząsać wilgoć z łapek, pobiegną się marcować, przeraźliwie mrucząc. źródło: NKJP: Bohdan Sławiński: Królowa Tiramisu, 2008 |
|
[...] Długowłosi brodacze, flegmatycznie strząsający popiół do puszki po konserwie turystycznej, dyskutowali o ostatnim pogromie Latającego Uniwersytetu [...]. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000 |
|
Sapał chrypliwie bardzo zmęczony i wolną ręką strząsał ze swej ciemnej marynarki, włożonej na nagie ciało, grudki gliny, pajęczynę natrętną jak bodziaki i suche źdźbła igliwia. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959 |
|
Dzieci oczywiście miały masę frajdy (prócz Miry, która co chwilkę podbiegała do mnie żebym jej strząchała piasek z dłoni). źródło: Internet: mama-w-podrozy.pl |
Składnia
![]() |
+ | strząsać | + |
CO +
(z CZEGO) +
(do CZEGO | na CO)
|
![]() |
+ | strząsać | + |
CO +
(CZYM) +
(z CZEGO)
|
3. sen z powiek
Definicja
Warianty
- pot. strząchać
Wymowa
[stsząsać] lub pot. [sczsząsać], lubpot. [ szczsząsać]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | pozbywać się, uwalniać się |
Cytaty
Nie mogłam tak po prostu powiedzieć sobie: ja jestem czysta, zabieram swoje gałganki, idę na swoje podwórko i strząsam z siebie całą odpowiedzialność. źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni,1985 |
|
Rano dźwięk budzika strząsał z niej resztki snu. źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996 |
|
[...] Strząsają resztki snu, pijąc zalewaną w szklankach kawę z dużą ilością cukru. źródło: NKJP: Joanna Bator: Piaskowa Góra, 2009 |
|
[...] słońce umiera, strzącham z powiek sen, przecieram oczy, wstaje nowy dzień [...] źródło: NKJP: Internet |
Składnia
![]() |
+ | strząsać | + |
CO +
(z KOGO/CZEGO)
|