UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

dbałość

Chronologizacja

2 połowa XVI w., SPXVI

Pochodzenie

Zob. dbały

1. czynność

Definicja

zajmowanie się czymś lub kimś w taki sposób, że poświęca się temu dużo czasu i uwagi lub otacza opieką

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  troska

Połączenia

  • duża, nieustanna, niezwykła, ogromna, przesadna, szczególna, wyjątkowa; mała, pewna; nadmierna; należyta; niedostateczna; moja, nasza dbałość
  • dbałość o dom, o finanse, o mienie; o ciało, o wygląd, o urodę; o formę, o kondycję, o linię, o zdrowie; o higienę, o czystość, o porządek; o estetykę, o język, o kulturę, o poprawność językową; o bezpieczeństwo, o dobro kogoś/czegoś, o honor, o interes, o jakość, o komfort, o wizerunek, o wynik; o klienta, o pacjenta, o widza; o przyszłość, o rozwój, o stabilność; o ochronę, o stan, o utrzymanie, o zachowanie czegoś; o środowisko, o zabytki, o zieleń, o zwierzęta; o detale, o szczegóły
  • dbałość i troska; staranność i dbałość
  • brak; dowód, przykład, wyraz; kwestia, zasada; ciężar, konieczność, obowiązek, potrzeba; w zakresie dbałości
  • znany z dbałości
  • wykazać/wykazywać dbałość; zwiększenie dbałości
  • wynikać, rezygnować z dbałości; zobowiązany do dbałości

Cytaty

- Prawo budowlane mówi, że kto administruje obiektem, jest zobowiązany do dbałości o jego stan techniczny.

źródło: NKJP: Katarzyna Skrzydłowska: Sam wożył tę nogę, Gazeta Wyborcza, 1997-12-18

Zarządca przeprowadzi też rozmowy z mieszkańcami budynku na temat dbałości o wspólne mienie [...]

źródło: NKJP: Urszula Romaniuk: Wspólny kłopot, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-11-03

W przekazanym burmistrzowi [...] piśmie gratulacyjnym [...] kurator oświaty w Małopolsce, dziękowała za dbałość o warunki kształcenia, wyrażającą się w modernizacji placówek.

źródło: NKJP: (ZS): Kurator pochwalił, Dziennik Polski, 2005-09-09

Jeśli uzależnienie jest zaawansowane, pojawiają się ławo widoczne zmiany w zachowaniu. Jednym z objawów jest brak dbałości o wygląd zewnętrzny.

źródło: NKJP: Marcin Florkowski: Praca na haju, Praca i Zdrowie, 2009-06-05

Większość znajomych wykazała godną pochwały dbałość o zdrowie i zapalenie papierosa w ich towarzystwie uważa się za gruby nietakt.

źródło: NKJP: Martyna Żandarska-Ochnik: Pan wichrów i powiewów, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: , ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dbałość
dbałości
D. dbałości
dbałości
C. dbałości
dbałościom
B. dbałość
dbałości
N. dbałością
dbałościami
Ms. dbałości
dbałościach
W. dbałości
dbałości

Składnia

bez ograniczeń + dbałość +
o KOGO/CO

2. cecha

Definicja

cecha czegoś, co jest robione lub przeprowadzane w taki sposób, że poświęca się temu dużo czasu i uwagi lub otacza opieką

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • duża, nieustanna, niezwykła, ogromna, przesadna, szczególna, wyjątkowa; mała, pewna; nadmierna; należyta; niedostateczna dbałość
  • dbałość o detale, o szczegóły
  • charakteryzować się dbałością

Cytaty

Jego obrazy odznaczają się poprawnością rysunku i kompozycji oraz dbałością o szczegóły, choć z reguły pozbawione są śladu większego artyzmu, [...]

źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Przewodnik po rynku malarstwa, 1999

Wezwana do odpowiedzi pilna Agnieszka Wąsik wstała, podniosła zeszyt i z przesadną dbałością o akcent odczytała tytuł [...]

źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 1998

[...] już sam brak oczekiwanej dbałości, staranności i uwagi w wykonywaniu obowiązków uzasadnia wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę.

źródło: NKJP: Magdalena Apostołowicz: Porady prawne, Las Polski, 2009-06-01

Słodyczami, drobiazgami napełnia [...] wiszące nad kominkiem skarpety z powyszywanymi imionami domowników, a pod choinką zostawia prezenty z wielką dbałością zapakowane w błyszczące papiery z dobranymi kolorystycznie kokardami.

źródło: NKJP: Joanna Mroczkowska: Wesołe amerykańskie święta, Tygodnik Powszechny, 51, 1994

Zajmujemy się tym miejscem ze szczególną dbałością, ponieważ jest to cenny zabytek dla Poznania [...]

źródło: NKJP: Joanna ŁUKOMSKA: Nie zdążą przed wrześniem, Gazeta Poznańska, 2004-08-12

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: , ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. dbałość
dbałości
D. dbałości
dbałości
C. dbałości
dbałościom
B. dbałość
dbałości
N. dbałością
dbałościami
Ms. dbałości
dbałościach
W. dbałości
dbałości
Data ostatniej modyfikacji: 20.04.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj