UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

żłopać

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

psł. želpati 'chciwie jeść, pić'

1. kawę

Definicja

pot. 
pić szybko i łapczywie lub w dużej ilości

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  pić

Połączenia

  • żłopać herbatę, kawę, piwo, wino, wodę, wódkę

Cytaty

[...] żłopał gorzałę, a po pijaku dostawał małpiego rozumu, bił swoich żołnierzy po gębie, a ci potulnie to znosili.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Umarł król, Polityka, 2009-05-02

Lud zaczął żłopać kawę i chyba wtedy narodził się straszny zwyczaj parzenia jej, nazywany z przesadą „po turecku”.

źródło: NKJP: Kawa, Dziennik Polski, 2002-09-07

[...] żołnierze przywierali spragnionymi ustami do garnków lub wiader i żłopali zachłannie zimną wodę, dopiero co wyciągniętą ze studni.

źródło: NKJP: Stanisław Berenda-Czajkowski, Dni grozy i łez, 2001

[...] rozwaleni na kanapie, żłopią piwo i oglądają mecz.

źródło: NKJP: Premiera - Za jakie grzechy?, Dziennik Bałtycki, 2009-04-24

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. żłopię
żłopiemy
2 os. żłopiesz
żłopiecie
3 os. żłopie
żłopią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. żłopałem
+(e)m żłopał
żłopałam
+(e)m żłopała
żłopałom
+(e)m żłopało
żłopaliśmy
+(e)śmy żłopali
żłopałyśmy
+(e)śmy żłopały
2 os. żłopałeś
+(e)ś żłopał
żłopałaś
+(e)ś żłopała
żłopałoś
+(e)ś żłopało
żłopaliście
+(e)ście żłopali
żłopałyście
+(e)ście żłopały
3 os. żłopał
żłopała
żłopało
żłopali
żłopały

bezosobnik: żłopano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę żłopał
będę żłopać
będę żłopała
będę żłopać
będę żłopało
będę żłopać
będziemy żłopali
będziemy żłopać
będziemy żłopały
będziemy żłopać
2 os. będziesz żłopał
będziesz żłopać
będziesz żłopała
będziesz żłopać
będziesz żłopało
będziesz żłopać
będziecie żłopali
będziecie żłopać
będziecie żłopały
będziecie żłopać
3 os. będzie żłopał
będzie żłopać
będzie żłopała
będzie żłopać
będzie żłopało
będzie żłopać
będą żłopali
będą żłopać
będą żłopały
będą żłopać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. żłopmy
2 os. żłop
żłopcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. żłopałbym
bym żłopał
żłopałabym
bym żłopała
żłopałobym
bym żłopało
żłopalibyśmy
byśmy żłopali
żłopałybyśmy
byśmy żłopały
2 os. żłopałbyś
byś żłopał
żłopałabyś
byś żłopała
żłopałobyś
byś żłopało
żłopalibyście
byście żłopali
żłopałybyście
byście żłopały
3 os. żłopałby
by żłopał
żłopałaby
by żłopała
żłopałoby
by żłopało
żłopaliby
by żłopali
żłopałyby
by żłopały

bezosobnik: żłopano by

bezokolicznik: żłopać

imiesłów przysłówkowy współczesny: żłopiąc

gerundium: żłopanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. żłopanie
żłopania
D. żłopania
żłopań
C. żłopaniu
żłopaniom
B. żłopanie
żłopania
N. żłopaniem
żłopaniami
Ms. żłopaniu
żłopaniach
W. żłopanie
żłopania

imiesłów przymiotnikowy czynny: żłopiący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żłopiący
żłopiący
żłopiący
żłopiące
żłopiąca
D. żłopiącego
żłopiącego
żłopiącego
żłopiącego
żłopiącej
C. żłopiącemu
żłopiącemu
żłopiącemu
żłopiącemu
żłopiącej
B. żłopiącego
żłopiącego
żłopiący
żłopiące
żłopiącą
N. żłopiącym
żłopiącym
żłopiącym
żłopiącym
żłopiącą
Ms. żłopiącym
żłopiącym
żłopiącym
żłopiącym
żłopiącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żłopiący
żłopiący
żłopiące
żłopiące
D. żłopiących
żłopiących
żłopiących
żłopiących
C. żłopiącym
żłopiącym
żłopiącym
żłopiącym
B. żłopiących
żłopiących
żłopiących
żłopiące
N. żłopiącymi
żłopiącymi
żłopiącymi
żłopiącymi
Ms. żłopiących
żłopiących
żłopiących
żłopiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: żłopany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żłopany
żłopany
żłopany
żłopane
żłopana
D. żłopanego
żłopanego
żłopanego
żłopanego
żłopanej
C. żłopanemu
żłopanemu
żłopanemu
żłopanemu
żłopanej
B. żłopanego
żłopanego
żłopany
żłopane
żłopaną
N. żłopanym
żłopanym
żłopanym
żłopanym
żłopaną
Ms. żłopanym
żłopanym
żłopanym
żłopanym
żłopanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żłopani
żłopani
żłopane
żłopane
D. żłopanych
żłopanych
żłopanych
żłopanych
C. żłopanym
żłopanym
żłopanym
żłopanym
B. żłopanych
żłopanych
żłopanych
żłopane
N. żłopanymi
żłopanymi
żłopanymi
żłopanymi
Ms. żłopanych
żłopanych
żłopanych
żłopanych

odpowiednik aspektowy: wyżłopać

Składnia

bez ograniczeń + żłopać +
CO

2. nadużywać

Definicja

pot. 
spożywać alkohol w dużej ilości

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chlać, grzać
hiperonimy:  pić

Cytaty

Ulubieni bohaterowie Sienkiewicza żłopali jak smoki. Każdy porządny rycerz miał zawsze bukłak wina przytroczony do siodła.

źródło: NKJP: Anna Dodziuk, Włodzimierz Kamecki: Wyjść z matni. Proste rozmowy o zgubnym nałogu, 1994

Nie mogąc dalej obniżać ceny [...] zaczęto, by zwabić klientelę, dodawać bezpłatnie do gorzałki rozmaite zakąski [...]. Za półtorej kopiejki można było siedzieć tam i żłopać, jak długo miało się chęć i siły.

źródło: NKJP: Amatorzy bożej zorzy, Dziennik Polski, 2002-08-03

Zręcznym ruchem wystawił z kieszeni szyjkę butelki, nalał do szklanek. Czarny skrzywił się z niesmakiem. - Nie lubię tak bez przerwy żłopać.

źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Gdzie jest droga na Walne?, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. żłopię
żłopiemy
2 os. żłopiesz
żłopiecie
3 os. żłopie
żłopią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. żłopałem
+(e)m żłopał
żłopałam
+(e)m żłopała
żłopałom
+(e)m żłopało
żłopaliśmy
+(e)śmy żłopali
żłopałyśmy
+(e)śmy żłopały
2 os. żłopałeś
+(e)ś żłopał
żłopałaś
+(e)ś żłopała
żłopałoś
+(e)ś żłopało
żłopaliście
+(e)ście żłopali
żłopałyście
+(e)ście żłopały
3 os. żłopał
żłopała
żłopało
żłopali
żłopały

bezosobnik: żłopano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę żłopał
będę żłopać
będę żłopała
będę żłopać
będę żłopało
będę żłopać
będziemy żłopali
będziemy żłopać
będziemy żłopały
będziemy żłopać
2 os. będziesz żłopał
będziesz żłopać
będziesz żłopała
będziesz żłopać
będziesz żłopało
będziesz żłopać
będziecie żłopali
będziecie żłopać
będziecie żłopały
będziecie żłopać
3 os. będzie żłopał
będzie żłopać
będzie żłopała
będzie żłopać
będzie żłopało
będzie żłopać
będą żłopali
będą żłopać
będą żłopały
będą żłopać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. żłopmy
2 os. żłop
żłopcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. żłopałbym
bym żłopał
żłopałabym
bym żłopała
żłopałobym
bym żłopało
żłopalibyśmy
byśmy żłopali
żłopałybyśmy
byśmy żłopały
2 os. żłopałbyś
byś żłopał
żłopałabyś
byś żłopała
żłopałobyś
byś żłopało
żłopalibyście
byście żłopali
żłopałybyście
byście żłopały
3 os. żłopałby
by żłopał
żłopałaby
by żłopała
żłopałoby
by żłopało
żłopaliby
by żłopali
żłopałyby
by żłopały

bezosobnik: żłopano by

bezokolicznik: żłopać

imiesłów przysłówkowy współczesny: żłopiąc

gerundium: żłopanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. żłopanie
żłopania
D. żłopania
żłopań
C. żłopaniu
żłopaniom
B. żłopanie
żłopania
N. żłopaniem
żłopaniami
Ms. żłopaniu
żłopaniach
W. żłopanie
żłopania

imiesłów przymiotnikowy czynny: żłopiący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żłopiący
żłopiący
żłopiący
żłopiące
żłopiąca
D. żłopiącego
żłopiącego
żłopiącego
żłopiącego
żłopiącej
C. żłopiącemu
żłopiącemu
żłopiącemu
żłopiącemu
żłopiącej
B. żłopiącego
żłopiącego
żłopiący
żłopiące
żłopiącą
N. żłopiącym
żłopiącym
żłopiącym
żłopiącym
żłopiącą
Ms. żłopiącym
żłopiącym
żłopiącym
żłopiącym
żłopiącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żłopiący
żłopiący
żłopiące
żłopiące
D. żłopiących
żłopiących
żłopiących
żłopiących
C. żłopiącym
żłopiącym
żłopiącym
żłopiącym
B. żłopiących
żłopiących
żłopiących
żłopiące
N. żłopiącymi
żłopiącymi
żłopiącymi
żłopiącymi
Ms. żłopiących
żłopiących
żłopiących
żłopiących

imiesłów przymiotnikowy bierny: żłopany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. żłopany
żłopany
żłopany
żłopane
żłopana
D. żłopanego
żłopanego
żłopanego
żłopanego
żłopanej
C. żłopanemu
żłopanemu
żłopanemu
żłopanemu
żłopanej
B. żłopanego
żłopanego
żłopany
żłopane
żłopaną
N. żłopanym
żłopanym
żłopanym
żłopanym
żłopaną
Ms. żłopanym
żłopanym
żłopanym
żłopanym
żłopanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. żłopani
żłopani
żłopane
żłopane
D. żłopanych
żłopanych
żłopanych
żłopanych
C. żłopanym
żłopanym
żłopanym
żłopanym
B. żłopanych
żłopanych
żłopanych
żłopane
N. żłopanymi
żłopanymi
żłopanymi
żłopanymi
Ms. żłopanych
żłopanych
żłopanych
żłopanych
Data ostatniej modyfikacji: 16.04.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj