UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mrugnąć

Chronologizacja

1618, KorBa

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. mrugnę
mrugniemy
2 os. mrugniesz
mrugniecie
3 os. mrugnie
mrugną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. mrugnąłem
+(e)m mrugnął
mrugnęłam
+(e)m mrugnęła
mrugnęłom
+(e)m mrugnęło
mrugnęliśmy
+(e)śmy mrugnęli
mrugnęłyśmy
+(e)śmy mrugnęły
2 os. mrugnąłeś
+(e)ś mrugnął
mrugnęłaś
+(e)ś mrugnęła
mrugnęłoś
+(e)ś mrugnęło
mrugnęliście
+(e)ście mrugnęli
mrugnęłyście
+(e)ście mrugnęły
3 os. mrugnął
mrugnęła
mrugnęło
mrugnęli
mrugnęły

bezosobnik: mrugnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. mrugnijmy
2 os. mrugnij
mrugnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. mrugnąłbym
bym mrugnął
mrugnęłabym
bym mrugnęła
mrugnęłobym
bym mrugnęło
mrugnęlibyśmy
byśmy mrugnęli
mrugnęłybyśmy
byśmy mrugnęły
2 os. mrugnąłbyś
byś mrugnął
mrugnęłabyś
byś mrugnęła
mrugnęłobyś
byś mrugnęło
mrugnęlibyście
byście mrugnęli
mrugnęłybyście
byście mrugnęły
3 os. mrugnąłby
by mrugnął
mrugnęłaby
by mrugnęła
mrugnęłoby
by mrugnęło
mrugnęliby
by mrugnęli
mrugnęłyby
by mrugnęły

bezosobnik: mrugnięto by

bezokolicznik: mrugnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: mrugnąwszy

gerundium: mrugnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. mrugnięcie
mrugnięcia
D. mrugnięcia
mrugnięć
C. mrugnięciu
mrugnięciom
B. mrugnięcie
mrugnięcia
N. mrugnięciem
mrugnięciami
Ms. mrugnięciu
mrugnięciach
W. mrugnięcie
mrugnięcia

odpowiednik aspektowy: mrugać

Pochodzenie

psł. *mr̥gnǫti

1. powiekami

Definicja

poruszyć szybko powiekami lub powieką

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

Połączenia

  • mrugnąć oczami, okiem, powiekami
  • mrugnąć na pożegnanie
  • mrugnąć z aprobatą, z uznaniem
  • mrugnąć filuternie, kilkakrotnie, łobuzersko, porozumiewawczo, po szelmowsku, poufale, wesoło, wymownie, zachęcająco

Cytaty

Jenny mrugnęła porozumiewawczo do Antka i zniknęła w swoim pokoju.

źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K, 2006

Ostatni wyszedł ojciec Polikarp i mrugnąwszy na kwestarza nakazał mu iść za sobą.

źródło: KJ PWN: Tadeusz Kwiatkowski: Siedem zacnych grzechów głównych

Ewcia mrugnęła znacząco w stronę Jerzego, który jednak nie zauważył tajemnego znaku.

źródło: NKJP: Kornel Makuszyński: Szaleństwa Panny Ewy, 1957

Mrugnęła powiekami i wzdłuż jej […] nosa potoczyły się srebrne kropelki.

źródło: KJ PWN: Czeszko Bohdan: Pokolenie, 1951

Nie zdążył nawet mrugnąć, a już leżał twarzą do podłogi, z rękami skutymi kajdankami na plecach.

źródło: NKJP: Sylwia Bławat: Obława jak na mordercę, Echo Dnia, 2006-10-24

Składnia

bez ograniczeń + mrugnąć +
CZYM + (do KOGO) | (na KOGO)

2. o latarni

Definicja

zaświecić i zgasnąć lub przygasnąć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Połączenia

  • latarnia mrugnęła; gwiazdy, światła mrugnęły

Cytaty

Naftowa lampka z brudnym kloszem mrugnęła kilka razy i zgasła.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007

Światła korytarzowe mrugnęły i zajaśniały na nowo.

źródło: NKJP: Stanisław Lem: Niezwyciężony, 1964

Światło mrugnęło i przygasło. Obraz zniknął.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003

Księżyc, zdawało się, mrugnął; jasny blask spłynął, podobny wielkiej kropli, po prostej klindze.

źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949

3. światłami

Definicja

zapalić i od razu zgasić lub przygasić światło

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Połączenia

  • mrugnąć kierunkowskazem, latarką, światłami

Cytaty

Gdy Jurij G. zobaczył na drodze policyjny radiowóz, mrugnął światłami.

źródło: NKJP: Cezary Łazarewicz: Reketierzy chodzą czwórkami, Gazeta Wyborcza, 1997-03-13

Zbiegam na dół do moich patronów przywołany trzykrotnym mrugnięciem światła w pokoju. Coś ważnego. To taki umówiony sygnał.

źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem : (Francja 1940-1944), 1957

Cała trójka wpiła rozgorączkowane spojrzenia w aparat. Urządzenie mrugnęło zielonym okiem sygnalizując, że rozpoczęło namierzanie abonenta.

źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001

Składnia

bez ograniczeń + mrugnąć +
CZYM

Frazeologizmy

bez mrugnięcia okiem
ktoś nawet okiem nie mrugnął
Data ostatniej modyfikacji: 19.07.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj