UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przeklinać

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. kląć

1. głośno

Definicja

kwestion. 
wypowiadać wulgarne słowa lub przekleństwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bluzgać, bluźnić, kląć, ktoś rzuca mięsem, wyklinać

Połączenia

  • kierowcy przeklinają
  • przeklinać na ulicy
  • głośno przeklinać; przeklinać soczyście, szpetnie; ordynarnie, wulgarnie

Cytaty

Słońce stało jeszcze wysoko na niebie, kiedy ruszyli w drogę powrotną. Weda przeklinał głośno, reszta jechała w milczeniu, spoglądając niepewnie na otaczających ich żołnierzy.

źródło: NKJP: Iwona Surmik: Talizman złotego smoka, 2002

Rówieśnicy z każdym rokiem oddalali się od nich, wkładali, jak ojcowie, coraz brudniejsze dżinsy i przepocone koszule z flaneli, myli włosy raz na dwa miesiące i przeklinali na rogach ulic.

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003

Zacząłeś być z Magdą, potem kompletnie ją olałeś! – przypominała mu Sofia.
– Ale to ona robiła mnie w chuja, kurwa mać!
– Nie przeklinaj tak.

źródło: NKJP: Max Cegielski: Apokalipso, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeklinam
przeklinamy
2 os. przeklinasz
przeklinacie
3 os. przeklina
przeklinają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeklinałem
+(e)m przeklinał
przeklinałam
+(e)m przeklinała
przeklinałom
+(e)m przeklinało
przeklinaliśmy
+(e)śmy przeklinali
przeklinałyśmy
+(e)śmy przeklinały
2 os. przeklinałeś
+(e)ś przeklinał
przeklinałaś
+(e)ś przeklinała
przeklinałoś
+(e)ś przeklinało
przeklinaliście
+(e)ście przeklinali
przeklinałyście
+(e)ście przeklinały
3 os. przeklinał
przeklinała
przeklinało
przeklinali
przeklinały

bezosobnik: przeklinano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przeklinał
będę przeklinać
będę przeklinała
będę przeklinać
będę przeklinało
będę przeklinać
będziemy przeklinali
będziemy przeklinać
będziemy przeklinały
będziemy przeklinać
2 os. będziesz przeklinał
będziesz przeklinać
będziesz przeklinała
będziesz przeklinać
będziesz przeklinało
będziesz przeklinać
będziecie przeklinali
będziecie przeklinać
będziecie przeklinały
będziecie przeklinać
3 os. będzie przeklinał
będzie przeklinać
będzie przeklinała
będzie przeklinać
będzie przeklinało
będzie przeklinać
będą przeklinali
będą przeklinać
będą przeklinały
będą przeklinać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeklinajmy
2 os. przeklinaj
przeklinajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeklinałbym
bym przeklinał
przeklinałabym
bym przeklinała
przeklinałobym
bym przeklinało
przeklinalibyśmy
byśmy przeklinali
przeklinałybyśmy
byśmy przeklinały
2 os. przeklinałbyś
byś przeklinał
przeklinałabyś
byś przeklinała
przeklinałobyś
byś przeklinało
przeklinalibyście
byście przeklinali
przeklinałybyście
byście przeklinały
3 os. przeklinałby
by przeklinał
przeklinałaby
by przeklinała
przeklinałoby
by przeklinało
przeklinaliby
by przeklinali
przeklinałyby
by przeklinały

bezosobnik: przeklinano by

bezokolicznik: przeklinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeklinając

gerundium: przeklinanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przeklinanie
przeklinania
D. przeklinania
przeklinań
C. przeklinaniu
przeklinaniom
B. przeklinanie
przeklinania
N. przeklinaniem
przeklinaniami
Ms. przeklinaniu
przeklinaniach
W. przeklinanie
przeklinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeklinający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeklinający
przeklinający
przeklinający
przeklinające
przeklinająca
D. przeklinającego
przeklinającego
przeklinającego
przeklinającego
przeklinającej
C. przeklinającemu
przeklinającemu
przeklinającemu
przeklinającemu
przeklinającej
B. przeklinającego
przeklinającego
przeklinający
przeklinające
przeklinającą
N. przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającą
Ms. przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeklinający
przeklinający
przeklinające
przeklinające
D. przeklinających
przeklinających
przeklinających
przeklinających
C. przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
B. przeklinających
przeklinających
przeklinających
przeklinające
N. przeklinającymi
przeklinającymi
przeklinającymi
przeklinającymi
Ms. przeklinających
przeklinających
przeklinających
przeklinających

odpowiednik aspektowy: przekląć

Składnia

Rzosobowy + przeklinać + bez ograniczeń

Informacja normatywna

W tym znaczeniu uznawane za błędne.

2. swój los

Definicja

myśleć o czymś, że jest to wyjątkowo złe i przynosi lub przyniosło złe skutki dla danej osoby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kląć

Połączenia

  • przeklinać dzień jakiś, los, wojnę
  • przeklinać w duchu

Cytaty

Wierzyciele Kadzidlańskiego doprowadzili do licytacji majątku i poza ogołoconym dworem wdowie po dziedzicu nic nie zostało. Chodziła potem pustymi korytarzami, patrzyła na puste ściany, na blade ślady po wspaniałych obrazach i przeklinała swój los.

źródło: NKJP: Wit Szostak: Oberki do końca świata, 2007

- Przeklinam dzień, w którym S. znalazł ropę na naszej ziemi - mówi Zorbidom, matka ośmiorga dzieci, która żyje z uprawy roli. - [Ropa] zabiła ogrody i ryby, a teraz zabija i ludzi.

źródło: NKJP: Geraldine Brooks: Czarna plama, Gazeta Wyborcza, 1994-05-16

Ponieważ nie dane mu było widzieć u gryzoni objawów choroby, przeklinał swój własny strach przed wyimaginowaną dżumą i strzelał ze złości do małych stworzeń, ignorując nieśmiałe głosy podwładnych o konieczności oszczędzania amunicji.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeklinam
przeklinamy
2 os. przeklinasz
przeklinacie
3 os. przeklina
przeklinają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeklinałem
+(e)m przeklinał
przeklinałam
+(e)m przeklinała
przeklinałom
+(e)m przeklinało
przeklinaliśmy
+(e)śmy przeklinali
przeklinałyśmy
+(e)śmy przeklinały
2 os. przeklinałeś
+(e)ś przeklinał
przeklinałaś
+(e)ś przeklinała
przeklinałoś
+(e)ś przeklinało
przeklinaliście
+(e)ście przeklinali
przeklinałyście
+(e)ście przeklinały
3 os. przeklinał
przeklinała
przeklinało
przeklinali
przeklinały

bezosobnik: przeklinano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przeklinał
będę przeklinać
będę przeklinała
będę przeklinać
będę przeklinało
będę przeklinać
będziemy przeklinali
będziemy przeklinać
będziemy przeklinały
będziemy przeklinać
2 os. będziesz przeklinał
będziesz przeklinać
będziesz przeklinała
będziesz przeklinać
będziesz przeklinało
będziesz przeklinać
będziecie przeklinali
będziecie przeklinać
będziecie przeklinały
będziecie przeklinać
3 os. będzie przeklinał
będzie przeklinać
będzie przeklinała
będzie przeklinać
będzie przeklinało
będzie przeklinać
będą przeklinali
będą przeklinać
będą przeklinały
będą przeklinać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeklinajmy
2 os. przeklinaj
przeklinajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeklinałbym
bym przeklinał
przeklinałabym
bym przeklinała
przeklinałobym
bym przeklinało
przeklinalibyśmy
byśmy przeklinali
przeklinałybyśmy
byśmy przeklinały
2 os. przeklinałbyś
byś przeklinał
przeklinałabyś
byś przeklinała
przeklinałobyś
byś przeklinało
przeklinalibyście
byście przeklinali
przeklinałybyście
byście przeklinały
3 os. przeklinałby
by przeklinał
przeklinałaby
by przeklinała
przeklinałoby
by przeklinało
przeklinaliby
by przeklinali
przeklinałyby
by przeklinały

bezosobnik: przeklinano by

bezokolicznik: przeklinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeklinając

gerundium: przeklinanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przeklinanie
przeklinania
D. przeklinania
przeklinań
C. przeklinaniu
przeklinaniom
B. przeklinanie
przeklinania
N. przeklinaniem
przeklinaniami
Ms. przeklinaniu
przeklinaniach
W. przeklinanie
przeklinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeklinający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeklinający
przeklinający
przeklinający
przeklinające
przeklinająca
D. przeklinającego
przeklinającego
przeklinającego
przeklinającego
przeklinającej
C. przeklinającemu
przeklinającemu
przeklinającemu
przeklinającemu
przeklinającej
B. przeklinającego
przeklinającego
przeklinający
przeklinające
przeklinającą
N. przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającą
Ms. przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeklinający
przeklinający
przeklinające
przeklinające
D. przeklinających
przeklinających
przeklinających
przeklinających
C. przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
B. przeklinających
przeklinających
przeklinających
przeklinające
N. przeklinającymi
przeklinającymi
przeklinającymi
przeklinającymi
Ms. przeklinających
przeklinających
przeklinających
przeklinających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeklinany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeklinany
przeklinany
przeklinany
przeklinane
przeklinana
D. przeklinanego
przeklinanego
przeklinanego
przeklinanego
przeklinanej
C. przeklinanemu
przeklinanemu
przeklinanemu
przeklinanemu
przeklinanej
B. przeklinanego
przeklinanego
przeklinany
przeklinane
przeklinaną
N. przeklinanym
przeklinanym
przeklinanym
przeklinanym
przeklinaną
Ms. przeklinanym
przeklinanym
przeklinanym
przeklinanym
przeklinanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeklinani
przeklinani
przeklinane
przeklinane
D. przeklinanych
przeklinanych
przeklinanych
przeklinanych
C. przeklinanym
przeklinanym
przeklinanym
przeklinanym
B. przeklinanych
przeklinanych
przeklinanych
przeklinane
N. przeklinanymi
przeklinanymi
przeklinanymi
przeklinanymi
Ms. przeklinanych
przeklinanych
przeklinanych
przeklinanych

odpowiednik aspektowy: przekląć

Składnia

Rzosobowy + przeklinać +
KOGO/CO

3. swoich wrogów

Definicja

wypowiadać pod czyimś adresem słowa, które w przekonaniu mówiącego mają sprawić, że stanie się im coś złego lub będą ich spotykały różne nieszczęścia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  kląć

Cytaty

Wysoki Żyd w długim chałacie stał z boku i zasłaniał chałatem kogoś mniejszego. Kiedy te psy podeszły do niego, zrobił ruch jak ksiądz, żeby pobłogosławić wiernych. Ale on nie błogosławił. On przeklinał wszystkich. Najpierw prześladowców, a potem cały świat.

źródło: NKJP: Wiesław Dymny: Opowiadania zwykłe, 1997

Ojciec przeklinał syna; obarczając go całą winą za swój los, wołał (Przeklęty bądź, synu wyrodny, boś jedyną przyczyną mojego zatracenia. To dla ciebie, by zapewnić tobie bogactwo, para łem się lichwą; gdyby nie ty, nie cierpiałbym tej niedoli).

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeklinam
przeklinamy
2 os. przeklinasz
przeklinacie
3 os. przeklina
przeklinają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeklinałem
+(e)m przeklinał
przeklinałam
+(e)m przeklinała
przeklinałom
+(e)m przeklinało
przeklinaliśmy
+(e)śmy przeklinali
przeklinałyśmy
+(e)śmy przeklinały
2 os. przeklinałeś
+(e)ś przeklinał
przeklinałaś
+(e)ś przeklinała
przeklinałoś
+(e)ś przeklinało
przeklinaliście
+(e)ście przeklinali
przeklinałyście
+(e)ście przeklinały
3 os. przeklinał
przeklinała
przeklinało
przeklinali
przeklinały

bezosobnik: przeklinano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę przeklinał
będę przeklinać
będę przeklinała
będę przeklinać
będę przeklinało
będę przeklinać
będziemy przeklinali
będziemy przeklinać
będziemy przeklinały
będziemy przeklinać
2 os. będziesz przeklinał
będziesz przeklinać
będziesz przeklinała
będziesz przeklinać
będziesz przeklinało
będziesz przeklinać
będziecie przeklinali
będziecie przeklinać
będziecie przeklinały
będziecie przeklinać
3 os. będzie przeklinał
będzie przeklinać
będzie przeklinała
będzie przeklinać
będzie przeklinało
będzie przeklinać
będą przeklinali
będą przeklinać
będą przeklinały
będą przeklinać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przeklinajmy
2 os. przeklinaj
przeklinajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przeklinałbym
bym przeklinał
przeklinałabym
bym przeklinała
przeklinałobym
bym przeklinało
przeklinalibyśmy
byśmy przeklinali
przeklinałybyśmy
byśmy przeklinały
2 os. przeklinałbyś
byś przeklinał
przeklinałabyś
byś przeklinała
przeklinałobyś
byś przeklinało
przeklinalibyście
byście przeklinali
przeklinałybyście
byście przeklinały
3 os. przeklinałby
by przeklinał
przeklinałaby
by przeklinała
przeklinałoby
by przeklinało
przeklinaliby
by przeklinali
przeklinałyby
by przeklinały

bezosobnik: przeklinano by

bezokolicznik: przeklinać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przeklinając

gerundium: przeklinanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przeklinanie
przeklinania
D. przeklinania
przeklinań
C. przeklinaniu
przeklinaniom
B. przeklinanie
przeklinania
N. przeklinaniem
przeklinaniami
Ms. przeklinaniu
przeklinaniach
W. przeklinanie
przeklinania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przeklinający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeklinający
przeklinający
przeklinający
przeklinające
przeklinająca
D. przeklinającego
przeklinającego
przeklinającego
przeklinającego
przeklinającej
C. przeklinającemu
przeklinającemu
przeklinającemu
przeklinającemu
przeklinającej
B. przeklinającego
przeklinającego
przeklinający
przeklinające
przeklinającą
N. przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającą
Ms. przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeklinający
przeklinający
przeklinające
przeklinające
D. przeklinających
przeklinających
przeklinających
przeklinających
C. przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
przeklinającym
B. przeklinających
przeklinających
przeklinających
przeklinające
N. przeklinającymi
przeklinającymi
przeklinającymi
przeklinającymi
Ms. przeklinających
przeklinających
przeklinających
przeklinających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przeklinany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. przeklinany
przeklinany
przeklinany
przeklinane
przeklinana
D. przeklinanego
przeklinanego
przeklinanego
przeklinanego
przeklinanej
C. przeklinanemu
przeklinanemu
przeklinanemu
przeklinanemu
przeklinanej
B. przeklinanego
przeklinanego
przeklinany
przeklinane
przeklinaną
N. przeklinanym
przeklinanym
przeklinanym
przeklinanym
przeklinaną
Ms. przeklinanym
przeklinanym
przeklinanym
przeklinanym
przeklinanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. przeklinani
przeklinani
przeklinane
przeklinane
D. przeklinanych
przeklinanych
przeklinanych
przeklinanych
C. przeklinanym
przeklinanym
przeklinanym
przeklinanym
B. przeklinanych
przeklinanych
przeklinanych
przeklinane
N. przeklinanymi
przeklinanymi
przeklinanymi
przeklinanymi
Ms. przeklinanych
przeklinanych
przeklinanych
przeklinanych

odpowiednik aspektowy: przekląć

Składnia

Rzosobowy + przeklinać +
KOGO

Frazeologizmy

ktoś klnie na czym świat stoi
ktoś przeklina na czym świat stoi
Data ostatniej modyfikacji: 12.06.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj