UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyniosłość

Chronologizacja

1564, Mącz

Pochodzenie

Od: wyniosły, zob. nieść

1. pagórka

Definicja

książk.

teren lub miejsce wyższe niż jego otoczenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wzniesienie

Cytaty

	Zszedłszy z wyniosłości, zatrzymałem się na skraju owej łączki, sycąc oczy kształtem i barwami kwiatów. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006
	źródło: NKJP:
	Był to ten, któremu od wieków oddawano cześć w pieczarach górskich i na uroczyskach, na suchych wyniosłościach śród bagien, w najtajniejszych matecznikach puszcz odwiecznych. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006
	Przeważały łagodne, zaokrąglone wyniosłości z kopulastymi, masywnymi nagimi wierzchołkami, często całkowicie pokrytymi skalnymi rumowiskami. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1963

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny:

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyniosłość	wyniosłości
D.	wyniosłości	wyniosłości

C.	wyniosłości	wyniosłościom
B.	wyniosłość	wyniosłości
N.	wyniosłością	wyniosłościami
Ms.	wyniosłości	wyniosłościach
W.	wyniosłości	wyniosłości

2.a człowieka

Definicja

książk.

cecha kogoś, kto jest dumny, zarozumiały i wywyższający się nad innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	duma, pycha I, wyższość, zarozumialstwo, zarozumiałość
	antonimy:	pokora, skromność, uniżenie I

Połączenia

pewna wyniosłość
wyniosłość i pogarda, wyniosłość i pycha

Cytaty

	Bogactwo, wyniosłość i przywileje niszczą każdą społeczność. źródło: NKJP: Wacław Hryniewicz: Uniżenie Boga, uniżenie Kościoła, Tygodnik Powszechny, nr 47, 1994
	Ubranie miał zniszczone, lecz nadal cechowała go pełna nonszalancji wyniosłość i pewność siebie. źródło: NKJP: Zbigniew Raszewski: Raptularz (1965-67), 1967
	W większości nie czuli się oni związani z jednym narodem, jedną ojczyzną; obca im była z reguły pycha i wyniosłość nacjonalistyczna. źródło: NKJP: Stefan Leder, Witold Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005
	Schowany w sobie, nieskory do zwierzeń, zwracający uwagę na to, co i do kogo mówi. Ale przy tym, pisali współcześni Kisielewskiemu, doza pewnej wrodzonej wyniosłości i dystans, na który trzymał bliźnich. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006
	U panów najczęstsze przyczyny wyniosłości kojarzą się nie tyle z urodą, co męstwem, inteligencją i cnotą. Wszyscy znamy tych ludzi sukcesu, którzy przechadzają się z miną, która mówi: „Nic na to nie poradzę, że zawsze mam rację”. źródło: NKJP: Krzysztof Zanussi: Wyniosłość żyrafy, skromność purpurata, Polityka, 2000-01-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny:

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyniosłość	wyniosłości
D.	wyniosłości	wyniosłości

C.	wyniosłości	wyniosłościom
B.	wyniosłość	wyniosłości
N.	wyniosłością	wyniosłościami
Ms.	wyniosłości	wyniosłościach
W.	wyniosłości	wyniosłości

Inne uwagi

Zwykle lp

2.b spojrzenia

Definicja

książk.

cecha czegoś, co świadczy o postawie dumy, zarozumiałości i wywyższania się nad innych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Cytaty

Niedocieczona była harmonia jej łagodnego profilu, miękko zamkniętego ciężkim węzłem włosów, z surową wyniosłością spojrzenia.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

Słychać było także jego wzburzenie przechodzące w furię, chwilami ton zniecierpliwienia, bizantyjską wyniosłość w głosie. Nawet doskonały aktor nie byłby w stanie tak dobrze tego zagrać.

źródło: NKJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny:

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyniosłość	wyniosłości
D.	wyniosłości	wyniosłości

C.	wyniosłości	wyniosłościom
B.	wyniosłość	wyniosłości
N.	wyniosłością	wyniosłościami
Ms.	wyniosłości	wyniosłościach
W.	wyniosłości	wyniosłości

3. kostna

Definicja

anat.

kość lub mięsień charakteryzujący się wypukłą budową

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe

Cytaty

	Niewielka, znajdująca się poniżej wyniosłości krtaniowej tarczyca kontroluje czynność wszystkich komórek ludzkiego ciała. źródło: NKJP: Katarzyna Zawadzka: Tarczyca, organ który zawiaduje organizmem, Gazeta Krakowska, 2006-12-23
	W skład tych ostatnich wchodzą jeszcze mięśnie wyniosłości przyśrodkowej (palucha), mięśnie wyniosłości bocznej (palca małego) i mięśnie wyniosłości pośredniej. źródło: NKJP: Bartłomiej Sokołowski: Zarys anatomii człowieka cz. I i II, 2004
	W linii pośrodkowej, poniżej brody da się wyczuć kość gnykową, poniżej której znajduje się wyniosłość chrząstki tarczowatej zwana jabłkiem Adama, zaznaczająca się lepiej u mężczyzn niż u kobiet. źródło: NKJP: Internet
	W miejscach, gdzie ucisk trwa szczególnie długo, tworzą się odciski lub modzele (odciski najczęściej na małym palcu, modzele na wyniosłościach kostnych, głównie na podeszwie stopy i na pięcie). źródło: NKJP: Ewa Piłat: Pozimowe dolegliwości, Dziennik Polski, 2008-05-15

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny:

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyniosłość	wyniosłości
D.	wyniosłości	wyniosłości

C.	wyniosłości	wyniosłościom
B.	wyniosłość	wyniosłości
N.	wyniosłością	wyniosłościami
Ms.	wyniosłości	wyniosłościach
W.	wyniosłości	wyniosłości

Składnia

	+	wyniosłość	+	CZEGO
	+	wyniosłość	+	JAKA

Data ostatniej modyfikacji: 15.06.2016