UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

program

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

fr. programme

1. reform

Definicja

zaplanowany ciąg czynności nadzorowany i finansowany przez odpowiedni urząd, mający doprowadzić do osiągnięcia wyznaczonego celu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Połączenia

europejski, unijny; gminny, lokalny, miejski, powiatowy, wojewódzki; rządowy, samorządowy program; program inwestycyjny; naprawczy, pomocowy; stypendialny, wychowawczy
program budowy dróg, lotnisk..., modernizacji dróg, placówek oświatowych...; restrukturyzacji, rewitalizacji, rozwoju, współpracy; pomocy społecznej, żywnościowej..., profilaktyki, przeciwdziałania alkoholizmowi, bezrobociu...
program dla kobiet, dla młodzieży, dla osób bezrobotnych, niepełnosprawnych...; dla górnictwa, dla hutnictwa, dla rolnictwa; dla Odry, dla Żuław
koordynator; projekt, realizacja programu
dotacje, pieniądze, środki; pomoc, wsparcie z programu
dotacje, nakłady, pieniądze, środki, wydatki na program
debata, dyskusja, prace nad programem
dyskusja, informacja o programie; uczestnictwo, udział w programie
podlegać programowi
budować, konstruować, opracować, sporządzić, stworzyć, uchwalić/uchwalać, uruchomić/uruchamiać, wdrożyć/wdrażać; finansować; przedstawić/przedstawiać program
objąć kogoś programem
przystąpić/przystępować, wejść/wchodzić do programu; dostać, otrzymać, pozyskać coś; korzystać, skorzystać z programu
być, uczestniczyć w programie
program na rzecz młodzieży, tworzenia miejsc pracy...
program pod hasłem "Blisko Boisko", "Pogotowie Dobrej Nadziei"...
program pod nazwą "Kapitał ludzki", "Szanse dla wsi i rolnictwa"...

Cytaty

	[...] pytał, czy Zarząd Powiatu posiada program naprawczy, którego wdrożenie sprawi, że w 2003 roku szkoły specjalne nie będą się zadłużać. źródło: NKJP: R. Nadaj: Pieniądze na szkoły specjalne, Tygodnik Ciechanowski, 2003-01-10
	Powiat chrzanowski, jako jeden z 16 regionów w Małopolsce, chce od stycznia przyszłego roku uczestniczyć w programie na rzecz osób niepełnosprawnych pod hasłem „Pomocna dłoń”. źródło: NKJP: (EM): Pomocna dłoń, Dziennik Polski, 2000-10-26
	Program budowy autostrad jest jednym z elementów mogących mieć bardzo poważny wpływ na rozwój gospodarczy naszego kraju, lecz jego sprawna realizacja uzależniona jest m.in. od wydania odpowiednich przepisów wykonawczych. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 22.06.1995
	Dzięki uzyskaniu pieniędzy z unijnego programu rozwoju obszarów wiejskich gmina wykonuje centrum rekreacji i zieleni w Żerdzinach przy ul. Powstańców Śląskich. źródło: NKJP: Wieści gminne, Nowiny Raciborskie, 2007-09-25
	Trzyletni program profilaktyki AIDS jest niezły, ale szanse na jego realizację są nikłe, bo nie ma na to dodatkowych pieniędzy w budżecie - ocenili wczoraj posłowie komisji zdrowia. źródło: NKJP: Jerzy Jachowicz: Dobry program, skąd pieniądze?, Gazeta Wyborcza, 1995-08-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	program	programy
D.	programu	programów
C.	programowi	programom
B.	program	programy
N.	programem	programami
Ms.	programie	programach
W.	programie	programy

Składnia

	+	program	+	(CZEGO)
	+	program	+	(JAKI)

2. organizacji

Definicja

zbiór postulatów i celów zorganizowanej grupy osób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa działalność polityczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Połączenia

lewicowy, polityczny program; program wyborczy; poetycki
program partii
debata, dyskusja nad programem; broszura z programem
zaufać czyjemuś programowi
deklarować, ogłosić/ogłaszać; popierać czyjś program

Cytaty

	Wielu Polaków zaufało programowi wyborczemu [...] i liczyło na normalność. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 05.12.2002
	Wtedy z całą mocą ujawnili swój system wartości oraz polityczny program: patriotyzm nigdy nie przeważał nad internacjonalizmem, a komunizm był w zasadzie dobry, tylko należało go poprawić. źródło: NKJP: Jerzy Bukowski: Czy walterowcy byli harcerzami?, Gazeta Wyborcza, 1995-08-01
	[...] odwiedził w sobotę miejscowość Pleśna koło Tarnowa, gdzie promował ogłoszony niedawno program partii [...]. źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2003-10-20
	Teoretycznie określa swój program poetycki jako Grę znaczeń. Jest to poezja zintelektualizowana, poezja docta. źródło: NKJP: Tadeusz Drewnowski: Próba scalenia: obiegi, wzorce, style: literatura polska 1944-1989, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	program	programy
D.	programu	programów
C.	programowi	programom
B.	program	programy
N.	programem	programami
Ms.	programie	programach
W.	programie	programy

3.a teatru

Definicja

zestaw utworów scenicznych, filmowych bądź muzycznych prezentowanych w danym czasie w jakiejś placówce artystycznej

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

repertuar

Połączenia

program kinowy, teatralny
program filharmonii, kina, opery, teatru
broszura z programem

Cytaty

Program teatru w wielkich miastach coraz częściej wypełnia natomiast czysta rozrywka. Coraz rzadziej jesteśmy w stanie oferować tu sztuki, które zmagają się z odwiecznymi problemami ludzkości.

źródło: NKJP: Małgorzata Leyko: Reżyser masowej wyobraźni: Max Reinhardt i jego teatr dla pięciu tysięcy, 2002

Aktualny rozkład jazdy PKS oraz prywatnych linii autobusowych - patrz str. X. Tam także - ważne telefony, dyżurne apteki, program kin, teatru, muzeów i imprezy kulturalne na Podhalu.

źródło: NKJP: (PP): Dojechać, zaparkować i wyjechać, Dziennik Polski, 2003-01-18

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	program	programy
D.	programu	programów
C.	programowi	programom
B.	program	programy
N.	programem	programami
Ms.	programie	programach
W.	programie	programy

Składnia

program

CZEGO

3.b na papierze

Definicja

wydrukowana informacja o jakimś widowisku scenicznym, filmowym lub muzycznym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

broszura

Połączenia

program teatralny
programy i afisze
czytać w programie

Cytaty

Programy i afisze koncertów są wydawane z odpowiednim wyprzedzeniem, na znakomitym papierze, w eleganckiej szacie graficznej.

źródło: NKJP: Dorota Szwarcman: Sposoby na kryzys, Gazeta Wyborcza, 1992-06-15

Przedstawienie wzbogacane zostało śpiewem i tańcem. Układ ruchu opracowała kolejna kobieta Iwona Pasińska a „tchnienie” - jak czytamy w programie - dała Ewa Wycichowska.

źródło: NKJP: Chcemy powiedzieć: Jesteśmy z wami, Dziennik Polski, 2002-02-25

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	program	programy
D.	programu	programów
C.	programowi	programom
B.	program	programy
N.	programem	programami
Ms.	programie	programach
W.	programie	programy

Składnia

program

(CZEGO)

4. imprezy

Definicja

ustalony plan przebiegu jakiejś imprezy

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny rozrywka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta

Połączenia

świąteczny; atrakcyjny, bogaty, ciekawy, krótki, znakomity program; program artystyczny, folklorystyczny
program dożynek, festiwalu, festynu, imprezy, majówki, obchodów (900-lecia, jubileuszu...) obozu, pobytu, wizyty, wycieczki, wyjazdu
program z okazji Dnia Matki, Święta Niepodległości...
któryś punkt programu
bilet na program
plakat z programem
przygotować/przygotowywać; prezentować, przedstawić/przedstawiać, uświetnić, wykonać, wzbogacić, zaprezentować; obejrzeć/oglądać program
uczcić coś programem
zapraszać na program
wystąpić/występować z programem
program pod hasłem "Ginące zawody", "Witaj Francjo"..., pod tytułem "Jest taki dzień", "Szkoła na 102"...

Cytaty

	Młodzież ZSZ nr 1 zaprezentowała ciekawy program artystyczny o charakterze patriotycznym. źródło: NKJP: Do szkoły marsz!, Tygodnik Ciechanowski, 2003-12-06
	Program obozu obfitował w szereg rozgrywek sportowych. źródło: NKJP: Sportowcy w Mrzeżynie, Dziennik Polski, 2003-08-23
	Uczniowie przygotowali specjalny program z okazji jubileuszu. źródło: NKJP: Adam Ligiecki: Europa da się lubić, Echo Dnia, 2007-03-28
	W programie wyjazdu zaplanowano wizytę w Parlamencie oraz pobyt w Centrum Edukacji Olimpijskiej im. Jana Pawła II [...]. źródło: NKJP: (MiR): Z „Sokołem” w stolicy, Nowiny Raciborskie, 2007-05-21
	Organizatorzy przygotowali bardzo bogaty program, który zadowolił i rozbawił wszystkich. źródło: NKJP: (LT): WOŚP w Paterku, Nakielski Czas, 2006-01-11

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	program	programy
D.	programu	programów
C.	programowi	programom
B.	program	programy
N.	programem	programami
Ms.	programie	programach
W.	programie	programy

Składnia

program

(CZEGO)

5. audycja

Definicja

audycja nadawana w radiu lub telewizji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu radio

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja

Połączenia

cykliczny, radiowy, telewizyjny; muzyczny, nocy program; religijne programy; program informacyjny, publicystyczny; kulinarny, rozrywkowy; interaktywny
program dla dzieci, dla młodzieży
program z muzyką; z udziałem gwiazd estrady i sportu, zespołu Łzy...
autor, autorka, producent; bohater, uczestnik; emisja, finał,któryś odcinek programu; cykl programów
casting, eliminacje do programu
licencja, pomysł na program
udział; przemoc w programie; sport; reklamy w programach
emitować, nadawać, nagrać, nakręcić, prowadzić program
zapraszać na program
uczestniczyć w programie
program pod tytułem "Rower Błażeja", "Zwyczajni - niezwyczajni"...; program z cyklu "997", "Kocham kino"...

Cytaty

	Telewizja publiczna proponuje nowy program dla młodzieży. Ideą Re:Akcji jest aktywizowanie młodych ludzi, pokazywanie, jak ciekawie można spędzić wolny czas. źródło: NKJP: (MD): TELEnowoŚĆ, Dziennik Polski, 2005-11-05
	Robert Sowa, znany z wielu telewizyjnych programów kulinarnych, szef kuchni hotelu Jan III Sobieski, gotował dla wodzisławian na miejscowym rynku. źródło: NKJP: (j.sp): Odchudzimy wodzisławian, Nowiny Raciborskie, 2007-06-19
	Przyjechała telewizja, nakręciła program i wyjechała. źródło: NKJP: Irena Morawska: Piramida, Gazeta Wyborcza, 1993-09-04
	Jeden z wczorajszych programów informacyjnych telewizji publicznej zaprezentował wypowiedź premiera [...] o tym, że rozpoczyna się rządowa kampania promująca Unię Europejską. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.05.2002
	Z rok temu był o nim program z cyklu „Strefa 11” na TVN. źródło: NKJP: Usenet, 2004-05-11

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	program	programy
D.	programu	programów
C.	programowi	programom
B.	program	programy
N.	programem	programami
Ms.	programie	programach
W.	programie	programy

6. w gazecie

Definicja

wydrukowana informacja o audycjach nadawanych przez jakiś kanał telewizyjny uporządkowana według godzin

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu prasa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja

Połączenia

program telewizyjny
gazeta, tygodnik z programem
kupić program

Cytaty

Nie ma jednak zbyt dużo czasu na pogawędkę; poproszę „Caro”, trzy „Grześki”, jakąś gazetę z programem telewizyjnym - i tak upływa większość pracowitego dnia.

źródło: NKJP: (WOJ): Taka większa rodzina, Dziennik Polski, 2000-11-09

Połowa Polaków nie czyta w ogóle książek. Jeśli już sięgają oni po słowo pisane, to są to najczęściej... tygodniki z programem telewizyjnym.

źródło: NKJP: Agata Niebudek: Książka w odstawkę, Echo Dnia, 2006-11-16

Dzięki temu nikt nie musi się już martwić o to, czy aby na pewno kupił program telewizyjny i czy aby na pewno zdążył go przeczytać.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	program	programy
D.	programu	programów
C.	programowi	programom
B.	program	programy
N.	programem	programami
Ms.	programie	programach
W.	programie	programy

7. kanał

Definicja

zestaw audycji nadawany przez określoną stację telewizyjną lub radiową na określonej częstotliwości

Noty o użyciu

Używane w nazwach własnych, np. I Program Polskiego Radia, II Program Polskiego Radia.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu telewizja

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu radio

Połączenia

pierwszy, drugi, trzeci program
program radia, telewizji; Telewizji Polskiej, TV Poznań...
programy w sieciach kablowych
częstotliwość dla któregoś programu
audycja w programie

Cytaty

Pierwszy program telewizji relację zatytułował „Filmowi mistrzowie świata” .

źródło: NKJP: Piotr Cegielski: Złoto dla Szwecji?, Gazeta Wyborcza, 1992-05-21

[...] złożył do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji skargę na I Program Polskiego Radia. Jego zdaniem w minioną sobotę rozgłośnia złamała ciszę wyborczą.

źródło: NKJP: (WOW): Złamana cisza, Dziennik Polski, 2001-09-27

Pamiętajmy, mamy ponad 120 nadawców, ponad 160 programów w sieciach kablowych.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.06.1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	program	programy
D.	programu	programów
C.	programowi	programom
B.	program	programy
N.	programem	programami
Ms.	programie	programach
W.	programie	programy

8. nauczania

Definicja

zakres wiedzy, który nauczyciel lub wykładowca przekazuje uczącemu się w ramach jakiegoś przedmiotu lub kursu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata

Połączenia

autorski, nowatorski, nowoczesny; ciekawy, indywidualny program; program szkolny
program edukacji ekologicznej, regionalnej..., języka polskiego; kształcenia, nauczania; studiów, szkolenia, zajęć
realizacja programu
napisać, opracować; realizować program
coś weszło, wprowadzić coś do programu; coś zniknęło z programu
zapoznać się z programem

Cytaty

	Znam wielu rodziców, którzy na zapas martwią się tym, jak poradzą sobie z programem szkolnym w starszych klasach. źródło: NKJP: Barbara Jakubowska: Jak mądrze kochać dzieci, 2001
	Historycy z naszej podstawówki spotkali się i spisali treści historyczne związane z regionem, które warto wprowadzić do programu. To samo zrobili poloniści, geografowie, biolodzy, plastycy, muzycy. źródło: NKJP: Lidia Ostałowska: Z Polski jadę, granicy nie widzę, Magazyn nr 8 dodatek do Gazety Wyborczej nr 44, 1997-02-21
	Napisałyśmy też autorski program, w którym uczestniczą starsi uczniowie [...]. źródło: NKJP: Krystian Szytenhelm: Oxfordzki poziom, Tygodnik Rybnicki, 2008-11-11
	Programy nauczania w szkołach podstawowych zawierają bardzo wiele elementów ekologii i ochrony środowiska. źródło: NKJP: Wiktoria Sobczyk: Edukacja ekologiczna i prozdrowotna, 2000
	Tam w każdej grupie są dwie nauczycielki, u nas jest jedna, która na dodatek realizuje program z 6-latkami i jednocześnie zajmuje się młodszymi dziećmi [...] źródło: NKJP: (e. Ż): Niemki w takich warunkach by nie pracowały, Nowiny Raciborskie, 2006-12-12

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	program	programy
D.	programu	programów
C.	programowi	programom
B.	program	programy
N.	programem	programami
Ms.	programie	programach
W.	programie	programy

9. komputerowy

Definicja

ciąg poleceń zapisanych w języku informatycznym, który jako całość pozwala komputerowi wykonywać różne czynności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka

Połączenia

komputerowy; darmowy, piracki program; nielegalne programy; program antywirusowy, graficzny
program do obróbki grafiki, zdjęć, do obsługi nowego systemu, poczty elektronicznej...
licencja na program
CD, CD-ROM, komputer, link, plik, płytka; praca, problem z programem
napisać; kupić/kupować program
korzystać z programu
współpracować z programem

Cytaty

	W niedługim czasie tradycyjne karty biblioteczne zostaną już całkowicie zastąpione przez komputerowy program i kody kreskowe. źródło: NKJP: (PIM): Z kodem po lekturę, Dziennik Polski, 2001-09-28
	Wizard poszedł do domu i w trzy godziny napisał program antywirusowy. źródło: NKJP: Leszek K. Talko: Komputery, Magazyn nr 38 dodatek do Gazety Wyborczej nr 221, 1995-09-22
	[...] nałożył te zdjęcia na siebie za pomocą pewnego bardzo skomplikowanego programu do obróbki zdjęć [...]. źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Ruchy, 2008
	[...] biegli informatycy ustalili, że pirackich programów w komputerze 21-latka było aż dwanaście. źródło: NKJP: R. Nadaj: Dręczyciel chomików stanie przed sądem, Tygodnik Ciechanowski, 2007-04-01

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	program	programy
D.	programu	programów
C.	programowi	programom
B.	program	programy
N.	programem	programami
Ms.	programie	programach
W.	programie	programy

Składnia

program

JAKI

10. w pralce

Definicja

cykl czynności wykonywanych przez program komputerowy umieszczony w jakimś urządzeniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

program suszenia, zmywania
program w pralce
program zawiesza się
nastawić/nastawiać program

Cytaty

Przed włożeniem naczyń trzeba z nich usunąć resztki jedzenia. Jeśli są mało zabrudzone, można wybrać oszczędny program zmywania. Pralki wyposażone w dodatkowy program suszenia dostępne są w dwóch rodzajach: z odprowadzeniem pary i kondensacyjne.

źródło: NKJP: (BN): Energia z umiarem, Dziennik Polski, 2003-12-23

[...] zmieniła program w pralce, w trakcie prania włączyła po prostu klawisz na krótki program.

źródło: NKJP: www.forumowisko.pl, 2005-09-08

Pewnego dnia nastawił program swojego kompaktu na wielokrotne powtórzenie, a potem umieszczał w czytniku kolejne pozycje z nabytych specjalnie w tym celu we FNAC-u dzieł zebranych swego niegdysiejszego idola.

źródło: NKJP: Cezary Michalski: Siła odpychania, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	program	programy
D.	programu	programów
C.	programowi	programom
B.	program	programy
N.	programem	programami
Ms.	programie	programach
W.	programie	programy

11. utworu muzycznego

Definicja

muz.

pozamuzyczny element, np. tekst literacki, dzieło malarskie, do którego odsyła kompozytor utworu muzycznego, sygnalizując to w jego tytule, odgrywający zasadniczą rolę w interpretacji utworu przez słuchacza

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Cytaty

W piątek i sobotę w Filharmonii Krakowskiej będzie można posłuchać „Ucznia czarnoksiężnika” P. Dukasa i „Szeherezady” M. Rimskiego-Korsakowa. Pierwsza kompozycja została okrzyczana czołowym dziełem francuskiej muzyki programowej II poł. XIX wieku. Program utworu odnalazł kompozytor w balladzie J. W. Goethego, odmalował go zaś w sposób wciągający niepodzielnie wyobraźnię słuchacza.

źródło: NKJP: Uczeń czarnoksiężnika, Gazeta Krakowska, 2004-02-12

IV Symfonię f-moll zadedykował Czajkowski „memu najlepszemu przyjacielowi” - Nadieżdzie von Meck. Jej też w jednym z listów ujawnił program symfonii , o którym wcześniej ogólnikowo wspomniał Taniejewowi [...].

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	program	programy
D.	programu	programów
C.	programowi	programom
B.	program	programy
N.	programem	programami
Ms.	programie	programach
W.	programie	programy

Data ostatniej modyfikacji: 29.09.2013