UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pauza

Chronologizacja

1564, Bańk

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	pauza	pauzy
D.	pauzy	pauz

C.	pauzie	pauzom
B.	pauzę	pauzy
N.	pauzą	pauzami
Ms.	pauzie	pauzach
W.	pauzo	pauzy

Pochodzenie

internac.

ang. pause

fr. pause

niem. Pause

z łac. pause

We wszystkich językach wyraz miał pierwotnie znaczenie muzyczne.

1. w wypowiedzi

Definicja

dłuższe milczenie pomiędzy wypowiadanymi wyrazami lub ich ciągami

Wymowa

[pau-za]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

dramatyczna, efektowna, wymowna, znacząca pauza

Cytaty

	- Tak czy inaczej zaraz ruszamy - odezwał się Filipiak po dłuższej pauzie. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005
	Kosma zrobił pauzę, popatrzył na kolegów, jakby chciał sprawdzić, czy jego słowa wywierają należyty efekt. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zorro, załóż okulary!, 2001
	Można co najwyżej zastanawiać się nad intonacją, długością pauz, ściszeniem albo podniesieniem głosu. źródło: NKJP: Jan Tomkowski: Ciemne skrzydła Ikara. Eseje o rozpaczy, 2009
	Zdecydował się pytać o konkretną osobę i po niepotrzebnych, długich wstępach, przerywanych chrząkaniem i pauzami kłopotliwego milczenia, w końcu wykrztusił, że chce znaleźć niejakiego Adama Szumilasa. źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999
	Oddzielał zdania wyraźnymi pauzami, dobierając słowa i przesiewając przez cedzak autocenzury. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Góra Trzech Szkieletów, 2003

2. w tekście

Definicja

edytor.

znak drukarski w postaci poziomej kreski o długości równej rozmiarowi danego kroju pisma (—), stosowany współcześnie przede wszystkim do wydzielania dialogów, a także w innych sytuacjach, zgodnie z zasadami przyjętymi przez konkretnego wydawcę

Noty o użyciu

W użyciach niespecjalistycznych często utożsamiany ze znaczeniem wyrazu myślnik.

Wymowa

[pau-za]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu wydawnictwa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

Cytaty

	On sam zadał mu kiedyś pytanie, jakich to sześciu wyrazów brakuje w wierszu „Czapka” Tomasza Padurry, XIX-wiecznego poety polsko-ukraińskiego. Wydawca usunął je ze względu na cenzurę polityczną, ale zastąpił je w tekście tyloma pauzami, ile sylab liczyły poszczególne wyrazy. źródło: NKJP: Anna Bikont, Joanna Szczęsna: Zabawy literackie 2, Gazeta Wyborcza, 1998-12-31
	W tekście ciągłym pauza powinna być oddzielona od tekstu odstępami o szerokości 1/4 firetu. źródło: Internet: ki.pwr.edu.pl/gebala/dyd/typografia2008.pdf
	Stosowanie półpauzy zamiast pauzy jest wskazane szczególnie dla krojów pisma, w których pauza jest bardzo długa, czy w tekstach, w których występują długie akapity (pauza może zakłócać jednolitą szarość kolumny). źródło: Robert Chwałowski: Typografia typowej książki, 2001 (sjp.pwn.pl/poradnia)
	Dlaczego nie posługujecie się polskim cudzysłowem, ale angielskim? Przecież artykuł został napisany w języku polskim. I uważam, że zamiast dywizu powinniście jednak używać pauzy, ew. półpauzy. źródło: Internet: wyborcza.pl

Odesłania

Zob. też:

	myślnik
	półpauza
	dywiz
	tiret

3. w szkole

Definicja

książk.

przerwa - czas, w którym nie wykonuje się określonej czynności

Wymowa

[pau-za]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przerwa

Połączenia

duża pauza; pauza międzylekcyjna
pauza w meczu, w szkole

Cytaty

	Potem było aktem odwagi wnieść te ulotki mimo rewizji do szkoły, rozrzucić je z ostatniego piętra na boisko w trakcie dużej pauzy i nie dać się złapać. źródło: NKJP: Portrety, Gazeta Wyborcza, 1994-07-15
	Polubiliśmy się szybko i razem spacerowaliśmy po dziedzińcu w czasie pauz. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958
	Na zebraniach rodziców omawiano te kwestie, kierując uwagi głównie w stronę rodziców uczennic, które nie przebierały w środkach, by „brylować - lansować się” w trakcie szkolnych pauz i poza nimi. źródło: NKJP: Marek Chrzanowski: Szkolny pajacyk, Wieści Podwarszawskie, 2006-08-06
	Krótko przed pauzą wielkim sprytem wykazał się Lato, lekkim kopnięciem piłki zaskakując zasłoniętego Emersona L. źródło: NKJP: Jerzy Cierpiatka: Kanonada w Mendozie, Gazeta Krakowska, 2002-03-08
	Zawodnicy ukarani przez arbitrów 2-minutową pauzą w grze pokornie schodzili z parkietu. źródło: NKJP: ZETI: Bałtyk zalał wszystkich, Gazeta Poznańska, 2002-03-05

4. w muzyce

Definicja

muz.

mająca określoną wartość rytmiczną przerwa między dźwiękami utworu

Wymowa

[pau-za]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Połączenia

pauza całonutowa, ćwierćnutowa, półnutowa

Cytaty

Niemal nieobecna jest klasycznie pojmowana melodia, śladowo obecny jest rytm. Kompozycje są maksymalnie połamane pauzami i zmianami tempa.

źródło: NKJP: Marcin Piwnik: Rock w opozycji do rocka, Esensja, 2009

Każda symfonia, nawet najpiękniejsza, składa się z nut i pauz: kiedy nie ma pauz, staje się kakofonią.

źródło: NKJP: Rafał Szymkowiak: Cisza podczas modlitwy, Głos Ojca Pio, 2004-10

“Nuty, którymi się posługuję, nie są lepsze niż u wielu pianistów. Jednak pauzy pomiędzy nutami – ach, tam właśnie mieszka sztuka” – zapisał w osobistym notatniku słynny muzyk.

źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Jazz dla Mass, Gazeta Wrocławska, 2002-10-28

Data ostatniej modyfikacji: 10.10.2019