UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nieuczciwy

Chronologizacja

SStp: (inne znaczenie), SPXVI: (inne znaczenie), SKN: (inne znaczenie), SJPXVII, STR: (inne znaczenie), SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. uczciwy

1.a człowiek

Definicja

taki, który nie przestrzega obowiązujących zasad postępowania i oszukuje innych, aby odnieść korzyść

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:  uczciwy
hiperonimy:  zły I

Połączenia

  • nieuczciwy człowiek; akwizytor, biznesmen, celnik, dłużnik, funkcjonariusz, handlarz, handlowiec, importer, inwestor, kierowca, klient, konkurent, kontrahent, kredytobiorca, kupiec, lekarz, lokator, odbiorca, płatnik, podatnik, policjant, polityk, pośrednik, pracodawca, pracownik, producent, przedsiębiorca, przewoźnik, sędzia, sprzedawca, urzędnik, właściciel, wspólnik, wykonawca; nieuczciwa osoba; agencja, firma; nieuczciwe biuro podróży
  • uczciwy i nieuczciwy

Cytaty

Nieuczciwi przedsiębiorcy posuwają się często do fałszowania świadectw pochodzenia towarów [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.04.2001

Ale rzeźbiarz szybko okazał się człowiekiem nieuczciwym: płacił tylko za połowę wykonanej pracy i nie co miesiąc, a co czterdzieści dni.

źródło: NKJP: Wojciech Tochman: W drodze, Gazeta Wyborcza, 1992-01-16

Pracownicy UOKiK ostrzegają jednak, że nieuczciwe firmy mają wiele sposobów na ominięcie ustawowego zakazu.

źródło: NKJP: Pułapka na oszustów, Dziennik Polski, 2002-11-28

W Czechach, Grecji czy też we Włoszech problemy z sędziami były jeszcze na większą skalę, ale tylko w Polsce uczciwych i nieuczciwych potraktowano tak samo.

źródło: NKJP: Sylwester Szymczak: Jestem za młody, Echo Dnia, 2005-09-26

Chyba byłabym nieuczciwa, gdybym nie powiedziała ci więcej, skoro już pytasz.

źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Prąd zatokowy, 2003

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nieuczciwy
nieuczciwy
nieuczciwy
nieuczciwe
nieuczciwa
D. nieuczciwego
nieuczciwego
nieuczciwego
nieuczciwego
nieuczciwej
C. nieuczciwemu
nieuczciwemu
nieuczciwemu
nieuczciwemu
nieuczciwej
B. nieuczciwego
nieuczciwego
nieuczciwy
nieuczciwe
nieuczciwą
N. nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwą
Ms. nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwej
W. nieuczciwy
nieuczciwy
nieuczciwy
nieuczciwe
nieuczciwa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nieuczciwi
nieuczciwi
nieuczciwe
nieuczciwe
D. nieuczciwych
nieuczciwych
nieuczciwych
nieuczciwych
C. nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwym
B. nieuczciwych
nieuczciwych
nieuczciwych
nieuczciwe
N. nieuczciwymi
nieuczciwymi
nieuczciwymi
nieuczciwymi
Ms. nieuczciwych
nieuczciwych
nieuczciwych
nieuczciwych
W. nieuczciwi
nieuczciwi
nieuczciwe
nieuczciwe

Składnia

bez ograniczeń + nieuczciwy + bez ograniczeń
szyk: neutralny

1.b działanie

Definicja

świadczący o tym, że ktoś nie przestrzega obowiązujących zasad postępowania i oszukuje innych, aby odnieść korzyść

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:  uczciwy
hiperonimy:  zły I

Połączenia

  • nieuczciwy zysk; handel, import, interes, lobbing, proceder; chwyt; nieuczciwa cena, klauzula, propozycja; działalność, gra, konkurencja, manipulacja, prywatyzacja, reklama, rywalizacja, transakcja, walka; droga; nieuczciwe zachowanie; nieuczciwe działania, metody, praktyki; zarzuty; zamiary
  • nieuczciwy i niemoralny, nieuczciwy i nierzetelny; niesprawiedliwy i nieuczciwy
  • nieuczciwe bogacenie się, postępowanie
  • bardzo, wyjątkowo nieuczciwy

Cytaty

Liczba ofiar nieuczciwych interesów, zakamuflowanych oszustw nie maleje.

źródło: NKJP: Stały poziom naiwności, Dziennik Polski, 2001-02-01

Nagminnie kierowcy busów stosują nieuczciwą konkurencję. Na przykład zatrzymują się, by zabrać lub wysadzić pasażerów gdzie tylko się da, nie tylko na wyznaczonych przystankach [...].

źródło: NKJP: (krs): Będzie protest przeciwko 'prywaciarzom'?, Echo Dnia, 2006-04-05

Nieufność towarzysząca prywatyzacji budziła się wskutek przykładów nieuczciwego bogacenia się nielicznych kosztem dużych grup społecznych.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.12.1994

Gdy zawołałem, że to niesprawiedliwe i nieuczciwe, Serafin Uzza roześmiał się i rzekł: A od kiedy to diabły postępują uczciwie?

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Musiałeś przegrać, bo twoja gra znaczonymi, brudnymi kartami od początku była nieuczciwa i wokół rozsiała [...] tylko kłamstwo, podłość, niezmierzony ból i rozpacz.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nieuczciwy
nieuczciwy
nieuczciwy
nieuczciwe
nieuczciwa
D. nieuczciwego
nieuczciwego
nieuczciwego
nieuczciwego
nieuczciwej
C. nieuczciwemu
nieuczciwemu
nieuczciwemu
nieuczciwemu
nieuczciwej
B. nieuczciwego
nieuczciwego
nieuczciwy
nieuczciwe
nieuczciwą
N. nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwą
Ms. nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwej
W. nieuczciwy
nieuczciwy
nieuczciwy
nieuczciwe
nieuczciwa
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nieuczciwi
nieuczciwi
nieuczciwe
nieuczciwe
D. nieuczciwych
nieuczciwych
nieuczciwych
nieuczciwych
C. nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwym
nieuczciwym
B. nieuczciwych
nieuczciwych
nieuczciwych
nieuczciwe
N. nieuczciwymi
nieuczciwymi
nieuczciwymi
nieuczciwymi
Ms. nieuczciwych
nieuczciwych
nieuczciwych
nieuczciwych
W. nieuczciwi
nieuczciwi
nieuczciwe
nieuczciwe

Składnia

bez ograniczeń + nieuczciwy + bez ograniczeń
szyk: neutralny
Data ostatniej modyfikacji: 30.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj