UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

blednąć

rzadziej bladnąć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI

Pochodzenie

Zob. blady

1. na twarzy

Definicja

stawać się bladym wskutek silnego przeżycia lub jakiejś dolegliwości

Warianty

  • rzadziej bladnąć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  krew odpływa z twarzy komuś, krew ucieka z twarzy komuś
antonimy:  czerwienić się, czerwienieć, gorzeć, krew uderza do twarzy komuś, ktoś oblewa się rumieńcem, zaczerwieniać się

Połączenia

  • twarz blednie; policzki bledną
  • blednąć na widok czegoś, na wspomnienie czegoś
  • blednąć z przerażenia, ze strachu, ze wzruszenia, z wściekłości, z zazdrości, ze złości
  • blednąć i czerwienić się, blednąć i rumienić się

Cytaty

Europejczycy i Amerykanie bledli z przerażenia, kiedy opowiadał im o dzikiej, barbarzyńskiej naturze afrykańskiej.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Prezydencie Mobutu, pański czas minął, Gazeta Wyborcza, 1997-05-17

Ika poczuła, że blednie ze strachu.

źródło: NKJP: Jerzy Broszkiewicz: Wielka, większa i największa, 1960

Młody porucznik bladł i czerwieniał na przemian.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1991

Poczułem, że na widok takiego piękna blednę, zastygam, serce zaczyna uderzać, kłuje w dole brzucha, ślina wysycha, żołądek się kurczy.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Oczy mu się rozszerzają, płoną. Chuda, wąska twarz blednie, drży cały, a kombinezon faluje mu na piersiach od przyspieszonego oddechu.

źródło: KWSJP: Ryszard Lassota: Zwątpienia i nadzieje, 1966

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. blednę
 bledniemy
2 os. bledniesz
 bledniecie
3 os. blednie
 bledną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bladłem
+(e)m bladł
 bladłam
+(e)m bladła
 bladłom
+(e)m bladło
 bledliśmy
+(e)śmy bledli
 bladłyśmy
+(e)śmy bladły
2 os. bladłeś
+(e)ś bladł
 bladłaś
+(e)ś bladła
 bladłoś
+(e)ś bladło
 bledliście
+(e)ście bledli
 bladłyście
+(e)ście bladły
3 os. bladł
 bladła
 bladło
 bledli
 bladły

bezosobnik: blednięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę bladł
będę blednąć
 będę bladła
będę blednąć
 będę bladło
będę blednąć
 będziemy bledli
będziemy blednąć
 będziemy bladły
będziemy blednąć
2 os. będziesz bladł
będziesz blednąć
 będziesz bladła
będziesz blednąć
 będziesz bladło
będziesz blednąć
 będziecie bledli
będziecie blednąć
 będziecie bladły
będziecie blednąć
3 os. będzie bladł
będzie blednąć
 będzie bladła
będzie blednąć
 będzie bladło
będzie blednąć
 będą bledli
będą blednąć
 będą bladły
będą blednąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. blednijmy
2 os. blednij
 blednijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bladłbym
bym bladł
 bladłabym
bym bladła
 bladłobym
bym bladło
 bledlibyśmy
byśmy bledli
 bladłybyśmy
byśmy bladły
2 os. bladłbyś
byś bladł
 bladłabyś
byś bladła
 bladłobyś
byś bladło
 bledlibyście
byście bledli
 bladłybyście
byście bladły
3 os. bladłby
by bladł
 bladłaby
by bladła
 bladłoby
by bladło
 bledliby
by bledli
 bladłyby
by bladły

bezosobnik: blednięto by

bezokolicznik: blednąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: blednąc

gerundium: blednięcie

imiesłów przymiotnikowy czynny: blednący

odpowiednik aspektowy: zblednąć

2. kolory

Definicja

tracić intensywność lub blask

Warianty

  • rzadziej bladnąć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:  blaknąć, gasnąć

Połączenia

  • blizna, łuna, niebo, opalenizna, tęcza, zorza blednie; barwy, freski, gwiazdy, kolory, zdjęcia bledną
  • blednąć z dnia na dzień, z upływem czasu

Cytaty

Darrell odsunął zasłony z jednego z wielkich okien i długo wpatrywał się w japoński świt, jakby wysoko, w blednącym tokijskim niebie, chciał odnaleźć odpowiedzi na wszystkie nurtujące go pytania.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008

Czerwienie i amaranty bledną, stając się zaledwie różem czy beżem.

źródło: NKJP: Olga Tokarczuk: Podróż ludzi księgi, 1993

Zabawski w aksamitnym szmaragdowym szlafroku wskazał gościowi głęboki, puchaty fotel koloru blednącej purpury.

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

Tak czasami pierwszego dnia wygląda tatuaż. Rana goi się od siedmiu do czternastu dni. Później trzeba o niego dbać, smarować odpowiednimi maściami, nie wystawiać na działanie słońca, bo pod jego wpływem kolory szybko bledną.

źródło: NKJP: Żywe obrazy, Dziennik Polski, 2000-10-28

Po latach fugi bledną, pękają, często pojawia się na nich pleśń.

źródło: NKJP: Nowe życie fugi, Nowiny Raciborskie, 2007-04-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. blednę
 bledniemy
2 os. bledniesz
 bledniecie
3 os. blednie
 bledną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bladłem
+(e)m bladł
 bladłam
+(e)m bladła
 bladłom
+(e)m bladło
 bledliśmy
+(e)śmy bledli
 bladłyśmy
+(e)śmy bladły
2 os. bladłeś
+(e)ś bladł
 bladłaś
+(e)ś bladła
 bladłoś
+(e)ś bladło
 bledliście
+(e)ście bledli
 bladłyście
+(e)ście bladły
3 os. bladł
 bladła
 bladło
 bledli
 bladły

bezosobnik: blednięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę bladł
będę blednąć
 będę bladła
będę blednąć
 będę bladło
będę blednąć
 będziemy bledli
będziemy blednąć
 będziemy bladły
będziemy blednąć
2 os. będziesz bladł
będziesz blednąć
 będziesz bladła
będziesz blednąć
 będziesz bladło
będziesz blednąć
 będziecie bledli
będziecie blednąć
 będziecie bladły
będziecie blednąć
3 os. będzie bladł
będzie blednąć
 będzie bladła
będzie blednąć
 będzie bladło
będzie blednąć
 będą bledli
będą blednąć
 będą bladły
będą blednąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. blednijmy
2 os. blednij
 blednijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bladłbym
bym bladł
 bladłabym
bym bladła
 bladłobym
bym bladło
 bledlibyśmy
byśmy bledli
 bladłybyśmy
byśmy bladły
2 os. bladłbyś
byś bladł
 bladłabyś
byś bladła
 bladłobyś
byś bladło
 bledlibyście
byście bledli
 bladłybyście
byście bladły
3 os. bladłby
by bladł
 bladłaby
by bladła
 bladłoby
by bladło
 bledliby
by bledli
 bladłyby
by bladły

bezosobnik: blednięto by

bezokolicznik: blednąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: blednąc

gerundium: blednięcie

imiesłów przymiotnikowy czynny: blednący

odpowiednik aspektowy: zblednąć

Składnia

Rz nieżywotny + blednąć + bez ograniczeń

3. znaczenie

Definicja

tracić wyrazistość lub znaczenie

Warianty

  • rzadziej bladnąć

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  blaknąć

Połączenia

  • legenda, pamięć, uśmiech blednie; wspomnienia bledną
  • czyjeś osiągnięcia, sukcesy, problemy, zmartwienia bledną przy czymś/wobec czegoś
  • blednąć z każdym rokiem, z czasem, z upływem czasu

Cytaty

Gdy skończyła się wojna, zmieniły się gusta publiczności i gwiazda Sinatry zaczęła blednąć.

źródło: NKJP: Olaf Szewczyk: Najpopularniejszy obok Presleya piosenkarz w historii show-biznesu ukończył 80 lat, Gazeta Wyborcza, 1995-12-13

Bladła pamięć o wojennym bohaterstwie, dowodzenie bezczynnymi partyzantami graniczyło z absurdem, nowej zaś wojny nic nie zapowiadało, nawet sama myśl o niej była zbrodnią nie do wybaczenia.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

Pan młody nachyla się w kierunku swojej przyszłej żony i coś szepcze. Widać, jak blednie jej uśmiech.

źródło: NKJP: Uciekająca panna młoda, prasa, 2000

Następnego dnia znów włóczyła się po okolicznych polach i łąkach. Towarzyszyło jej coraz bardziej blednące uczucie niepokoju.

źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004

Antyamerykańskie fobie Teheranu bledną wobec całkiem realnego zagrożenia ze strony nieobliczalnego reżimu talibów w sąsiednim Afganistanie.

źródło: NKJP: NKJP: Azjatycka karta, Dziennik Polski, 2001-10-06

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. blednę
 bledniemy
2 os. bledniesz
 bledniecie
3 os. blednie
 bledną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bladłem
+(e)m bladł
 bladłam
+(e)m bladła
 bladłom
+(e)m bladło
 bledliśmy
+(e)śmy bledli
 bladłyśmy
+(e)śmy bladły
2 os. bladłeś
+(e)ś bladł
 bladłaś
+(e)ś bladła
 bladłoś
+(e)ś bladło
 bledliście
+(e)ście bledli
 bladłyście
+(e)ście bladły
3 os. bladł
 bladła
 bladło
 bledli
 bladły

bezosobnik: blednięto

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę bladł
będę blednąć
 będę bladła
będę blednąć
 będę bladło
będę blednąć
 będziemy bledli
będziemy blednąć
 będziemy bladły
będziemy blednąć
2 os. będziesz bladł
będziesz blednąć
 będziesz bladła
będziesz blednąć
 będziesz bladło
będziesz blednąć
 będziecie bledli
będziecie blednąć
 będziecie bladły
będziecie blednąć
3 os. będzie bladł
będzie blednąć
 będzie bladła
będzie blednąć
 będzie bladło
będzie blednąć
 będą bledli
będą blednąć
 będą bladły
będą blednąć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. blednijmy
2 os. blednij
 blednijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. bladłbym
bym bladł
 bladłabym
bym bladła
 bladłobym
bym bladło
 bledlibyśmy
byśmy bledli
 bladłybyśmy
byśmy bladły
2 os. bladłbyś
byś bladł
 bladłabyś
byś bladła
 bladłobyś
byś bladło
 bledlibyście
byście bledli
 bladłybyście
byście bladły
3 os. bladłby
by bladł
 bladłaby
by bladła
 bladłoby
by bladło
 bledliby
by bledli
 bladłyby
by bladły

bezosobnik: blednięto by

bezokolicznik: blednąć

imiesłów przysłówkowy współczesny: blednąc

gerundium: blednięcie

imiesłów przymiotnikowy czynny: blednący

odpowiednik aspektowy: zblednąć

Składnia

Rznieżywotny + blednąć + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 13.02.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN