UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wpadka

Chronologizacja

1690, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wpadka
wpadki
D. wpadki
wpadek
C. wpadce
wpadkom
B. wpadkę
wpadki
N. wpadką
wpadkami
Ms. wpadce
wpadkach
W. wpadko
wpadki

Pochodzenie

Od: wpaść; zob. paść (padam)

1. dekonspiracja

Definicja

pot. 
ujawnienie czyjejś konspiracyjnej lub nielegalnej działalności

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa działalność polityczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  dekonspiracja, przypał, wsypa

Połączenia

  • wpadka narkotykowa
  • wpadka handlarza, oszusta
  • wpadka na granicy

Cytaty

W czwartek (21 stycznia) nowotarscy policjanci przyłapali na jarmarku Słowaka handlującego nielegalnym alkoholem. To kolejna wpadka obcokrajowców zza południowej granicy.

źródło: NKJP: Atrakcyjny Nicolaus, Tygodnik Podhalański, nr 4, 1999

Na pewno był profesjonalistą, choćby dlatego, że pracował w kontrwywiadzie przez dwadzieścia pięć lat, a przez piętnaście był agentem służb rosyjskich i cały czas pozostał anonimowy. Dla wielu ludzi jego wpadka musiała być całkowitym zaskoczeniem.

źródło: NKJP: Gromosław Czempiński: Niewidzialny, CKM, nr 05/05, 2001

Wpadka drukarni omal nie zakończyła się konfiskatą mieszkania. Sam Jurek ukrywał się po wpadce prawie rok, złapano go w końcu, na szczęście akurat przed samą amnestią.

źródło: NKJP: Zmarł Jerzy Szczęsny, Gazeta Wyborcza, 1993-10-18

To nie jedyna wpadka z narkotykami. Policjanci z Komendy Miejskiej Policji ujęli też dwóch innych mężczyzn, którzy również mieli niedozwolone środki.

źródło: NKJP: Włocławek: Narkotykowe wpadki we Włocławku, Gazeta Pomorska, 2010-03-16

W obozie jenieckim zaangażował się w działalność konspiracyjną komórek AK, a po ich wpadce, mogąc nadal ratować się atutem płynnej niemczyzny i niemieckiego nazwiska, z pełną świadomością, że zapewne przypłaci to życiem, poszedł do obozu w Buchenwaldzie.

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Składnia

bez ograniczeń + wpadka +
(KOGO/CZEGO)
bez ograniczeń + wpadka +
(CZYJA)
bez ograniczeń + wpadka +
(z KIM/CZYM)

2. kompromitacja

Definicja

pot. 
niespodziewana i kompromitująca pomyłka lub błąd w czyimś działaniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • dopingowa, pucharowa; jednorazowa, kolejna, pierwsza; poważna, wielka; ewidentna, głupia, kompromitująca, niespodziewana, przykra wpadka; wpadka językowa, legislacyjna
  • wpadka na planie
  • wpadka grozi komuś, nastąpiła
  • uniknąć wpadki
  • zaliczyć wpadkę

Cytaty

Czeka się na jego wpadki, bo to będzie dowód, że nie nadaje się na ten stołek.

źródło: NKJP: Piotr Pytlakowski: Służba porażona wiedzą, Polityka nr 2593, 2007-02-24

Po ubiegłorocznej wpadce z choinką, która raczej straszyła niż przyciągała swym wyglądem, tegoroczne drzewko wygląda całkiem inaczej. Władze miejskie, krytykowane nie tylko w mediach, ale także przez mieszkańców, postanowiły nie oszczędzać w tym roku i nie skąpiły grosza.

źródło: NKJP: Choinka zdobiL, Gazeta Krakowska, 2003-12-31

Wie pan, nie martwi mnie to, że rząd z rozpędu tuszuje każdą swoją wpadkę.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Była już nasza wpadka organizacyjna. Służbowe, olimpijskie telefony wyczerpały się po kilkunastu minutach.

źródło: NKJP: Paweł Rydzyński: To nie karnawał, Trybuna, 2006

Składnia

bez ograniczeń + wpadka +
(KOGO/CZEGO)
bez ograniczeń + wpadka +
(CZYJA)
bez ograniczeń + wpadka +
(z KIM/CZYM)

3. ciąża

Definicja

pot. 
nieplanowana ciąża

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wypadek przy pracy
hiperonimy:  ciąża

Cytaty

Kiedy i z kim mogła zdarzyć się wpadka? Chyba nie Darek, Czarek też nie... Może to był całkiem inny gość?

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wychowanie seksualne dla klasy wyższej, średniej i niższej, 1999

Sytuacja materialna nam się pogorszyła, bo mąż przez jakiś czas nie miał stałej pracy i po kilku latach.... wpadka. Usunęłam. Wtedy można było.

źródło: NKJP: Mam kłopoty z seksem, Naj, nr 32/33, 2003

4. w kartach

Definicja

karc. 
niewzięcie zadeklarowanej liczby lew

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

Cytaty

Obrońcy zyskują punkty za wpadki przeciwników (wzięcie liczby lew mniejszej od wylicytowanej).

źródło: Internet: pl.wikipedia.org/wiki/Brydż

Składnia

bez ograniczeń + wpadka +
(KOGO)
Data ostatniej modyfikacji: 08.06.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj