UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przerwa

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik odczasownikowy od przedrostkowego przerwać; zob. rwać

1. w rozmowie

Definicja

stan taki, że określona czynność przestała być wykonywana na pewien czas, a potem znowu jest wykonywana

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pauza

Połączenia

  • przerwa chwilowa, długa, krótka; miesięczna, roczna
  • przerwa na kawę, na papierosa
  • przerwa w podróży, w wędrówce; w debacie, w dyskusji, w naradzie, w obradach, w rozmowie, w zebraniu; w jedzeniu, w piciu
  • chwila przerwy

Cytaty

Zenek siedział oparty o pień sosny, z wyciągniętymi nogami. ze starym rannym pantoflem dziadka nałożonym na bandaż. Rana musiała go mniej boleć, pogodził się też widocznie z koniecznością przerwy w wędrówce, bo twarz miał spokojniejszą.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1990

[...] nikt nie przesunie na odpowiedzialne stanowisko dziewczyny, która miesiąc temu wróciła do pracy po rocznej przerwie na skakanie wokół dzieciaka.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2006

Całą noc i cały dzień szliśmy, z przerwami na krótkie odpoczynki [...].

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007

Opowiadający roześmiał się i Ab-Raham przypomniał sobie, kim był ten mąż. Korzystając z przerwy w opowiadaniu podszedł do niego. - Bądź pozdrowiony, Sarugu synu Efrema!

źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przerwa
przerwy
D. przerwy
przerw
C. przerwie
przerwom
B. przerwę
przerwy
N. przerwą
przerwami
Ms. przerwie
przerwach
W. przerwo
przerwy

Składnia

bez ograniczeń + przerwa +
na CO|w CZYM

2. w lekcjach

Definicja

czas przeznaczony na odpoczynek po jakiejś czynności

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

Połączenia

  • przerwa lekcyjna, semestralna, wakacyjna; obiadowa, śniadaniowa, duża
  • przerwa między lekcjami, wykładami, zajęciami; aktami sztuki
  • przerwa w lekcjach, wykładach, zajęciach; w filharmonii, operze, szkole, teatrze
  • przerwa kończy się, trwa, zaczyna się
  • jeść coś; rozmawiać na przerwie

Cytaty

W tle dobrze widać masywny filar, wszystko wskazuje na to, że zdjęcie to powstało w murach uczelni. Może w przerwie między wykładami.

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

O rozrywkę dla niego [widza] trzeba przecież starać się nie tylko w sali teatralnej, ale i w palarni teatru, w czasie przerwy. W jednym z teatrów amerykańskich, w palarni, w czasie przerw, wynajmowano specjalnego człowieka (oczywiście bezrobotnego!!!), który służył widzom jako tarcza.

źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Chcica..., 2006

Pielęgniarki, w przerwach, w dyżurce, przeglądały magazyny z życia wyższych sfer.

źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006

[...] ilekroć widzi Marię, włącza mu się prąd w klatce piersiowej, widzi ją w szkole, kiedy rysuje na nudnej lekcji serca w brulionie, kiedy jedząc na przerwie drożdżówkę, ugina nogę i opiera się o ścianę [...].

źródło: NKJP: Wojciech Kuczok: Opowieści przebrane, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przerwa
przerwy
D. przerwy
przerw
C. przerwie
przerwom
B. przerwę
przerwy
N. przerwą
przerwami
Ms. przerwie
przerwach
W. przerwo
przerwy

Składnia

bez ograniczeń + przerwa +
w CZYM|między CZYM

3. w zabudowie

Definicja

miejsce niezapełnione przez coś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Relacje znaczeniowe

synonimy:  luka

Połączenia

  • duża, mała przerwa
  • przerwa między blokami, budynkami, domami; drzewami, gałęziami, krzakami; grobami, sarkofagami; zębami
  • przerwa w murze, w zabudowie

Cytaty

Biegł opustoszałą nagle ulicą i rozglądał się na boki. Nie było żadnych przerw w zwartej zabudowie. Mógł jedynie przeskoczyć przez czyjś parkan.

źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009

- Wejdźmy, pokażę panu grób pewnego NN - wskazał ręką bramę cmentarza, to znaczy czterometrową przerwę w murze.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przerwa
przerwy
D. przerwy
przerw
C. przerwie
przerwom
B. przerwę
przerwy
N. przerwą
przerwami
Ms. przerwie
przerwach
W. przerwo
przerwy

Składnia

bez ograniczeń + przerwa +
w CZYM|między CZYM

Frazeologizmy

bez przerwy
przerwa w życiorysie
Data ostatniej modyfikacji: 20.08.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj