UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

potłuc się

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. tłuc

1. o talerzu

Definicja

ulec zniszczeniu, rozpadłszy się na kawałki

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozbić się, stłuc się, zbić się

Połączenia

  • serwis potłukł się; porcelana potłukła się; szkło potłukło się; butelki, filiżanki, kieliszki, okulary, szklanki, talerze potłukły się
  • móc potłuc się
  • spaść i potłuc się

Cytaty

Jackowi wydawało się, że wystarczy silniejszy podmuch i gniazdo runie ze szczytu drzewa, a wtedy potłuką się wysiadywane jajka albo wypadną pisklęta.

źródło: NKJP: Wojcech Chmielewski: Brzytwa, 2008

Dwudziestolatek, racząc się winem, chciał zaimponować spotkanym na rynku dziewczynom i w ich obecności zrzucił z cokołu popiersie Tadeusza Kościuszki. Popiersie runęło na ulicę i potłukło się.

źródło: NKJP: (ZIOB: Małopolska, Dziennik Polski - Małopolska, 2000-07-04

Któregoś dnia, po latach, żona właśnie otworzyła kredens, a kieliszek, ni z tego ni z owego, spadł i potłukł się.

źródło: NKJP: Namiętność i elegancja, Dziennik Polski - Pejzaż, 2003-11-29

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potłukę się
potłuczemy się
2 os. potłuczesz się
potłuczecie się
3 os. potłucze się
potłuką się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potłukłem się
+(e)m się potłukł
potłukłam się
+(e)m się potłukła
potłukłom się
+(e)m się potłukło
potłukliśmy się
+(e)śmy się potłukli
potłukłyśmy się
+(e)śmy się potłukły
2 os. potłukłeś się
+(e)ś się potłukł
potłukłaś się
+(e)ś się potłukła
potłukłoś się
+(e)ś się potłukło
potłukliście się
+(e)ście się potłukli
potłukłyście się
+(e)ście się potłukły
3 os. potłukł się
potłukła się
potłukło się
potłukli się
potłukły się

bezosobnik: potłuczono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potłuczmy się
2 os. potłucz się
potłuczcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potłukłbym się
bym się potłukł
potłukłabym się
bym się potłukła
potłukłobym się
bym się potłukło
potłuklibyśmy się
byśmy się potłukli
potłukłybyśmy się
byśmy się potłukły
2 os. potłukłbyś się
byś się potłukł
potłukłabyś się
byś się potłukła
potłukłobyś się
byś się potłukło
potłuklibyście się
byście się potłukli
potłukłybyście się
byście się potłukły
3 os. potłukłby się
by się potłukł
potłukłaby się
by się potłukła
potłukłoby się
by się potłukło
potłukliby się
by się potłukli
potłukłyby się
by się potłukły

bezosobnik: potłuczono by się

bezokolicznik: potłuc się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: potłukłszy się

gerundium: potłuczenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. potłuczenie się
potłuczenia się
D. potłuczenia się
potłuczeń się
C. potłuczeniu się
potłuczeniom się
B. potłuczenie się
potłuczenia się
N. potłuczeniem się
potłuczeniami się
Ms. potłuczeniu się
potłuczeniach się
W. potłuczenie się
potłuczenia się

odpowiednik aspektowy: tłuc się

Składnia

Rznieżywotny + potłuc się + bez ograniczeń

2. o dziecku

Definicja

uszkodzić sobie tkanki leżące pod skórą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Połączenia

  • dziecko potłukło się
  • potłuc się przy upadku
  • potłuc się boleśnie, dotkliwie, lekko, mocno, strasznie
  • upaść i potłuc się

Cytaty

Jeden Niemiec, kolejarz, tak popchnął panią Domańską, że upadła i potłukła się.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

Nawet gdyby złamała nogę czy straciła równowagę na stromej ścieżce i potłukła się, ktoś by ją już odnalazł i przyprowadził.

źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996

Lubił grać w hokeja na trawie, ale po mocnym potłuczeniu się wybrał bieganie.

źródło: NKJP: Zadyszka na bieżni, Dziennik Polski - Magazyn, 2002-03-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potłukę się
potłuczemy się
2 os. potłuczesz się
potłuczecie się
3 os. potłucze się
potłuką się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potłukłem się
+(e)m się potłukł
potłukłam się
+(e)m się potłukła
potłukłom się
+(e)m się potłukło
potłukliśmy się
+(e)śmy się potłukli
potłukłyśmy się
+(e)śmy się potłukły
2 os. potłukłeś się
+(e)ś się potłukł
potłukłaś się
+(e)ś się potłukła
potłukłoś się
+(e)ś się potłukło
potłukliście się
+(e)ście się potłukli
potłukłyście się
+(e)ście się potłukły
3 os. potłukł się
potłukła się
potłukło się
potłukli się
potłukły się

bezosobnik: potłuczono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potłuczmy się
2 os. potłucz się
potłuczcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potłukłbym się
bym się potłukł
potłukłabym się
bym się potłukła
potłukłobym się
bym się potłukło
potłuklibyśmy się
byśmy się potłukli
potłukłybyśmy się
byśmy się potłukły
2 os. potłukłbyś się
byś się potłukł
potłukłabyś się
byś się potłukła
potłukłobyś się
byś się potłukło
potłuklibyście się
byście się potłukli
potłukłybyście się
byście się potłukły
3 os. potłukłby się
by się potłukł
potłukłaby się
by się potłukła
potłukłoby się
by się potłukło
potłukliby się
by się potłukli
potłukłyby się
by się potłukły

bezosobnik: potłuczono by się

bezokolicznik: potłuc się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: potłukłszy się

gerundium: potłuczenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. potłuczenie się
potłuczenia się
D. potłuczenia się
potłuczeń się
C. potłuczeniu się
potłuczeniom się
B. potłuczenie się
potłuczenia się
N. potłuczeniem się
potłuczeniami się
Ms. potłuczeniu się
potłuczeniach się
W. potłuczenie się
potłuczenia się

Składnia

Rzosobowy + potłuc się + bez ograniczeń

3. wzajemnie

Definicja

pot. 
pobić jeden drugiego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pobić się

Połączenia

  • kibice, koledzy, kumple potłukli się
  • potłuc się o dziewczynę

Cytaty

Mój syn chodzi do szkoły z 10-letnim Romem [...]. Kiedyś się potłukli na przerwie i dostałem wezwanie do szkoły.

źródło: Internet

Nie wiem, czy próbują szukać haka na mojego [syna] [...], twierdzę, że on akurat nic złego nie zrobił, niepotrzebnie się tylko odezwał, a tamci się potłukli.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potłukę się
potłuczemy się
2 os. potłuczesz się
potłuczecie się
3 os. potłucze się
potłuką się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potłukłem się
+(e)m się potłukł
potłukłam się
+(e)m się potłukła
potłukłom się
+(e)m się potłukło
potłukliśmy się
+(e)śmy się potłukli
potłukłyśmy się
+(e)śmy się potłukły
2 os. potłukłeś się
+(e)ś się potłukł
potłukłaś się
+(e)ś się potłukła
potłukłoś się
+(e)ś się potłukło
potłukliście się
+(e)ście się potłukli
potłukłyście się
+(e)ście się potłukły
3 os. potłukł się
potłukła się
potłukło się
potłukli się
potłukły się

bezosobnik: potłuczono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. potłuczmy się
2 os. potłucz się
potłuczcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. potłukłbym się
bym się potłukł
potłukłabym się
bym się potłukła
potłukłobym się
bym się potłukło
potłuklibyśmy się
byśmy się potłukli
potłukłybyśmy się
byśmy się potłukły
2 os. potłukłbyś się
byś się potłukł
potłukłabyś się
byś się potłukła
potłukłobyś się
byś się potłukło
potłuklibyście się
byście się potłukli
potłukłybyście się
byście się potłukły
3 os. potłukłby się
by się potłukł
potłukłaby się
by się potłukła
potłukłoby się
by się potłukło
potłukliby się
by się potłukli
potłukłyby się
by się potłukły

bezosobnik: potłuczono by się

bezokolicznik: potłuc się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: potłukłszy się

gerundium: potłuczenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. potłuczenie się
potłuczenia się
D. potłuczenia się
potłuczeń się
C. potłuczeniu się
potłuczeniom się
B. potłuczenie się
potłuczenia się
N. potłuczeniem się
potłuczeniami się
Ms. potłuczeniu się
potłuczeniach się
W. potłuczenie się
potłuczenia się

odpowiednik aspektowy: tłuc się

Składnia

Rzosobowy; pl + potłuc się + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 15.07.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj