UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

nadziewać się

Chronologizacja

SStp: (inne znaczenie), SPXVI: (inne znaczenie), SKN: (inne znaczenie), SJPXVII, STR: (inne znaczenie), SL: (inne znaczenie), SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. dziać się

1. na nóż

Definicja

idąc, biegnąc, jadąc lub padając, wbijać się na coś ostrego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  ranić się

Połączenia

  • nadziewać się na pręt, na rogi byka, na widelczyk

Cytaty

Wiatr zgasił świeczkę, którą oświetlał sobie drogę. Wpadł w szyb po windzie, nadziewając się na wystający pręt.

źródło: NKJP: Włodzimierz Nowak: Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1993-09-10

W szkole uczy się 434 dzieci i co chwilę zdarzają się jakieś urazy, złamania, to ktoś nabija sobie potężnego guza, to nadziewa się na coś.

źródło: NKJP: (MM): Samoobrona nauczycieli, Dziennik Polski - Kraków, 2000-05-31

Nagły kop w nerki pozbawił go oddechu. Poleciał twarzą do przodu, nadziewając się na stalowe pięści kurdupla.

źródło: NKJP: Marcin Wolski: Alterland, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadziewam się
nadziewamy się
2 os. nadziewasz się
nadziewacie się
3 os. nadziewa się
nadziewają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadziewałem się
+(e)m się nadziewał
nadziewałam się
+(e)m się nadziewała
nadziewałom się
+(e)m się nadziewało
nadziewaliśmy się
+(e)śmy się nadziewali
nadziewałyśmy się
+(e)śmy się nadziewały
2 os. nadziewałeś się
+(e)ś się nadziewał
nadziewałaś się
+(e)ś się nadziewała
nadziewałoś się
+(e)ś się nadziewało
nadziewaliście się
+(e)ście się nadziewali
nadziewałyście się
+(e)ście się nadziewały
3 os. nadziewał się
nadziewała się
nadziewało się
nadziewali się
nadziewały się

bezosobnik: nadziewano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się nadziewał
będę się nadziewać
będę się nadziewała
będę się nadziewać
będę się nadziewało
będę się nadziewać
będziemy się nadziewali
będziemy się nadziewać
będziemy się nadziewały
będziemy się nadziewać
2 os. będziesz się nadziewał
będziesz się nadziewać
będziesz się nadziewała
będziesz się nadziewać
będziesz się nadziewało
będziesz się nadziewać
będziecie się nadziewali
będziecie się nadziewać
będziecie się nadziewały
będziecie się nadziewać
3 os. będzie się nadziewał
będzie się nadziewać
będzie się nadziewała
będzie się nadziewać
będzie się nadziewało
będzie się nadziewać
będą się nadziewali
będą się nadziewać
będą się nadziewały
będą się nadziewać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadziewajmy się
2 os. nadziewaj się
nadziewajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadziewałbym się
bym się nadziewał
nadziewałabym się
bym się nadziewała
nadziewałobym się
bym się nadziewało
nadziewalibyśmy się
byśmy się nadziewali
nadziewałybyśmy się
byśmy się nadziewały
2 os. nadziewałbyś się
byś się nadziewał
nadziewałabyś się
byś się nadziewała
nadziewałobyś się
byś się nadziewało
nadziewalibyście się
byście się nadziewali
nadziewałybyście się
byście się nadziewały
3 os. nadziewałby się
by się nadziewał
nadziewałaby się
by się nadziewała
nadziewałoby się
by się nadziewało
nadziewaliby się
by się nadziewali
nadziewałyby się
by się nadziewały

bezosobnik: nadziewano by się

bezokolicznik: nadziewać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: nadziewając się

gerundium: nadziewanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nadziewanie się
nadziewania się
D. nadziewania się
nadziewań się
C. nadziewaniu się
nadziewaniom się
B. nadziewanie się
nadziewania się
N. nadziewaniem się
nadziewaniami się
Ms. nadziewaniu się
nadziewaniach się
W. nadziewanie się
nadziewania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: nadziewający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nadziewający się
nadziewający się
nadziewający się
nadziewające się
nadziewająca się
D. nadziewającego się
nadziewającego się
nadziewającego się
nadziewającego się
nadziewającej się
C. nadziewającemu się
nadziewającemu się
nadziewającemu się
nadziewającemu się
nadziewającej się
B. nadziewającego się
nadziewającego się
nadziewający się
nadziewające się
nadziewającą się
N. nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającą się
Ms. nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nadziewający się
nadziewający się
nadziewające się
nadziewające się
D. nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się
C. nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
B. nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się
nadziewające się
N. nadziewającymi się
nadziewającymi się
nadziewającymi się
nadziewającymi się
Ms. nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się

odpowiednik aspektowy: nadziać się

Składnia

Rzżywotny + nadziewać się +
na CO

2. na rodziców

Definicja

pot. 
napotykać niespodziewanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  natykać się, wpadać
hiperonimy:  natrafiać, spotykać

Połączenia

  • nadziewać się na wariatkę
  • nadziewać się momentalnie, natychmiast

Cytaty

Jego szczęście co noc nadziewać się na wariatkę, kolejną małpę z brzytwą. Wywalił Zosi, co myśli o takich pogiętych pannach jak ona.

źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadziewam się
nadziewamy się
2 os. nadziewasz się
nadziewacie się
3 os. nadziewa się
nadziewają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadziewałem się
+(e)m się nadziewał
nadziewałam się
+(e)m się nadziewała
nadziewałom się
+(e)m się nadziewało
nadziewaliśmy się
+(e)śmy się nadziewali
nadziewałyśmy się
+(e)śmy się nadziewały
2 os. nadziewałeś się
+(e)ś się nadziewał
nadziewałaś się
+(e)ś się nadziewała
nadziewałoś się
+(e)ś się nadziewało
nadziewaliście się
+(e)ście się nadziewali
nadziewałyście się
+(e)ście się nadziewały
3 os. nadziewał się
nadziewała się
nadziewało się
nadziewali się
nadziewały się

bezosobnik: nadziewano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się nadziewał
będę się nadziewać
będę się nadziewała
będę się nadziewać
będę się nadziewało
będę się nadziewać
będziemy się nadziewali
będziemy się nadziewać
będziemy się nadziewały
będziemy się nadziewać
2 os. będziesz się nadziewał
będziesz się nadziewać
będziesz się nadziewała
będziesz się nadziewać
będziesz się nadziewało
będziesz się nadziewać
będziecie się nadziewali
będziecie się nadziewać
będziecie się nadziewały
będziecie się nadziewać
3 os. będzie się nadziewał
będzie się nadziewać
będzie się nadziewała
będzie się nadziewać
będzie się nadziewało
będzie się nadziewać
będą się nadziewali
będą się nadziewać
będą się nadziewały
będą się nadziewać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadziewajmy się
2 os. nadziewaj się
nadziewajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadziewałbym się
bym się nadziewał
nadziewałabym się
bym się nadziewała
nadziewałobym się
bym się nadziewało
nadziewalibyśmy się
byśmy się nadziewali
nadziewałybyśmy się
byśmy się nadziewały
2 os. nadziewałbyś się
byś się nadziewał
nadziewałabyś się
byś się nadziewała
nadziewałobyś się
byś się nadziewało
nadziewalibyście się
byście się nadziewali
nadziewałybyście się
byście się nadziewały
3 os. nadziewałby się
by się nadziewał
nadziewałaby się
by się nadziewała
nadziewałoby się
by się nadziewało
nadziewaliby się
by się nadziewali
nadziewałyby się
by się nadziewały

bezosobnik: nadziewano by się

bezokolicznik: nadziewać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: nadziewając się

gerundium: nadziewanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nadziewanie się
nadziewania się
D. nadziewania się
nadziewań się
C. nadziewaniu się
nadziewaniom się
B. nadziewanie się
nadziewania się
N. nadziewaniem się
nadziewaniami się
Ms. nadziewaniu się
nadziewaniach się
W. nadziewanie się
nadziewania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: nadziewający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nadziewający się
nadziewający się
nadziewający się
nadziewające się
nadziewająca się
D. nadziewającego się
nadziewającego się
nadziewającego się
nadziewającego się
nadziewającej się
C. nadziewającemu się
nadziewającemu się
nadziewającemu się
nadziewającemu się
nadziewającej się
B. nadziewającego się
nadziewającego się
nadziewający się
nadziewające się
nadziewającą się
N. nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającą się
Ms. nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nadziewający się
nadziewający się
nadziewające się
nadziewające się
D. nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się
C. nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
B. nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się
nadziewające się
N. nadziewającymi się
nadziewającymi się
nadziewającymi się
nadziewającymi się
Ms. nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się

odpowiednik aspektowy: nadziać się

Składnia

Rzosobowy + nadziewać się +
na KOGO

3. na kontratak

Definicja

pot.  kwestion. 
wbrew swoim oczekiwaniom natrafiać na coś trudnego lub kłopotliwego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • nadziewać się na kontratak, na kontrę, na problem, na protest, na przeszkody

Cytaty

Moje dawne koleżanki z drużyny pokazały szybką i skuteczną siatkówkę. Doskonale funkcjonował u nich blok - a my seryjnie nadziewałyśmy się na szczelną zaporę, tracąc punkt za punktem.

źródło: NKJP: (MS): Smutny powrót, Dziennik Polski - Podkarpacie, 2001-01-30

Amerykanie cierpią z powodu łapówkarskiego buszu, na jaki nadziewają się w Polsce.

źródło: NKJP: Etyka i biznes, Dziennik Polski - Magazyn, 2003-07-11

Przejęci swoją rolą, nadziewali się tam na lokalne układy nomenklaturowe, wchodzili z nimi w zwarcie, prawie zawsze dostawali od partyjnych sekretarzy po nosie i byli odsyłani do koszar.

źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadziewam się
nadziewamy się
2 os. nadziewasz się
nadziewacie się
3 os. nadziewa się
nadziewają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadziewałem się
+(e)m się nadziewał
nadziewałam się
+(e)m się nadziewała
nadziewałom się
+(e)m się nadziewało
nadziewaliśmy się
+(e)śmy się nadziewali
nadziewałyśmy się
+(e)śmy się nadziewały
2 os. nadziewałeś się
+(e)ś się nadziewał
nadziewałaś się
+(e)ś się nadziewała
nadziewałoś się
+(e)ś się nadziewało
nadziewaliście się
+(e)ście się nadziewali
nadziewałyście się
+(e)ście się nadziewały
3 os. nadziewał się
nadziewała się
nadziewało się
nadziewali się
nadziewały się

bezosobnik: nadziewano się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się nadziewał
będę się nadziewać
będę się nadziewała
będę się nadziewać
będę się nadziewało
będę się nadziewać
będziemy się nadziewali
będziemy się nadziewać
będziemy się nadziewały
będziemy się nadziewać
2 os. będziesz się nadziewał
będziesz się nadziewać
będziesz się nadziewała
będziesz się nadziewać
będziesz się nadziewało
będziesz się nadziewać
będziecie się nadziewali
będziecie się nadziewać
będziecie się nadziewały
będziecie się nadziewać
3 os. będzie się nadziewał
będzie się nadziewać
będzie się nadziewała
będzie się nadziewać
będzie się nadziewało
będzie się nadziewać
będą się nadziewali
będą się nadziewać
będą się nadziewały
będą się nadziewać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. nadziewajmy się
2 os. nadziewaj się
nadziewajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. nadziewałbym się
bym się nadziewał
nadziewałabym się
bym się nadziewała
nadziewałobym się
bym się nadziewało
nadziewalibyśmy się
byśmy się nadziewali
nadziewałybyśmy się
byśmy się nadziewały
2 os. nadziewałbyś się
byś się nadziewał
nadziewałabyś się
byś się nadziewała
nadziewałobyś się
byś się nadziewało
nadziewalibyście się
byście się nadziewali
nadziewałybyście się
byście się nadziewały
3 os. nadziewałby się
by się nadziewał
nadziewałaby się
by się nadziewała
nadziewałoby się
by się nadziewało
nadziewaliby się
by się nadziewali
nadziewałyby się
by się nadziewały

bezosobnik: nadziewano by się

bezokolicznik: nadziewać się

imiesłów przysłówkowy współczesny: nadziewając się

gerundium: nadziewanie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. nadziewanie się
nadziewania się
D. nadziewania się
nadziewań się
C. nadziewaniu się
nadziewaniom się
B. nadziewanie się
nadziewania się
N. nadziewaniem się
nadziewaniami się
Ms. nadziewaniu się
nadziewaniach się
W. nadziewanie się
nadziewania się

imiesłów przymiotnikowy czynny: nadziewający się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. nadziewający się
nadziewający się
nadziewający się
nadziewające się
nadziewająca się
D. nadziewającego się
nadziewającego się
nadziewającego się
nadziewającego się
nadziewającej się
C. nadziewającemu się
nadziewającemu się
nadziewającemu się
nadziewającemu się
nadziewającej się
B. nadziewającego się
nadziewającego się
nadziewający się
nadziewające się
nadziewającą się
N. nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającą się
Ms. nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. nadziewający się
nadziewający się
nadziewające się
nadziewające się
D. nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się
C. nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
nadziewającym się
B. nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się
nadziewające się
N. nadziewającymi się
nadziewającymi się
nadziewającymi się
nadziewającymi się
Ms. nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się
nadziewających się

odpowiednik aspektowy: nadziać się

Składnia

Rzosobowy + nadziewać się +
na CO

Informacja normatywna

W tym znaczeniu uznawane za błędne.

Data ostatniej modyfikacji: 12.01.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj