UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zalew

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Rzeczownik od przedrostkowego czasownika zalewać; zob. lać

1. woda

Definicja

zbiornik wodny powstały w wyniku oddzielenia części wód jeziora, rzeki, morza lub utworzony sztucznie

Noty o użyciu

Występuje w nazwach własnych i wówczas pisany wielką literą, np. Zalew Szczeciński, Zalew Wiślany, Zalew Żywiecki, Zalew Międzybrodzki.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  jezioro

Połączenia

  • duży; szafirowy; sztuczny zalew; zalew rzeczny; morski; wodny
  • zalew na rzece
  • zatoki i zalewy
  • budowa; długość; dno; lokalizacja; tafla zalewu
  • widok na zalew
  • most; plaża; wypoczynek nad zalewem
  • rejsy; żegluga po zalewie
  • patrolować; przepłynąć zalew
  • wypłynąć na zalew; przybyć; udać się nad zalew
  • leżeć nad zalewem

Cytaty

Sztuczny zalew ma zostać utworzony na północ od Wojnicza, w okolicach Dębiny Zakrzowskiej i Dębiny Łętowskiej.

źródło: NKJP: Dwudniaki - bis?, Dziennik Polski - Tarnów, 2004-04-10

Inny zalew morski obejmował południe Ameryki Południowej i ciągnął się przez zachodnią Antarktydę aż po Australię; morze zajmowało też znaczną część Afryki.

źródło: NKJP: Marcin Ryszkiewicz: Przepis na człowieka, 1996

Długość zalewu ma wynieść 6,5 km, maksymalna szerokość - ponad 300 m.

źródło: NKJP: K.Jakubowski Gmina ludzi pracowitych i ambitnych, Tygodnik Ciechanowski, 2002-08-23

Ścieżkami przez sosnowy las zeszli nad zalew, na drugą stronę mierzei.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007

9 lipca podczas upalnego weekendu młoda kobieta z Jachranki wraz ze swoim czteroletnim dzieckiem i dwoma córkami siostry (13 i 12 lat) udała się nad wodę Zalewu Zegrzyńskiego.

źródło: NKJP: Ewa Stangrodzka: Nastolatki - ofiarami zalewu, Tygodnik Ciechanowski, 2005-08-01

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zalew
zalewy
D. zalewu
zalewów
C. zalewowi
zalewom
B. zalew
zalewy
N. zalewem
zalewami
Ms. zalewie
zalewach
W. zalewie
zalewy

2. powódź

Definicja

zalanie jakiegoś obszaru przez wodę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Pogoda zjawiska atmosferyczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  potop, powódź

Połączenia

  • ofiary zalewu; ryzyko zalewów
  • ubezpieczenie od zalewów

Cytaty

Ich prowadzenie staje się po prostu nieopłacalne, zaś ubezpieczenie upraw od zalewów - o ile jest w ogóle możliwe - wiąże się z koniecznością zapłacenia stawek dochodzących nawet do 35% wartości sumy ubezpieczenia.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.09.1998

[...] wały przeciwpowodziowe są istotnie budowane na tych obszarach, na których istnieje większe ryzyko powodziowych zalewów.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 03.07.1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zalew
zalewy
D. zalewu
zalewów
C. zalewowi
zalewom
B. zalew
zalewy
N. zalewem
zalewami
Ms. zalewie
zalewach
W. zalewie
zalewy

Informacja normatywna

3. napływ

Definicja

pojawienie się czegoś w dużych ilościach lub w dużym nasileniu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  inwazja

Połączenia

  • zalew informacyjny
  • zalew agresji; degeneracji; funduszy; informacji; okrucieństwa; pornografii; sloganów; śmieci; telefonów; wniosków
  • zalew narkotykami

Cytaty

Norwegia przeżywa zalew narkotyków z przemytu.

źródło: NKJP: Świat - Legalne „branie”, Dziennik Polski, 1998-04-29

Padały stwierdzenia, że jeśli chodzi o art. 4, to dotyczy on typowych, powtarzających się świadczeń, że te roszczenia mają taki charakter, iż będzie to powodowało zalew wniosków w tej sprawie.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.12.1993

Psychologowie twierdzą, że najlepszą odtrutką na zalew agresji jest... książka.

źródło: NKJP: Z bajką łatwiej iść przez życie, Super Express, 2006

Mnogość przekazów docierających do współczesnego człowieka ze starych mediów, wzmocniona potokiem komunikatów i ofert nowych mediów, tworzy ogromny zalew informacyjny, który dla przeciętnego odbiorcy staje się wręcz szumem.

źródło: NKJP: Tomasz Goban-Klas: Media i komunikowanie masowe: teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, 2004

Zdecydowanie najistotniejszą rolę odgrywają dwa czynniki: TV i wideo (zalew okrucieństwa „na żywo” i brutalne, obsceniczne filmy) oraz rozbicie rodziny.

źródło: NKJP: Maciej Zięba: Po szkodzie? Przed szkodą?: o Polsce, kapitalizmie i kontemplacji, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zalew
zalewy
D. zalewu
zalewów
C. zalewowi
zalewom
B. zalew
zalewy
N. zalewem
zalewami
Ms. zalewie
zalewach
W. zalewie
zalewy
Data ostatniej modyfikacji: 27.01.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj