UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uczciwy

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *učьstivъ 'pełen szacunku, poważania, czcigodny'

Przymiotnik z przyrostkiem *-ivъ od psł. *učьstiti; zob. uczcić

1.a człowiek

Definicja

taki, który przestrzega obowiązujących zasad postępowania i nie oszukuje innych dla własnej korzyści

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	porządny, prawy, przyzwoity
	antonimy:	nieuczciwy

Połączenia

uczciwy człowiek, obywatel; chłop, chłopak; kontrahent, kupiec, polityk, sędzia, wspólnik; znalazca; uczciwa osoba, dziewczyna, kobieta
kryształowo, z gruntu uczciwy
uczciwy i skromny, uczciwy i pracowity; dobry i uczciwy, mądry i uczciwy

Cytaty

	Grażyna, masz być rzetelna, uczciwa, niezależnie od czegokolwiek. źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	[...] przez lata ulegałem iluzji, że wszyscy jesteśmy z gruntu uczciwi i gotowi budować sprawiedliwą Polskę, tylko okoliczności nam nie sprzyjają. źródło: NKJP: W. Hagedorny: Szast–prast: Narada, Tygodnik Ciechanowski, 2008-04-22
	Poznaliśmy się przypadkowo, nic o nim nie wiedzieliśmy. Wydawał się uczciwy, z otwartym sercem. źródło: NKJP: Krystyna Naszkowska, Mariusz Szczygieł: Gromada pieróg polski, Gazeta Wyborcza, 1994-04-30
	[...] nowy wójt okazał się człowiekiem uczciwym. [...] Porobił porządki, powyrzucał złodziei z posad. źródło: NKJP: Tadeusz Samselski: Nie tylko dla dzieci: Baśń o mądrym dziadku Wincentym i jego wnuku, dociekliwym Maciusiu, Nakielski Czas, 2004-08-11
	Pospiesznie na komputerze przygotowałem ulotkę informującą, że dnia tego i tego zaginął biały bulterier, uczciwego znalazcę prosi się o kontakt. Czeka nagroda. źródło: NKJP: Waldemar Borzestowski: Bulterier Samson i ja, 2008

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uczciwy	uczciwy	uczciwy	uczciwe	uczciwa
D.	uczciwego	uczciwego	uczciwego	uczciwego	uczciwej
C.	uczciwemu	uczciwemu	uczciwemu	uczciwemu	uczciwej
B.	uczciwego	uczciwego	uczciwy	uczciwe	uczciwą
N.	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwą
Ms.	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwej
W.	uczciwy	uczciwy	uczciwy	uczciwe	uczciwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uczciwi	uczciwi	uczciwe	uczciwe
D.	uczciwych	uczciwych	uczciwych	uczciwych
C.	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwym
B.	uczciwych	uczciwych	uczciwych	uczciwe
N.	uczciwymi	uczciwymi	uczciwymi	uczciwymi
Ms.	uczciwych	uczciwych	uczciwych	uczciwych
W.	uczciwi	uczciwi	uczciwe	uczciwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uczciwszy	uczciwszy	uczciwszy	uczciwsze	uczciwsza
D.	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszej
C.	uczciwszemu	uczciwszemu	uczciwszemu	uczciwszemu	uczciwszej
B.	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszy	uczciwsze	uczciwszą
N.	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszą
Ms.	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uczciwsi	uczciwsi	uczciwsze	uczciwsze
D.	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych
C.	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym
B.	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych	uczciwsze
N.	uczciwszymi	uczciwszymi	uczciwszymi	uczciwszymi
Ms.	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych

1.b twarz

Definicja

charakterystyczny dla wyglądu lub charakteru osoby, która przestrzega obowiązujących zasad postępowania i nie oszukuje innych dla własnej korzyści

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Połączenia

uczciwa twarz; uczciwe serce, spojrzenie; uczciwe oczy
uczciwy i szczery

Cytaty

Czirne zdjął latarnię, uniósł, jeszcze raz oświetlił Reynevana.
- Uczciwa twarz - skomentował. - Szczere, uczciwe oblicze.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

Drugi, który mnie często odwiedza, to lotnik, a w wolnych chwilach muzykant. Młode to jeszcze, o twarzy dziecinnie okrągłej, mimo zniszczenia i bladości, i o burych, uczciwych oczach. Opowiada mi całe swe dzieciństwo - ciężkie i trudne.

źródło: NKJP: Beata Obertyńska: W domu niewoli, 2005

[...] na taki zarzut zadrżało w nim jego polskie i uczciwe serce.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uczciwy	uczciwy	uczciwy	uczciwe	uczciwa
D.	uczciwego	uczciwego	uczciwego	uczciwego	uczciwej
C.	uczciwemu	uczciwemu	uczciwemu	uczciwemu	uczciwej
B.	uczciwego	uczciwego	uczciwy	uczciwe	uczciwą
N.	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwą
Ms.	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwej
W.	uczciwy	uczciwy	uczciwy	uczciwe	uczciwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uczciwi	uczciwi	uczciwe	uczciwe
D.	uczciwych	uczciwych	uczciwych	uczciwych
C.	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwym
B.	uczciwych	uczciwych	uczciwych	uczciwe
N.	uczciwymi	uczciwymi	uczciwymi	uczciwymi
Ms.	uczciwych	uczciwych	uczciwych	uczciwych
W.	uczciwi	uczciwi	uczciwe	uczciwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uczciwszy	uczciwszy	uczciwszy	uczciwsze	uczciwsza
D.	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszej
C.	uczciwszemu	uczciwszemu	uczciwszemu	uczciwszemu	uczciwszej
B.	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszy	uczciwsze	uczciwszą
N.	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszą
Ms.	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uczciwsi	uczciwsi	uczciwsze	uczciwsze
D.	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych
C.	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym
B.	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych	uczciwsze
N.	uczciwszymi	uczciwszymi	uczciwszymi	uczciwszymi
Ms.	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych

1.c działanie

Definicja

świadczący o tym, że ktoś przestrzega obowiązujących zasad postępowania i nie oszukuje innych dla własnej korzyści

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

antonimy:

nieuczciwy

Połączenia

uczciwy biznes, handel; uczciwa cena, odpowiedź, propozycja, transakcja; gra, konkurencja, praca, walka; uczciwe postawienie sprawy, rozwiązanie, podejście, postępowanie, traktowanie; wynagrodzenie; życie; uczciwe intencje, zamiary; warunki, zasady; wybory

Cytaty

	Zachowanie asertywne oznacza bezpośrednie, uczciwe i stanowcze wyrażenie wobec innej osoby swoich uczuć, postaw, opinii lub pragnień, w sposób respektujący uczucia, postawy, opinie, prawa i pragnienia drugiej osoby. źródło: NKJP: Maria Król-Fijewska: Stanowczo, łagodnie, bez lęku, 1996
	Pomyślcie o rozkoszach życia osiadłego na łonie rodziny. O przyjemnościach uczciwej pracy na roli lub w przemyśle, o satysfakcjach spokojnego sumienia i godziwej rozrywki. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1995
	Nie odchodź od nas... Przy tobie staliśmy się ludźmi. Bat nie spada na nasze barki i dostajemy uczciwe zarobki... źródło: NKJP: Halina Rudnicka: Uczniowie Spartakusa, 1951
	Czy to nie głupota, że oczekiwaliśmy po wojnie, iż ZSRR upodobni się do USA i wprowadzi wolność słowa i religii, niezawisłość sądów i uczciwe wybory [...]? źródło: NKJP: Jerzy Adamski: Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana, 2000

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uczciwy	uczciwy	uczciwy	uczciwe	uczciwa
D.	uczciwego	uczciwego	uczciwego	uczciwego	uczciwej
C.	uczciwemu	uczciwemu	uczciwemu	uczciwemu	uczciwej
B.	uczciwego	uczciwego	uczciwy	uczciwe	uczciwą
N.	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwą
Ms.	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwej
W.	uczciwy	uczciwy	uczciwy	uczciwe	uczciwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uczciwi	uczciwi	uczciwe	uczciwe
D.	uczciwych	uczciwych	uczciwych	uczciwych
C.	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwym
B.	uczciwych	uczciwych	uczciwych	uczciwe
N.	uczciwymi	uczciwymi	uczciwymi	uczciwymi
Ms.	uczciwych	uczciwych	uczciwych	uczciwych
W.	uczciwi	uczciwi	uczciwe	uczciwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uczciwszy	uczciwszy	uczciwszy	uczciwsze	uczciwsza
D.	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszej
C.	uczciwszemu	uczciwszemu	uczciwszemu	uczciwszemu	uczciwszej
B.	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszy	uczciwsze	uczciwszą
N.	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszą
Ms.	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uczciwsi	uczciwsi	uczciwsze	uczciwsze
D.	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych
C.	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym
B.	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych	uczciwsze
N.	uczciwszymi	uczciwszymi	uczciwszymi	uczciwszymi
Ms.	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych

2. kawał roboty

Definicja

mający takie rozmiary lub taką intensywność, które mówiący uważa za korzystne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

porządny

Cytaty

Czytałam, że [...] przez kilka dni zrobił tam uczciwy kawał roboty.

źródło: Internet

W głowie szumiało mu jak po uczciwej kwarcie marimalskiego słodkiego, ale z myśleniem nie było aż tak źle.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Smoczy pazur, 2003

Istotnie, parę dni spokojnych, na uczciwym wikcie, snu pod dostatkiem, trochę pracy na świeżym powietrzu, to by się wszystko przydało.

źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uczciwy	uczciwy	uczciwy	uczciwe	uczciwa
D.	uczciwego	uczciwego	uczciwego	uczciwego	uczciwej
C.	uczciwemu	uczciwemu	uczciwemu	uczciwemu	uczciwej
B.	uczciwego	uczciwego	uczciwy	uczciwe	uczciwą
N.	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwą
Ms.	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwej
W.	uczciwy	uczciwy	uczciwy	uczciwe	uczciwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uczciwi	uczciwi	uczciwe	uczciwe
D.	uczciwych	uczciwych	uczciwych	uczciwych
C.	uczciwym	uczciwym	uczciwym	uczciwym
B.	uczciwych	uczciwych	uczciwych	uczciwe
N.	uczciwymi	uczciwymi	uczciwymi	uczciwymi
Ms.	uczciwych	uczciwych	uczciwych	uczciwych
W.	uczciwi	uczciwi	uczciwe	uczciwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uczciwszy	uczciwszy	uczciwszy	uczciwsze	uczciwsza
D.	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszej
C.	uczciwszemu	uczciwszemu	uczciwszemu	uczciwszemu	uczciwszej
B.	uczciwszego	uczciwszego	uczciwszy	uczciwsze	uczciwszą
N.	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszą
Ms.	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uczciwsi	uczciwsi	uczciwsze	uczciwsze
D.	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych
C.	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym	uczciwszym
B.	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych	uczciwsze
N.	uczciwszymi	uczciwszymi	uczciwszymi	uczciwszymi
Ms.	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych	uczciwszych

Data ostatniej modyfikacji: 24.05.2013