Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. dziać się
1. na nóż
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | nabić się, nadźgać się | |
| hiperonimy: | zranić się |
Połączenia
- nadziać się brzuchem, policzkiem
- nadziać się na brzytwę, na falochron, na kaktusa, na kolano, na kolec, na krawędź czegoś, na łokieć, na nóż, na pal, na płot, na pręt, na puszkę, na ostrą rurkę, na strzykawkę
- nadziać się podczas upadku
Cytaty
|
W prokuraturze wyjaśniał, że gdy szedł ulicą, zaczęli biec za nim trzej mężczyźni. Tego, że byli policjantami, dowiedział się, gdy jeden z nich nadział się na jego nóż. źródło: NKJP: (STRZ): Chciał zabić policjanta? Dziennik Polski - Małopolska, 2001-08-21 |
|
|
Wcześniej dziura stała się przyczyną awarii ciągnika jednego z rolników - zahaczył o nią kołem i w konsekwencji nadział się na krawędź metalowej balustrady. źródło: NKJP: (sem): Kłopot z mostkiem, Nowiny Raciborskie, 2002-06-26 |
|
|
Nie dostrzegła ostrej gałązki sterczącej na wysokości twarzy. Nadziała się na nią policzkiem, rozcinając go boleśnie tuż pod okiem. źródło: NKJP: Piotr Krawczyk: Plamka światła, 1997 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
nadzieję się |
nadziejemy się |
|||
| 2 os. |
nadziejesz się |
nadziejecie się |
|||
| 3 os. |
nadzieje się |
nadzieją się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nadziałem się +(e)m się nadział |
nadziałam się +(e)m się nadziała |
nadziałom się +(e)m się nadziało |
nadzialiśmy się nadzieliśmy się +(e)śmy się nadziali +(e)śmy się nadzieli |
nadziałyśmy się +(e)śmy się nadziały |
| 2 os. |
nadziałeś się +(e)ś się nadział |
nadziałaś się +(e)ś się nadziała |
nadziałoś się +(e)ś się nadziało |
nadzialiście się nadzieliście się +(e)ście się nadziali +(e)ście się nadzieli |
nadziałyście się +(e)ście się nadziały |
| 3 os. |
nadział się |
nadziała się |
nadziało się |
nadziali się nadzieli się |
nadziały się |
bezosobnik: nadziano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
nadziejmy się |
|
| 2 os. |
nadziej się |
nadziejcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nadziałbym się bym się nadział |
nadziałabym się bym się nadziała |
nadziałobym się bym się nadziało |
nadzialibyśmy się nadzielibyśmy się byśmy się nadziali byśmy się nadzieli |
nadziałybyśmy się byśmy się nadziały |
| 2 os. |
nadziałbyś się byś się nadział |
nadziałabyś się byś się nadziała |
nadziałobyś się byś się nadziało |
nadzialibyście się nadzielibyście się byście się nadziali byście się nadzieli |
nadziałybyście się byście się nadziały |
| 3 os. |
nadziałby się by się nadział |
nadziałaby się by się nadziała |
nadziałoby się by się nadziało |
nadzialiby się nadzieliby się by się nadziali by się nadzieli |
nadziałyby się by się nadziały |
bezosobnik: nadziano by się
bezokolicznik: nadziać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
nadziawszy się
gerundium: nadzianie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | nadzianie się |
nadziania się |
| D. | nadziania się |
nadziań się |
| C. | nadzianiu się |
nadzianiom się |
| B. | nadzianie się |
nadziania się |
| N. | nadzianiem się |
nadzianiami się |
| Ms. | nadzianiu się |
nadzianiach się |
| W. | nadzianie się |
nadziania się |
odpowiednik aspektowy: nadziewać się
Składnia
| Rz żywotny | + | nadziać się | + |
na CO +
(CZYM)
|
2. na rodziców
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | natknąć się, wpaść | |
| hiperonimy: | natrafić, spotkać |
Połączenia
- nadziać się na bandytów, na oszusta, na patrol policji, na rodziców, na stróży prawa
- nadziać się łatwo, szybko
- musieć, nie chcieć nadziać się
Cytaty
|
Posyłamy wojsko przeciw każdemu, kto podpadnie Amerykanom. Są dwie możliwości: albo trafimy na słabeuszy, których da się załatwić i starym bewupem, albo nadziejemy się w końcu na kogoś silnego. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Dobry powód, by zabijać, 2005 |
|
|
Myśmy bywali tylko na Mazurach, uprzednio sprawdzając właśnie, czy nie nadziejemy się na kogoś, komu nasza obecność będzie niemiła [...]. źródło: NKJP: Stenogram z 17. posiedzenia Komisji Śledczej do zbadania ujawnionych w mediach zarzutów dotyczących przypadków korupcji podczas prac nad nowelizacją ustawy o radiofonii i telewizji (SRTV) w dniu 7 marca 2003 r. |
|
|
Pędzimy skalnymi, górskimi serpentynami. Trzeba uważać, żeby nie nadziać się na kangura czy wombata. źródło: NKJP: Zapomniane miasteczka, Dziennik Polski - Pejzaż, 2001-11-17 |
|
|
Wiem. Powinienem wcześniej się do ciebie odezwać. Ale nie chciałem nadziać się na twoich starych. źródło: NKJP: Kinga Dunin: Obciach, 1999 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
nadzieję się |
nadziejemy się |
|||
| 2 os. |
nadziejesz się |
nadziejecie się |
|||
| 3 os. |
nadzieje się |
nadzieją się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nadziałem się +(e)m się nadział |
nadziałam się +(e)m się nadziała |
nadziałom się +(e)m się nadziało |
nadzialiśmy się nadzieliśmy się +(e)śmy się nadziali +(e)śmy się nadzieli |
nadziałyśmy się +(e)śmy się nadziały |
| 2 os. |
nadziałeś się +(e)ś się nadział |
nadziałaś się +(e)ś się nadziała |
nadziałoś się +(e)ś się nadziało |
nadzialiście się nadzieliście się +(e)ście się nadziali +(e)ście się nadzieli |
nadziałyście się +(e)ście się nadziały |
| 3 os. |
nadział się |
nadziała się |
nadziało się |
nadziali się nadzieli się |
nadziały się |
bezosobnik: nadziano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
nadziejmy się |
|
| 2 os. |
nadziej się |
nadziejcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nadziałbym się bym się nadział |
nadziałabym się bym się nadziała |
nadziałobym się bym się nadziało |
nadzialibyśmy się nadzielibyśmy się byśmy się nadziali byśmy się nadzieli |
nadziałybyśmy się byśmy się nadziały |
| 2 os. |
nadziałbyś się byś się nadział |
nadziałabyś się byś się nadziała |
nadziałobyś się byś się nadziało |
nadzialibyście się nadzielibyście się byście się nadziali byście się nadzieli |
nadziałybyście się byście się nadziały |
| 3 os. |
nadziałby się by się nadział |
nadziałaby się by się nadziała |
nadziałoby się by się nadziało |
nadzialiby się nadzieliby się by się nadziali by się nadzieli |
nadziałyby się by się nadziały |
bezosobnik: nadziano by się
bezokolicznik: nadziać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
nadziawszy się
gerundium: nadzianie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | nadzianie się |
nadziania się |
| D. | nadziania się |
nadziań się |
| C. | nadzianiu się |
nadzianiom się |
| B. | nadzianie się |
nadziania się |
| N. | nadzianiem się |
nadzianiami się |
| Ms. | nadzianiu się |
nadzianiach się |
| W. | nadzianie się |
nadziania się |
odpowiednik aspektowy: nadziewać się
Składnia
| Rzosobowy | + | nadziać się | + |
na KOGO
|
3. na kontratak
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | natrafić |
Połączenia
- nadziać się na jakąś barierę, blokadę, na czołgi, na kontratak, na skuteczną, szybką, zabójczą... kontrę, na kontrolę, na pułapkę, na policyjny radar, na trudności
Cytaty
|
Po pierwszej bezbramkowej połowie miejscowi postanowili przyspieszyć grę. Niestety szybko nadziali się na wyjątkowo skuteczne kontry rywali. źródło: NKJP: TR: Dąb Potulice - Kamionka Kamień Krajeński 0:4 (0:0), Nakielski Czas, 2004-04-28 |
|
|
Wykluczenie ze spotkań było rodzajem towarzyskiej śmierci cywilnej. Ale młody wówczas Dzieduszycki postanowił nie poddawać się wyrokom ciotki Potockiej. Pojawił się więc, jak gdyby nigdy nic, w kolejny czwartek czy środę i nadział się na coś, czego się nie spodziewał. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1994 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
nadzieję się |
nadziejemy się |
|||
| 2 os. |
nadziejesz się |
nadziejecie się |
|||
| 3 os. |
nadzieje się |
nadzieją się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nadziałem się +(e)m się nadział |
nadziałam się +(e)m się nadziała |
nadziałom się +(e)m się nadziało |
nadzialiśmy się nadzieliśmy się +(e)śmy się nadziali +(e)śmy się nadzieli |
nadziałyśmy się +(e)śmy się nadziały |
| 2 os. |
nadziałeś się +(e)ś się nadział |
nadziałaś się +(e)ś się nadziała |
nadziałoś się +(e)ś się nadziało |
nadzialiście się nadzieliście się +(e)ście się nadziali +(e)ście się nadzieli |
nadziałyście się +(e)ście się nadziały |
| 3 os. |
nadział się |
nadziała się |
nadziało się |
nadziali się nadzieli się |
nadziały się |
bezosobnik: nadziano się
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
nadziejmy się |
|
| 2 os. |
nadziej się |
nadziejcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
nadziałbym się bym się nadział |
nadziałabym się bym się nadziała |
nadziałobym się bym się nadziało |
nadzialibyśmy się nadzielibyśmy się byśmy się nadziali byśmy się nadzieli |
nadziałybyśmy się byśmy się nadziały |
| 2 os. |
nadziałbyś się byś się nadział |
nadziałabyś się byś się nadziała |
nadziałobyś się byś się nadziało |
nadzialibyście się nadzielibyście się byście się nadziali byście się nadzieli |
nadziałybyście się byście się nadziały |
| 3 os. |
nadziałby się by się nadział |
nadziałaby się by się nadziała |
nadziałoby się by się nadziało |
nadzialiby się nadzieliby się by się nadziali by się nadzieli |
nadziałyby się by się nadziały |
bezosobnik: nadziano by się
bezokolicznik: nadziać się
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
nadziawszy się
gerundium: nadzianie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | nadzianie się |
nadziania się |
| D. | nadziania się |
nadziań się |
| C. | nadzianiu się |
nadzianiom się |
| B. | nadzianie się |
nadziania się |
| N. | nadzianiem się |
nadzianiami się |
| Ms. | nadzianiu się |
nadzianiach się |
| W. | nadzianie się |
nadziania się |
odpowiednik aspektowy: nadziewać się
Składnia
| Rzosobowy | + | nadziać się | + |
na CO
|
Informacja normatywna
W tym znaczeniu uznawane za błędne.
4. coś się nadziało złego
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | stać się, wydarzyć się, zdarzyć się |
Połączenia
- nadziało się dużo, wiele
- co się nadziało
Cytaty
|
A co jeśli chodzi o działanie i to co się nadziało z moją twarzą? Zdecydowanie dało się zauważyć poprawę jakości skóry w miejscach, które najczęściej mi się przesuszały źródło: Internet: kosmetykipanidomu.pl |
|
|
Ale są konsekwencje tego, co się nadziało w Twoim życiu. Córka ma prawo czuć tak jak czuje, ma nawet prawo Cię nienawidzić. źródło: Internet: komudzwonia.pl |
|
|
Ale się nadziało przez cały dzień, a ja nieszczęsna musiałam pracować! źródło: Internet: segritta.pl |
|
|
Dużo się nadziało w dniu dzisiejszym i to samych dobrych rzeczy. źródło: Internet: goleniow-blogdlazwierzat.blogspot.com |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 3 os. |
nadzieje się |
nadzieją się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 3 os. |
nadziało się |
nadziały się |
|||
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 3 os. |
nadziałoby się by się nadziało |
nadziałyby się by się nadziały |
|||
bezokolicznik: nadziać się
gerundium: nadzianie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | nadzianie się |
nadziania się |
| D. | nadziania się |
nadziań się |
| C. | nadzianiu się |
nadzianiom się |
| B. | nadzianie się |
nadziania się |
| N. | nadzianiem się |
nadzianiami się |
| Ms. | nadzianiu się |
nadzianiach się |
| W. | nadzianie się |
nadziania się |