Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
winienem |
winnam |
winnom |
winniśmy |
winnyśmy |
2 os. |
winieneś |
winnaś |
winnoś |
winniście |
winnyście |
3 os. |
winien |
winna |
winno |
winni |
winny |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
winienem był |
winnam była |
winnom było |
winniśmy byli |
winnyśmy były |
2 os. |
winieneś był |
winnaś była |
winnoś było |
winniście byli |
winnyście były |
3 os. |
winien był |
winna była |
winno było |
winni byli |
winny były |
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
winien bym |
winna bym |
winno bym |
winni byśmy |
winny byśmy |
2 os. |
winien byś |
winna byś |
winno byś |
winni byście |
winny byście |
3 os. |
winien by |
winna by |
winno by |
winni by |
winny by |
Pochodzenie
Od: wina (zob.)
1. zaraz wrócić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
synonimy: | powinien |
Cytaty
Chłopiec zawsze siadał w trzecim rzędzie pod prawą ścianą. Dla Iwena była to kolejna wskazówka. Logicznie myśląc, kapitan winien zarezerwować sobie najlepsze miejsce. źródło: NKJP: Alan Akab: Więzień układu, Esensja, nr 9 (LI), 2005-11 |
|
Koszt powinien zamknąć się sumą 896 503 złotych, a zakończenie prac winno nastąpić do końca maja. źródło: NKJP: (map): Spółdzielcze priorytety, Dziennik Zachodni, 2001-12-27 |
|
Ten wilgotny chłód za oknem winien mnie ocucić... źródło: NKJP: Czesław Kuriata: Spowiedź pamięci. Próba światła, 1985 |
Składnia
![]() |
+ | winien | + |
BEZOKOLICZNIK
|
2. zapłacić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
synonimy: | powinien |
Połączenia
- pracodawca, zakład pracy; lekarz, wychowawca; rząd; ubezpieczający, ubezpieczyciel winien
- winien cechować się, dążyć, kierować się, oddać, odznaczać się, posiadać, służyć, spełnić, uczynić, udzielić, uwzględniać, wskazać, wykazać, wypłacić, zapłacić, złożyć;
- winien brzmieć, posiadać, spełniać, zawierać, znajdować się
Cytaty
Zasiadał od czasu do czasu przy pianinie, za każdym razem próbując pokazać dźwiękowcowi, że klawisze winny zabrzmieć znacznie głośniej [...]. źródło: NKJP: Mieszko B. Wandowicz: Ryśka, nie wracaj do Teksasu!, Esensja, 05 (LXXVII), 2008-06 |
|
Tematyka prac jest dowolna, ale jeden utwór winien być poświęcony problematyce regionalnej. źródło: NKJP: Ogólnopolski konkurs literacki im. Franciszka Becińskiego. XVIII edycja, Akant, 2010-02 |
|
Dawniej mąż był w prawie rzec swojej niewieście: Nie jesteś już moją żoną - i wypchnąć ją z domu. Dziś z woli pana naszego, Hammurabiego, jeśli tak uczyni, winien zapłacić pół kopy sykli grzywny. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
|
Oskarżony w pierwszej kolejności winien był okazać zaświadczenie od lekarza sądowego [...]. źródło: NKJP: Katarzyna Madajka: Proces się zaczął, Gazeta Poznańska, 2002-10-29 |
|
Pierwszy zjazd partii (Cieszyn 1908) usunął z programu hasło niepodległości Polski jako utopijne „w warunkach doby obecnej”. Zastąpiono je na razie postulatem autonomii Królestwa z osobnym sejmem, co winno by wystarczyć dla zapewnienia ludności swobody narodowego rozwoju. źródło: NKJP: Stefan Kieniewicz, Historia Polski 1795-1918, 1968 |
Składnia
![]() |
+ | winien | + |
BEZOKOLICZNIK
|