UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ład

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ład
łady
D. ładu
ładów
C. ładowi
ładom
B. ład
łady
N. ładem
ładami
Ms. ładzie
ładach
W. ładzie
łady

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

psł. *ladъ 'harmonijny układ czegoś, porządek'

Definicja

książk. 
stan, w którym to, o czym mowa, funkcjonuje według określonych reguł, obiekty mają swoje ustalone miejsce, a zdarzenia przewidywalny przebieg

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  glancuś, porządek
antonimy:  nieład, nieporządek, skrzęt, skweres

Połączenia

  • boski, kosmiczny; ekonomiczny, globalny, gospodarczy, informacyjny, instytucjonalny, konstytucyjny, korporacyjny, medialny, moralny, państwowy, polityczny, prawny, przestrzenny, publiczny, społeczny, urbanistyczny, ustrojowy; dawny, nowy, obecny, obowiązujący, odwieczny, panujący, powojenny, tradycyjny, ustalony; demokratyczny, liberalny; elementarny, określony; europejski, wersalski ład
  • gwarant, strażnik, twórca; gwarancja, odbudowa, poczucie, standard, wizja, zasady ładu
  • czystość, ład i porządek, ład i czystość; ład i harmonia, ład i spokój, ład i sprawiedliwość
  • brak, poczucie ładu
  • ład panuje
  • pilnować, strzec ładu
  • budować, burzyć, kształtować, przywracać, tworzyć, utrzymać, wdrożyć, wprowadzać, zaprowadzić ład; burzyć, naruszać, podważać ład

Cytaty

Roboty, nad którymi trwają obecnie prace w laboratoriach naukowych, będą dbały o ład w mieszkaniach, załatwiały sprawunki w sklepach i prowadziły korespondencję z urzędami.

źródło: NKJP: Janusz Michalczak: Strażnik domowego ogniska, Dziennik Polski, 2006-03-01

Nie udaje im się opanować miasta strzeżonego przez aliantów, którzy pilnują ładu na plebiscytowym obszarze.

źródło: NKJP: Małgorzata Szejnert: Czarny ogród, 2007

Teoretycznie ma pani rację, ale operuje pani pojęciami z czasów pokoju, kiedy panuje już ład i porządek, a podział kompetencji jest ustalony.

źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1985

Uwagi na temat specyfiki kształtowania się ładu społecznego w krajach postkomunistycznych poprzedzimy analitycznym wyróżnieniem dwóch aspektów wychodzenia z systemu niedemokratycznego [...].

źródło: NKJP: Edmund Wnuk-Lipiński: Demokratyczna rekonstrukcja: z socjologii radykalnej zmiany społecznej, 1996

Nie warto burzyć obecnego ładu ekonomicznego na rynku książek i prasy.

źródło: NKJP: Andrzej Rosner: W obronie słowa drukowanego, Dziennik Bałtycki, 2011

Składnia

bez ograniczeń + ład +
(GDZIE)
bez ograniczeń + ład +
(JAKI)

Frazeologizmy

bez ładu i składu II
bez ładu i składu I
ktoś dochodzi do ładu
ktoś dochodzi do ładu z czymś
ktoś doszedł do ładu
ktoś doszedł do ładu z czymś
Data ostatniej modyfikacji: 16.01.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj