UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

panienka

Chronologizacja

1534, Bańk

Pochodzenie

Zob. panna

1. dziewczynka

Definicja

kilkunastoletnia dziewczyna

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Połączenia

  • grzeczna, duża, śliczna; czternastoletnia (piętnastoletnia, szesnastoletnia) panienka
  • panienka z warkoczykami

Cytaty

Czy według pana mam pisać tylko o dorastających panienkach i ich miłostkach? Stworzyć jakąś drugą „Anię z Zielonego Wzgórza?”

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Historia i fantastyka, 2005

Wiktoria Boguszewska była panienką wiotką, nieśmiałą, delikatną i zwiewną niby elf, ale zarazem nad wiek mądrą i nad wiek rozważną.

źródło: NKJP: Jolanta Wachowicz-Makowska: Świat zapamiętany, 2002

Małżeństwa ponadtrzydziestoletnich Greków z czternastoletnimi panienkami nie dawały zapewne pełnej satysfakcji obu stronom, a już najmniej w sferze intelektualnej.

źródło: NKJP: Jerzy Besala: Dzieje grzechu (inaczej), Polityka, 2004-10-30

Niedawno, grzebiąc w księgarni, usłyszałem, jak dwie panienki w wieku gimnazjalnym pytały o książkę pt. Słoneczniki.

źródło: NKJP: Teodor Krzysztof Toeplitz: Mój wybór: rzeczy mniejsze, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. panienka
panienki
D. panienki
panienek
C. panience
panienkom
B. panienkę
panienki
N. panienką
panienkami
Ms. panience
panienkach
W. panienko
panienki

2. na poczcie

Definicja

młoda kobieta

Noty o użyciu

Używane zwłaszcza w odniesieniu do kobiet nieznajomych mówiącemu, zatrudnionych w biurach, sklepach i innych instytucjach.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Połączenia

  • inteligentna, ładna, miła, szczupła, wysoka panienka
  • panienka na poczcie; panienka w biurze, w sklepie

Cytaty

Nawet jeśli śliczna panienka wciska nam w sklepie zupełnie gratisowe ciasteczko, to jest to część operacji promocyjnej mającej na celu sprzedaż tychże ciasteczek.

źródło: NKJP: W. Hagedorny: Rozsądek i okolice: Sztuka uwodzenia klienta,Tygodnik Ciechanowski, 2002-03-24

Szef miał dzisiaj być, tak obiecała panienka w biurze.

źródło: NKJP: Magdalena Okoniewska: Mój świat jest kobietą Dziennik lesbijki

Jest kierunkowy do Lubina: 0-70. Dzwoni pan. Cisza. Nic. Jeszcze raz pan dzwoni. To samo. Trzy dni pan dzwoni. [...] Dzwoni pan do informacji telefonicznej, żeby sprawdzić ten kierunkowy. „0-70” - mówi panienka w informacji, bo ona ma tę samą książkę telefoniczną.

źródło: NKJP: Roman Kurkiewicz.. Gazeta Wyborcza, 1993-12-24

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. panienka
panienki
D. panienki
panienek
C. panience
panienkom
B. panienkę
panienki
N. panienką
panienkami
Ms. panience
panienkach
W. panienko
panienki

3. niemężatka

Definicja

ekspresywnie o pannie: kobiecie, która nie miała jeszcze męża

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć

Połączenia

  • niemłoda, podstarzała panienka
  • być ciągle (nadal) panienką

Cytaty

Kuniccy często zapraszali do siebie samotną, niemłodą już panienkę.

źródło: NKJP: Krystyna Kolińska: Orzeszkowa, złote ptaki i terroryści, 1996

Cóż, ona też mogłaby być już wdówką, ale jest panienką. Mało tego, dziewicą.

źródło: NKJP: Inga Iwasiów: Bambino, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. panienka
panienki
D. panienki
panienek
C. panience
panienkom
B. panienkę
panienki
N. panienką
panienkami
Ms. panience
panienkach
W. panienko
panienki

4. zwrot grzecznościowy

Definicja

przest. 
zwrot grzecznościowy używany przy zwracaniu się do młodej dziewczyny lub niezamężnej kobiety, a dawniej używany przez służbę przy zwracaniu się do córki chlebodawców

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Cytaty

Wypożyczyłem rower wodny i zapraszam panienkę na przejażdżkę - obwieścił Władek przy śniadaniu.

źródło: NKJP: Hanna Samson: Pułapka na motyla, 2000

- Dopraszam się łaski wielmożnej panienki, skaleczyłem nogę i nie mogę iść dalej.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1992

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. panienka
panienki
D. panienki
panienek
C. panience
panienkom
B. panienkę
panienki
N. panienką
panienkami
Ms. panience
panienkach
W. panienko
panienki

5. czyjaś

Definicja

pot. 
czyjaś sympatia lub narzeczona

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie

Połączenia

  • nowa; jego, moja, twoja panienka
  • panienka Jacka, Michała; brata

Cytaty

Wychodziło na to, że skoro nie byłam dziwką, to prawdopodobnie jego panienką.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Góra Trzech Szkieletów, 2003

- Spokojnie, nie wiem, o co w ogóle chodzi, nie mam obecnego adresu ojca [...]. Zastanawiam się, komu zależy na informowaniu mnie, gdzie mieszka ze swą panienką - cicho zastanawiała się Marta.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Nową panienkę trzeba uwodzić, po knajpach prowadzać, prezenty kupować. To niekiedy miesiące kosztownego zachodu.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. panienka
panienki
D. panienki
panienek
C. panience
panienkom
B. panienkę
panienki
N. panienką
panienkami
Ms. panience
panienkach
W. panienko
panienki

Składnia

bez ograniczeń + panienka +
(KOGO)
bez ograniczeń + panienka +
(CZYJA)

6. prostytutka

Definicja

pot. 
prostytutka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  córa Koryntu, dziewczynka, dziwka, jawnogrzesznica, kamelia, kobieta publiczna, kokota, kurtyzana, ladacznica, łajdaczka, mewa, nierządnica, prostytutka

Cytaty

W Poznaniu zarejestrowanych jest ponad 180 legalnych agencji towarzyskich, ile jest nielegalnych, nikt nie wie. Nie mówiąc już o panienkach stojących przy każdej szerszej drodze.

źródło: NKJP: Magdalena Okoniewska: Mój świat jest kobietą. Dziennik lesbijki, 2004

Nie miał żony ani dziewczyny, przyprowadzał do domu tylko panienki z agencji.

źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Przystanek śmierć, 2007

Od dwóch lat C. ściąga haracze z kantorów, pubów, dyskotek i agencji. Ustala stawki dla dziewczyn i decyduje, gdzie która ma pracować. Według jego zarządzenia godzina z panienką kosztuje we Włocławku 150 zł.

źródło: NKJP: Robert Schlaffke: Pozdrowienia z Jaskini Lwa, Gazeta Wyborcza, 1996-08-17

Jeśli miałeś akurat ochotę na jakąś panienkę, to wystarczyło wyjść przed bramę, a dupy same się pchały.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. panienka
panienki
D. panienki
panienek
C. panience
panienkom
B. panienkę
panienki
N. panienką
panienkami
Ms. panience
panienkach
W. panienko
panienki

Frazeologizmy

jaśnie panienka
Najjaśniejsza Panienka
Najświętsza Maria Panna
Najświętsza Panienka
Data ostatniej modyfikacji: 02.04.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj