UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyleźć

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. leźć

1. spod łóżka

Definicja

pot.

wyjść z miejsca, w którym przebywało się w jakiejś względnie zamkniętej przestrzeni

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

antonimy:

wleźć

Połączenia

wyleźć z łóżka; z krzaków; z wody
chcieć, musieć wyleźć

Cytaty

Osądziwszy po chwili, że Wiktor z Władkiem musieli znaleźć się za wodą, wylazł z krzaków i pobiegł ku kładce.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1990

Grzegorz, wylazłszy z łóżka w piżamie i boso, udał się biegiem do kuchni po kwaszonego ogóreczka i koperek.

źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

Liska tymczasem wygrzebała z sadzawki jakieś półprzezroczyste stworzonko o licznych odnóżach, wylazła z wody i włóczyła je po piasku z wielkim zaaferowaniem.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga I cz 1, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wylezę	wyleziemy
2 os.	wyleziesz	wyleziecie
3 os.	wylezie	wylezą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłem +(e)m wylazł	wylazłam +(e)m wylazła	wylazłom +(e)m wylazło	wyleźliśmy +(e)śmy wyleźli	wylazłyśmy +(e)śmy wylazły
2 os.	wylazłeś +(e)ś wylazł	wylazłaś +(e)ś wylazła	wylazłoś +(e)ś wylazło	wyleźliście +(e)ście wyleźli	wylazłyście +(e)ście wylazły
3 os.	wylazł	wylazła	wylazło	wyleźli	wylazły

bezosobnik: wyleziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyleźmy
2 os.	wyleź	wyleźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłbym bym wylazł	wylazłabym bym wylazła	wylazłobym bym wylazło	wyleźlibyśmy byśmy wyleźli	wylazłybyśmy byśmy wylazły
2 os.	wylazłbyś byś wylazł	wylazłabyś byś wylazła	wylazłobyś byś wylazło	wyleźlibyście byście wyleźli	wylazłybyście byście wylazły
3 os.	wylazłby by wylazł	wylazłaby by wylazła	wylazłoby by wylazło	wyleźliby by wyleźli	wylazłyby by wylazły

bezosobnik: wyleziono by

bezokolicznik: wyleźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wylazłszy

gerundium: wylezienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wylezienie	wylezienia
D.	wylezienia	wylezień
C.	wylezieniu	wylezieniom
B.	wylezienie	wylezienia
N.	wylezieniem	wylezieniami
Ms.	wylezieniu	wylezieniach
W.	wylezienie	wylezienia

odpowiednik aspektowy: wyłazić

Składnia

wyleźć

SKĄD + (DOKĄD)

2. na drabinę

Definicja

pot.

wejść na coś, co znajduje się na jakiejś wysokości

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wleźć

Połączenia

wyleźć na stół; na drzewo; na górę

Cytaty

Cztery grube słupy wieży powiązane były gąszczem drobniejszych ukośnych belek. Pomyślałem, że to jest trochę jak drabina we wnętrzu studni i przy odrobinie fartu wylezę na samą górę, a w tym mroku będę niewidzialny.

źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Biały kruk, 1996

Panie! Jedenaście lat i sto siedem kilo żywej wagi. Cud, że na drzewo potrafi wyleźć. I cud, że nie spada.

źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Marsz Polonia, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wylezę	wyleziemy
2 os.	wyleziesz	wyleziecie
3 os.	wylezie	wylezą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłem +(e)m wylazł	wylazłam +(e)m wylazła	wylazłom +(e)m wylazło	wyleźliśmy +(e)śmy wyleźli	wylazłyśmy +(e)śmy wylazły
2 os.	wylazłeś +(e)ś wylazł	wylazłaś +(e)ś wylazła	wylazłoś +(e)ś wylazło	wyleźliście +(e)ście wyleźli	wylazłyście +(e)ście wylazły
3 os.	wylazł	wylazła	wylazło	wyleźli	wylazły

bezosobnik: wyleziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyleźmy
2 os.	wyleź	wyleźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłbym bym wylazł	wylazłabym bym wylazła	wylazłobym bym wylazło	wyleźlibyśmy byśmy wyleźli	wylazłybyśmy byśmy wylazły
2 os.	wylazłbyś byś wylazł	wylazłabyś byś wylazła	wylazłobyś byś wylazło	wyleźlibyście byście wyleźli	wylazłybyście byście wylazły
3 os.	wylazłby by wylazł	wylazłaby by wylazła	wylazłoby by wylazło	wyleźliby by wyleźli	wylazłyby by wylazły

bezosobnik: wyleziono by

bezokolicznik: wyleźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wylazłszy

gerundium: wylezienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wylezienie	wylezienia
D.	wylezienia	wylezień
C.	wylezieniu	wylezieniom
B.	wylezienie	wylezienia
N.	wylezieniem	wylezieniami
Ms.	wylezieniu	wylezieniach
W.	wylezienie	wylezienia

odpowiednik aspektowy: wyłazić

Składnia

wyleźć

na CO

3. o koszuli ze spodni

Definicja

pot.

stać się widocznym dla kogoś z powodu wystawania z czegoś, odsłaniania się, uwydatniania pod czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań

Połączenia

żyła wylazła
wyleźć na wierzch

Cytaty

Przeniósł wzrok na mnie, jakby dopiero rozpoznając, posiniał, żyły wylazły mu na oblicze, z twarzy biła taka dzikość, że wyglądał jak potwór.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Slotzki w tym czasie z głową odrzuconą w tył, na oparcie fotela, oglądał swoje umywalki, piękne, gładkie i białe, spiętrzone aż po stropy w magazynach. Olśniewająco czyste, jeśli pominąć pojawiające się na nich ni stąd, ni zowąd rdzawe plamy. Co to za plamy? - pytał. Cóż, plamy wylazły, więc widać były już wcześniej - plątali się majstrowie.

źródło: NKJP: Magdalena Tulli: W czerwieni, 1998

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wylezę	wyleziemy
2 os.	wyleziesz	wyleziecie
3 os.	wylezie	wylezą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłem +(e)m wylazł	wylazłam +(e)m wylazła	wylazłom +(e)m wylazło	wyleźliśmy +(e)śmy wyleźli	wylazłyśmy +(e)śmy wylazły
2 os.	wylazłeś +(e)ś wylazł	wylazłaś +(e)ś wylazła	wylazłoś +(e)ś wylazło	wyleźliście +(e)ście wyleźli	wylazłyście +(e)ście wylazły
3 os.	wylazł	wylazła	wylazło	wyleźli	wylazły

bezosobnik: wyleziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyleźmy
2 os.	wyleź	wyleźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłbym bym wylazł	wylazłabym bym wylazła	wylazłobym bym wylazło	wyleźlibyśmy byśmy wyleźli	wylazłybyśmy byśmy wylazły
2 os.	wylazłbyś byś wylazł	wylazłabyś byś wylazła	wylazłobyś byś wylazło	wyleźlibyście byście wyleźli	wylazłybyście byście wylazły
3 os.	wylazłby by wylazł	wylazłaby by wylazła	wylazłoby by wylazło	wyleźliby by wyleźli	wylazłyby by wylazły

bezosobnik: wyleziono by

bezokolicznik: wyleźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wylazłszy

gerundium: wylezienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wylezienie	wylezienia
D.	wylezienia	wylezień
C.	wylezieniu	wylezieniom
B.	wylezienie	wylezienia
N.	wylezieniem	wylezieniami
Ms.	wylezieniu	wylezieniach
W.	wylezienie	wylezienia

odpowiednik aspektowy: wyłazić

Składnia

wyleźć

SKĄD + (GDZIE)

4. o nitkach z koca

Definicja

pot.

oddzielić się od czegoś i wypaść

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

kłaki, włosy wylazły

Cytaty

M Grymaśnik: Kanapa nie jest wąska, to pan za tęgi. Ale nie ma obawy, nie spadnie pan. Jakby co - docisnę.
K: Dociśnie mnie pani... (kładzie się i zaraz zrywa). Jasna cholera! Sprężyna wylazła. O, tutaj. Widzi pani.

źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: Nauka pływania dla topielców: wypisy z histerii najnowszej 1989-1998, 1999

Kłódka, produkt chyba norymberski, nie puściła, ale podtrzymujące belkę haki do połowy wylazły z muru.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

A u mnie akurat było na odwrót. Cerę miałam jak chińska porcelana, ząbki mi nie wyleciały. Włosy nie wylazły, a wręcz przeciwnie - nigdy w życiu nie miałam takiej wściekłej szopy na głowie jak w ciąży z Madzią.

źródło: NKJP: Re: Jaka byla najdziwniejsza rzecz...?, Usenet -- pl.soc.dzieci, 2001-11-17

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wylezę	wyleziemy
2 os.	wyleziesz	wyleziecie
3 os.	wylezie	wylezą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłem +(e)m wylazł	wylazłam +(e)m wylazła	wylazłom +(e)m wylazło	wyleźliśmy +(e)śmy wyleźli	wylazłyśmy +(e)śmy wylazły
2 os.	wylazłeś +(e)ś wylazł	wylazłaś +(e)ś wylazła	wylazłoś +(e)ś wylazło	wyleźliście +(e)ście wyleźli	wylazłyście +(e)ście wylazły
3 os.	wylazł	wylazła	wylazło	wyleźli	wylazły

bezosobnik: wyleziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyleźmy
2 os.	wyleź	wyleźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłbym bym wylazł	wylazłabym bym wylazła	wylazłobym bym wylazło	wyleźlibyśmy byśmy wyleźli	wylazłybyśmy byśmy wylazły
2 os.	wylazłbyś byś wylazł	wylazłabyś byś wylazła	wylazłobyś byś wylazło	wyleźlibyście byście wyleźli	wylazłybyście byście wylazły
3 os.	wylazłby by wylazł	wylazłaby by wylazła	wylazłoby by wylazło	wyleźliby by wyleźli	wylazłyby by wylazły

bezosobnik: wyleziono by

bezokolicznik: wyleźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wylazłszy

gerundium: wylezienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wylezienie	wylezienia
D.	wylezienia	wylezień
C.	wylezieniu	wylezieniom
B.	wylezienie	wylezienia
N.	wylezieniem	wylezieniami
Ms.	wylezieniu	wylezieniach
W.	wylezienie	wylezienia

odpowiednik aspektowy: wyłazić

Składnia

Rz_nieżywotny	+	wyleźć	+	SKĄD
Rz_nieżywotny	+	wyleźć	+	KOMU

5. o naturze człowieka

Definicja

pot.

stać się niespodziewanie widocznym w czyimś zachowaniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka

Cytaty

Bez niczyjej łaski odzyskaliśmy niepodległość i, niestety, już wtedy wylazły z nas sobiepańskie warcholstwa i nieuczciwości.

źródło: NKJP: A. Tumialis: Humor i ojczyzna: Co się stało z naszą klasą?, Tygodnik Ciechanowski, 2003-09-24

Wbiłem palce w uszy, zacisnąłem powieki. Do licha, pomyślałem z rozpaczą, już było dobrze, porozumieli się, i wylazła z nich rogata natura, zaraz skoczą sobie do oczu, nagadają głupstw, wszystko zacznie się od początku...

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wylezę	wyleziemy
2 os.	wyleziesz	wyleziecie
3 os.	wylezie	wylezą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłem +(e)m wylazł	wylazłam +(e)m wylazła	wylazłom +(e)m wylazło	wyleźliśmy +(e)śmy wyleźli	wylazłyśmy +(e)śmy wylazły
2 os.	wylazłeś +(e)ś wylazł	wylazłaś +(e)ś wylazła	wylazłoś +(e)ś wylazło	wyleźliście +(e)ście wyleźli	wylazłyście +(e)ście wylazły
3 os.	wylazł	wylazła	wylazło	wyleźli	wylazły

bezosobnik: wyleziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyleźmy
2 os.	wyleź	wyleźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłbym bym wylazł	wylazłabym bym wylazła	wylazłobym bym wylazło	wyleźlibyśmy byśmy wyleźli	wylazłybyśmy byśmy wylazły
2 os.	wylazłbyś byś wylazł	wylazłabyś byś wylazła	wylazłobyś byś wylazło	wyleźlibyście byście wyleźli	wylazłybyście byście wylazły
3 os.	wylazłby by wylazł	wylazłaby by wylazła	wylazłoby by wylazło	wyleźliby by wyleźli	wylazłyby by wylazły

bezosobnik: wyleziono by

bezokolicznik: wyleźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wylazłszy

gerundium: wylezienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wylezienie	wylezienia
D.	wylezienia	wylezień
C.	wylezieniu	wylezieniom
B.	wylezienie	wylezienia
N.	wylezieniem	wylezieniami
Ms.	wylezieniu	wylezieniach
W.	wylezienie	wylezienia

odpowiednik aspektowy: wyłazić

Składnia

wyleźć

z KOGO

6. o zwierzęciu w człowieku

Definicja

pot.

ktoś w danej sytuacji okazał się kimś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka

Połączenia

pijaczek, złodziej wylazł; zwierzę wylazło z kogoś

Cytaty

Co zyskał? Czyste otoczenie – przynajmniej do najbliższego weekendu. Co stracił? Dobre imię. Bo znajomi, którzy nie przyłączyli się do akcji i obserwowali jego poczynania zza firanek, zaczęli wygadywać: patrzcie niby profesor, a wylazł z niego zwykły śmieciarz.

źródło: NKJP: Felietony, Gazeta Poznańska, 2003-04-25

Z początku wydawała się ponętna i atrakcyjna, potem, po ślubie, wylazła z niej kuchta.

źródło: NKJP: ...i nie opuszczę cię aż do śmierci, Dziennik Polski, 2002-12-14

Mam wrażenie, że zapadł na jakąś groźną chorobę i przestał być sobą. Nagle wylazł z niego zimny, bezwzględny psychopata. – To pancerz. Chroni go przed uczuciami, których się boi albo nie umie znieść.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wylezę	wyleziemy
2 os.	wyleziesz	wyleziecie
3 os.	wylezie	wylezą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłem +(e)m wylazł	wylazłam +(e)m wylazła	wylazłom +(e)m wylazło	wyleźliśmy +(e)śmy wyleźli	wylazłyśmy +(e)śmy wylazły
2 os.	wylazłeś +(e)ś wylazł	wylazłaś +(e)ś wylazła	wylazłoś +(e)ś wylazło	wyleźliście +(e)ście wyleźli	wylazłyście +(e)ście wylazły
3 os.	wylazł	wylazła	wylazło	wyleźli	wylazły

bezosobnik: wyleziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyleźmy
2 os.	wyleź	wyleźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłbym bym wylazł	wylazłabym bym wylazła	wylazłobym bym wylazło	wyleźlibyśmy byśmy wyleźli	wylazłybyśmy byśmy wylazły
2 os.	wylazłbyś byś wylazł	wylazłabyś byś wylazła	wylazłobyś byś wylazło	wyleźlibyście byście wyleźli	wylazłybyście byście wylazły
3 os.	wylazłby by wylazł	wylazłaby by wylazła	wylazłoby by wylazło	wyleźliby by wyleźli	wylazłyby by wylazły

bezosobnik: wyleziono by

bezokolicznik: wyleźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wylazłszy

gerundium: wylezienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wylezienie	wylezienia
D.	wylezienia	wylezień
C.	wylezieniu	wylezieniom
B.	wylezienie	wylezienia
N.	wylezieniem	wylezieniami
Ms.	wylezieniu	wylezieniach
W.	wylezienie	wylezienia

odpowiednik aspektowy: wyłazić

Składnia

wyleźć

z KOGO

7. ujawnić się

Definicja

pot.

ujawnić się

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

Ale w jednym miejscu jego starego pamiętnika — jak w błysku flesza — bluznęła nuta złości i potępienia; kiedy opisuje merkantylną i konformistyczną postawę Gustawa Morcinka w czasach jeszcze przedwojennych. Kiedy ostał się człowiekiem nagłego sukcesu. Co wylazło po wojnie, kiedy to zgodził się — jako poseł śląski — zaproponować w parlamencie przemianowanie Katowic na Stalinogród.

źródło: NKJP: Kazimierz Kutz: Skarbnice, Dziennik Zachodni, 2003-01-24

A zresztą proponuję skończyć temat, bo to NTG i zaczynają (co się często tu zdarza) zgrywać fachowców Ci, co nie mają pojęcia o temacie. No i wylazły braki.

źródło: NKJP: Usenet -- pl.rec.foto, 2007-01-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wylezę	wyleziemy
2 os.	wyleziesz	wyleziecie
3 os.	wylezie	wylezą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłem +(e)m wylazł	wylazłam +(e)m wylazła	wylazłom +(e)m wylazło	wyleźliśmy +(e)śmy wyleźli	wylazłyśmy +(e)śmy wylazły
2 os.	wylazłeś +(e)ś wylazł	wylazłaś +(e)ś wylazła	wylazłoś +(e)ś wylazło	wyleźliście +(e)ście wyleźli	wylazłyście +(e)ście wylazły
3 os.	wylazł	wylazła	wylazło	wyleźli	wylazły

bezosobnik: wyleziono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyleźmy
2 os.	wyleź	wyleźcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wylazłbym bym wylazł	wylazłabym bym wylazła	wylazłobym bym wylazło	wyleźlibyśmy byśmy wyleźli	wylazłybyśmy byśmy wylazły
2 os.	wylazłbyś byś wylazł	wylazłabyś byś wylazła	wylazłobyś byś wylazło	wyleźlibyście byście wyleźli	wylazłybyście byście wylazły
3 os.	wylazłby by wylazł	wylazłaby by wylazła	wylazłoby by wylazło	wyleźliby by wyleźli	wylazłyby by wylazły

bezosobnik: wyleziono by

bezokolicznik: wyleźć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wylazłszy

gerundium: wylezienie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wylezienie	wylezienia
D.	wylezienia	wylezień
C.	wylezieniu	wylezieniom
B.	wylezienie	wylezienia
N.	wylezieniem	wylezieniami
Ms.	wylezieniu	wylezieniach
W.	wylezienie	wylezienia

odpowiednik aspektowy: wyłazić

Składnia

Rz_nieżywotny

wyleźć

Frazeologizmy

coś wyszło bokiem komuś
coś wylazło bokiem komuś
coś wyszło na jaw
coś wylazło na wierzch
ktoś wyszedł ze skóry
ktoś wylazł ze skóry
oczy wyszły na wierzch komuś
gały wylazły na wierzch komuś
oczy wylazły na wierzch komuś
oczy wylazły z orbit komuś
wyszło szydło z worka
wylazło szydło z worka

Data ostatniej modyfikacji: 03.07.2014