UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

skok

Chronologizacja

XVI w., Bor

Pochodzenie

psł. *skokъ 'szybki, energiczny ruch w górę; skok'

1. ruch

Definicja

odbicie się nogami od powierzchni i oderwanie się od niej połączone z przemieszczeniem się w przód, w bok, w górę, w dół

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • błyskawiczny, długi, potężny; krótki, mały; pierwszy; nagły, szybki; sprężysty; karkołomny, samobójczy; nieudany skok;
  • jednym skokiem
  • skok do przodu; do wody; skok z mostu, z okna, z wiaduktu
  • skok przez mur, przez płot, przez przeszkodę, przez skrzynię; w dół, w przepaść
  • gotów do skoku
  • czaić się, gotować się, prężyć się, przygotowywać się, szykować się do skoku
  • przeżyć skok

Cytaty

Szedł towarowy z węglem. Zosia poczuła lęk, czy Stachowi uda się skok do rozpędzonego pociągu. - Żebyś tylko nie zrobił sobie krzywdy - powiedziała.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

W dwóch skokach pokonałem schody i dogoniłem ją jeszcze w korytarzu.

źródło: NKJP: Szymon Bogacz: Koło kwintowe, 2009

Wiedziałaś na pewno, że trzeba to było ukryć tam, w oranżerii, gdy Feliks stał z szablą, napięty jak dzikie zwierzę przed skokiem, gotowy do popełnienia każdego szaleństwa.

źródło: NKJP: Hanna Kowalewska: Tego lata, w Zawrociu, 1998

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skok
skoki
D. skoku
skoków
C. skokowi
skokom
B. skok
skoki
N. skokiem
skokami
Ms. skoku
skokach
W. skoku
skoki

Składnia

bez ograniczeń + skok +
(do CZEGO)
bez ograniczeń + skok +
(w CO)
bez ograniczeń + skok +
(z CZEGO)

2. w sporcie

Definicja

konkurencja w wielu dyscyplinach sportu polegająca na pokonywaniu odległości przez odbicie się od czegoś i oderwanie się od tego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport dyscypliny, imprezy i rozgrywki sportowe

Połączenia

  • skoki akrobatyczne, narciarskie, spadochronowe; treningowe
  • skok z trampoliny, z wieży
  • skok na odległość iluś metrów; skok w dal
  • skok ze spadochronem
  • skok na bungee, na spadochronie; skok o tyczce
  • długość skoku; konkurs, pokaz, seria; technika skoków
  • nie ustać skoku
  • !?oddać, wykonać skok; oceniać, oglądać, podziwiać; trenować, uprawiać skoki
  • skok wzwyż

Cytaty

Mój Boże, jakże ciążyła nam młodość! Wyładowywaliśmy się w przepychankach wieczornych, porannych biegach na przełaj, skokach w dal na dwa siedemdziesiąt pięć i namaszczonych deklamacjach mozolnie wbijanych nam do łbów kilometrowych wierszydeł.

źródło: NKJP: Andrzej Mandalian: Czerwona orkiestra, 2009

– Najlepszym graczem Kolejarza był wtedy Edward Adamczyk, znakomity pięcioboista, rekordzista Polski w skoku w dal i skoku o tyczce.

źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: Zbigniew Orywał – opowieść o losach olimpijczyka, Esensja, 2008-07

Mistrzem został wówczas świetny skoczek norweski Birger Ruud, który !?oddał skoki na odległość 58 i 57,5 metra.

źródło: NKJP: Apoloniusz Rajwa: Naczelnictwo Horskej Služby w Górnym Smokowcu, Tygodnik Podhalański, nr 6, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skok
skoki
D. skoku
skoków
C. skokowi
skokom
B. skok
skoki
N. skokiem
skokami
Ms. skoku
skokach
W. skoku
skoki

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne: oddać/oddawać skok

3. zmiana

Definicja

nagła zmiana polegająca na przejściu z jednego położenia w inne, często skrajnie przeciwne lub na nagłym wzroście wartości, wielkości, postępu czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • cywilizacyjny, technologiczny; duży, gwałtowny, wielki, znaczący skok; skok gospodarczy, jakościowy
  • skok cen; bezrobocia, inflacji; notowań; sprzedaży; skoki ciśnienia, napięcia, poziomu cukru, temperatury
  • nastąpił skok
  • dokonać skoku
  • odnotować, powodować skok

Cytaty

We wrześniu 1949 r. odbyły się pierwsze próby rakiety R-2. Był to znaczący skok technologiczny, gdyż dzięki zmianie szkieletu zwiększono nośność, a tym samym moc ładunku i zasięg – rakieta osiągała blisko 600 km.

źródło: NKJP: Jakub Gałka: Droga na Księżyc, część 1 – Rakiety (2), Esensja, 2009-08-21

Proxeol był gorszej jakości niż szpitalne DFR-B, bo przez godzinę po iniekcji miewał bóle głowy i skoki ciśnienia, bolały kości, chciało mu się też wymiotować.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

- Przepraszam - mruknąłem. - Nie lubię skoków temperatury.

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skok
skoki
D. skoku
skoków
C. skokowi
skokom
B. skok
skoki
N. skokiem
skokami
Ms. skoku
skokach
W. skoku
skoki

Składnia

bez ograniczeń + skok +
CZEGO

4. śruby

Definicja

techn. 
odległość między dwoma sąsiednimi zwojami gwintu mierzona wzdłuż osi śruby

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

Połączenia

  • skok śruby

Cytaty

Dla większości obrabiarek sterowanych numerycznie skok śruby pociągowej 2 mm jest zdecydowanie za mały. Gdyby śruba pociągowa miała skok większy niż 2 mm, to przy nie zmienionej rozdzielczości kątowej rezolweru (1/1000 obrotu) uległaby zwiększeniu działka elementarna.

źródło: NKJP: Jan Kosmol: Automatyzacja obrabiarek i obróbki skrawaniem, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skok
skoki
D. skoku
skoków
C. skokowi
skokom
B. skok
skoki
N. skokiem
skokami
Ms. skoku
skokach
W. skoku
skoki

Składnia

bez ograniczeń + skok +
CZEGO

5. tłoka

Definicja

odległość między dwoma skrajnymi położeniami jakiegoś elementu w mechanizmie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny budowa urządzeń i maszyn

Połączenia

  • skok tłoka

Cytaty

Teraz zapalamy silniki, ale nim to zrobimy, instrukcja nakazuje nam sprawdzić, czy, broń Boże, nie włączyliśmy przypadkowo automatycznego pilota. Dalej kolejno cztery zestawy do ustawiania skoku śmigieł.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007

Sześćsetkę wyposażono w czterocylindrowy, czterosuwowy, rzędowy, chłodzony cieczą silnik o pojemności 599 cm i mocy 116 KM. Jednostka napędowa ma mniejszy skok tłoka, który wynosi 65,5 mm (poprzedniczka 67,0 mm).

źródło: NKJP: Tadeusz Suchomski: Sportowe zacięcie, Gazeta Poznańska, 2002-01-22

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skok
skoki
D. skoku
skoków
C. skokowi
skokom
B. skok
skoki
N. skokiem
skokami
Ms. skoku
skokach
W. skoku
skoki

Składnia

bez ograniczeń + skok +
CZEGO

6. napad

Definicja

pot. 
napad rabunkowy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Połączenia

  • wielki skok
  • skok stulecia
  • skok na bank, na kasę, na konwój pieniędzy
  • planować, zrobić skok

Cytaty

Potrafili wjechać samochodem do wnętrza sklepu, taranując kraty, ale także potrafili zdobyć szyfr do sejfu i otworzyć go jak swój własny. Tak zrobili ostatni skok na salon w Cannes.

źródło: NKJP: Jacek Rębacz: Zakopane: sezon na samobójców, 2006

Na pierwszy rzut oka łatwo jest pomylić „Wrogów publicznych” z wcześniejszą „Gorączką”: mamy dwie główne postaci (stróża prawa i gangstera), skoki na bank, pościgi i strzelaniny.

źródło: NKJP: Dominik Herman: Wrogowie publiczni: Profesjonalizm i pasja, Esensja, 2009-08-21

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skok
skoki
D. skoku
skoków
C. skokowi
skokom
B. skok
skoki
N. skokiem
skokami
Ms. skoku
skokach
W. skoku
skoki

Składnia

bez ograniczeń + skok +
(na CO)

7. na władzę

Definicja

przejęcie czegoś dokonane nieuczciwymi środkami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

  • skok na stołki, na władzę; na kasę państwową

Cytaty

. Pawlak wybiera nie takich, co wprowadzą spokój i reformę w policji, tylko takich, którzy zapewnią mu skok na władzę.

źródło: NKJP: Katarzyna Kęsicka: Zagrywka Dybcem, Gazeta Wyborcza, 1994-09-12

Słysząc o prognozowanych stopach zastąpienia na poziomie 40% ostatniego osiąganego dochodu, planach rządowego skoku na środki zgromadzone w funduszach czy też inne, podobne wieści dochodzące z mediów, większość moich znajomych zdaje sobie sprawę z konieczności gromadzenia środków na własnych, prywatnych rachunkach.

źródło: NKJP: Michał Sindera: Studenci wobec OFE, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2007-12-25

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skok
skoki
D. skoku
skoków
C. skokowi
skokom
B. skok
skoki
N. skokiem
skokami
Ms. skoku
skokach
W. skoku
skoki

Składnia

bez ograniczeń + skok +
na CO

8. u zająca

Definicja

łow. 
noga zająca lub królika

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta leśne i polne

Połączenia

  • tylne skoki; skoki zajęcze

Cytaty

Natychmiast po ubiciu zająca należy usunąć z jego pęcherza mocz. W tym celu podnosimy tuszkę za przednie skoki i dłonią drugiej ręki naciskamy kilkakrotnie na dolną część podbrzusza, ruchem z góry na dół.

źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Chcica..., 2006

A może tej księgi nigdy nie było. Może nikt jej nie napisał. Ani ręka ludzka, ptasi pazur, kopytko sarnie, skoki zajęcze.

źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: Półbaśnie, 1976

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skok
skoki
D. skoku
skoków
C. skokowi
skokom
B. skok
skoki
N. skokiem
skokami
Ms. skoku
skokach
W. skoku
skoki

Frazeologizmy

skok w bok
tygrysi skok
w skok
żabi skok
o żabi skok

Przysłowia

Na Nowy Rok przybywa dnia na barani skok
Nowy Rok przybywa dnia o barani skok
Data ostatniej modyfikacji: 24.01.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj