UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

okrążyć

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. krążyć

1. obejść dookoła

Definicja

przemieszczając się wokół jakiegoś miejsca, osoby lub rzeczy, przebyć drogę o kształcie okręgu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

okrążyć biurko, dom, polanę; kulę ziemską, planetę, świat, Ziemię
okrążyć 5, 16..., kilka razy
okrążyć dwukrotnie, trzykrotnie...; pieszo

Cytaty

	Po wyjściu z katedry warto okrążyć ją, by podziwiać odtworzoną po wojnie mozaikę z dachówek [...]. źródło: NKJP: Noc sylwestrowa w rytmie walca, Życie Warszawy, 2001
	Kelner zmienił obrus, wręczył menu, okrążył Fabiana parę razy, taksując go od stóp do głów, a potem pochylił się niby nad kartą. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007
	[...] ćma okrążyła lampę dwa razy [...]. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Rebelia, 2007
	Fala uderzeniowa dwukrotnie okrążyła Ziemię. źródło: NKJP: Wojciech Romański, Leszek K. Talko: Kometa machnie ogonem, Gazeta Wyborcza, 1992-12-18
	[...] chrząknął jeszcze kilka razy dla dodania sobie animuszu i, okrążywszy ognisko, stanął przy asystencie. źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	okrążę	okrążymy
2 os.	okrążysz	okrążycie
3 os.	okrąży	okrążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okrążyłem +(e)m okrążył	okrążyłam +(e)m okrążyła	okrążyłom +(e)m okrążyło	okrążyliśmy +(e)śmy okrążyli	okrążyłyśmy +(e)śmy okrążyły
2 os.	okrążyłeś +(e)ś okrążył	okrążyłaś +(e)ś okrążyła	okrążyłoś +(e)ś okrążyło	okrążyliście +(e)ście okrążyli	okrążyłyście +(e)ście okrążyły
3 os.	okrążył	okrążyła	okrążyło	okrążyli	okrążyły

bezosobnik: okrążono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		okrążmy
2 os.	okrąż	okrążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okrążyłbym bym okrążył	okrążyłabym bym okrążyła	okrążyłobym bym okrążyło	okrążylibyśmy byśmy okrążyli	okrążyłybyśmy byśmy okrążyły
2 os.	okrążyłbyś byś okrążył	okrążyłabyś byś okrążyła	okrążyłobyś byś okrążyło	okrążylibyście byście okrążyli	okrążyłybyście byście okrążyły
3 os.	okrążyłby by okrążył	okrążyłaby by okrążyła	okrążyłoby by okrążyło	okrążyliby by okrążyli	okrążyłyby by okrążyły

bezosobnik: okrążono by

bezokolicznik: okrążyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okrążywszy

gerundium: okrążenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	okrążenie	okrążenia
D.	okrążenia	okrążeń
C.	okrążeniu	okrążeniom
B.	okrążenie	okrążenia
N.	okrążeniem	okrążeniami
Ms.	okrążeniu	okrążeniach
W.	okrążenie	okrążenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: okrążony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	okrążony	okrążony	okrążony	okrążone	okrążona
D.	okrążonego	okrążonego	okrążonego	okrążonego	okrążonej
C.	okrążonemu	okrążonemu	okrążonemu	okrążonemu	okrążonej
B.	okrążonego	okrążonego	okrążony	okrążone	okrążoną
N.	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążoną
Ms.	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	okrążeni	okrążeni	okrążone	okrążone
D.	okrążonych	okrążonych	okrążonych	okrążonych
C.	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonym
B.	okrążonych	okrążonych	okrążonych	okrążone
N.	okrążonymi	okrążonymi	okrążonymi	okrążonymi
Ms.	okrążonych	okrążonych	okrążonych	okrążonych

odpowiednik aspektowy: okrążać

Składnia

okrążyć

KOGO/CO

2. ominąć

Definicja

poruszając się okrężną drogą, ominąć jakiś obiekt lub osobę albo grupę osób

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

okrążyć szerokim łukiem, z daleka

Cytaty

	Poszliśmy - najpierw do rynku, [...] dalej wzdłuż muru porośniętego bugenwillami, aż do tablicy, którą na wszelki wypadek okrążyliśmy szerokim łukiem. źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Rynek w Smyrnie, 2007
	[...] wszyscy miejscowi wiedzieli, że parę kilometrów wcześniej można skręcić w prawo, okrążyć tę zaporę i spokojnie pojechać do Zakopanego. źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995
	Próbowali okrążyć pole bitwy z lewej strony, trzymając się w bezpiecznej odległości od rozszalałej hordy atakujących rebeliantów. źródło: NKJP: David Drake, Eric Flint: W sercu ciemności, Esensja, 2005-11
	Pod samym szczytem wzgórza, okrążywszy ścianę gęstego podszycia, zatrzymaliśmy się. źródło: NKJP: Wilhelm Mach: Życie duże i małe, 1959
	Mock okrążył zgromadzonych i zbliżył się do sekretarza. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	okrążę	okrążymy
2 os.	okrążysz	okrążycie
3 os.	okrąży	okrążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okrążyłem +(e)m okrążył	okrążyłam +(e)m okrążyła	okrążyłom +(e)m okrążyło	okrążyliśmy +(e)śmy okrążyli	okrążyłyśmy +(e)śmy okrążyły
2 os.	okrążyłeś +(e)ś okrążył	okrążyłaś +(e)ś okrążyła	okrążyłoś +(e)ś okrążyło	okrążyliście +(e)ście okrążyli	okrążyłyście +(e)ście okrążyły
3 os.	okrążył	okrążyła	okrążyło	okrążyli	okrążyły

bezosobnik: okrążono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		okrążmy
2 os.	okrąż	okrążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okrążyłbym bym okrążył	okrążyłabym bym okrążyła	okrążyłobym bym okrążyło	okrążylibyśmy byśmy okrążyli	okrążyłybyśmy byśmy okrążyły
2 os.	okrążyłbyś byś okrążył	okrążyłabyś byś okrążyła	okrążyłobyś byś okrążyło	okrążylibyście byście okrążyli	okrążyłybyście byście okrążyły
3 os.	okrążyłby by okrążył	okrążyłaby by okrążyła	okrążyłoby by okrążyło	okrążyliby by okrążyli	okrążyłyby by okrążyły

bezosobnik: okrążono by

bezokolicznik: okrążyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okrążywszy

gerundium: okrążenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	okrążenie	okrążenia
D.	okrążenia	okrążeń
C.	okrążeniu	okrążeniom
B.	okrążenie	okrążenia
N.	okrążeniem	okrążeniami
Ms.	okrążeniu	okrążeniach
W.	okrążenie	okrążenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: okrążony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	okrążony	okrążony	okrążony	okrążone	okrążona
D.	okrążonego	okrążonego	okrążonego	okrążonego	okrążonej
C.	okrążonemu	okrążonemu	okrążonemu	okrążonemu	okrążonej
B.	okrążonego	okrążonego	okrążony	okrążone	okrążoną
N.	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążoną
Ms.	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	okrążeni	okrążeni	okrążone	okrążone
D.	okrążonych	okrążonych	okrążonych	okrążonych
C.	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonym
B.	okrążonych	okrążonych	okrążonych	okrążone
N.	okrążonymi	okrążonymi	okrążonymi	okrążonymi
Ms.	okrążonych	okrążonych	okrążonych	okrążonych

odpowiednik aspektowy: okrążać

Składnia

Rz_osobowy

okrążyć

KOGO/CO

3. otoczyć

Definicja

otoczyć określoną osobę lub grupę osób albo miejsce w taki sposób, żeby nie można było się z niego wydostać

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

armia okrążyła; wojsko okrążyło; oddziały okrążyły
okrążyć miasto
okrążony przez Niemców, przez wojsko

Cytaty

Okrążyli mnie natychmiast moi robotnicy.

źródło: NKJP: Elwira Kucharska: Siła przyciągania, czyli polskie losy, 2008

[...] bojówki ZBiR, Związku Białorusi i Rosji, okrążyły parlament Białorusi, żądając jej wystąpienia z Unii.

źródło: NKJP: Czesław Bielecki: Scenarzysta, 2009

Uczestniczył w rozbiciu okrążonych oddziałów niemieckich pod Kijowem.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	okrążę	okrążymy
2 os.	okrążysz	okrążycie
3 os.	okrąży	okrążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okrążyłem +(e)m okrążył	okrążyłam +(e)m okrążyła	okrążyłom +(e)m okrążyło	okrążyliśmy +(e)śmy okrążyli	okrążyłyśmy +(e)śmy okrążyły
2 os.	okrążyłeś +(e)ś okrążył	okrążyłaś +(e)ś okrążyła	okrążyłoś +(e)ś okrążyło	okrążyliście +(e)ście okrążyli	okrążyłyście +(e)ście okrążyły
3 os.	okrążył	okrążyła	okrążyło	okrążyli	okrążyły

bezosobnik: okrążono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		okrążmy
2 os.	okrąż	okrążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okrążyłbym bym okrążył	okrążyłabym bym okrążyła	okrążyłobym bym okrążyło	okrążylibyśmy byśmy okrążyli	okrążyłybyśmy byśmy okrążyły
2 os.	okrążyłbyś byś okrążył	okrążyłabyś byś okrążyła	okrążyłobyś byś okrążyło	okrążylibyście byście okrążyli	okrążyłybyście byście okrążyły
3 os.	okrążyłby by okrążył	okrążyłaby by okrążyła	okrążyłoby by okrążyło	okrążyliby by okrążyli	okrążyłyby by okrążyły

bezosobnik: okrążono by

bezokolicznik: okrążyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okrążywszy

gerundium: okrążenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	okrążenie	okrążenia
D.	okrążenia	okrążeń
C.	okrążeniu	okrążeniom
B.	okrążenie	okrążenia
N.	okrążeniem	okrążeniami
Ms.	okrążeniu	okrążeniach
W.	okrążenie	okrążenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: okrążony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	okrążony	okrążony	okrążony	okrążone	okrążona
D.	okrążonego	okrążonego	okrążonego	okrążonego	okrążonej
C.	okrążonemu	okrążonemu	okrążonemu	okrążonemu	okrążonej
B.	okrążonego	okrążonego	okrążony	okrążone	okrążoną
N.	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążoną
Ms.	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	okrążeni	okrążeni	okrążone	okrążone
D.	okrążonych	okrążonych	okrążonych	okrążonych
C.	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonym
B.	okrążonych	okrążonych	okrążonych	okrążone
N.	okrążonymi	okrążonymi	okrążonymi	okrążonymi
Ms.	okrążonych	okrążonych	okrążonych	okrążonych

odpowiednik aspektowy: okrążać

Składnia

Rz_żywotny

okrążyć

KOGO/CO

4. otoczyć czymś

Definicja

poprowadzić coś wokół czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Cytaty

[...] przechodziliśmy koło okrążonych kolczastym drutem bram czerezwyczajki [...].

źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Chimera jako zwierzę pociągowe: 1929-1941, 2001

Wawel okrążono pierścieniem murów i dobudowano kolejne obiekty.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	okrążę	okrążymy
2 os.	okrążysz	okrążycie
3 os.	okrąży	okrążą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okrążyłem +(e)m okrążył	okrążyłam +(e)m okrążyła	okrążyłom +(e)m okrążyło	okrążyliśmy +(e)śmy okrążyli	okrążyłyśmy +(e)śmy okrążyły
2 os.	okrążyłeś +(e)ś okrążył	okrążyłaś +(e)ś okrążyła	okrążyłoś +(e)ś okrążyło	okrążyliście +(e)ście okrążyli	okrążyłyście +(e)ście okrążyły
3 os.	okrążył	okrążyła	okrążyło	okrążyli	okrążyły

bezosobnik: okrążono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		okrążmy
2 os.	okrąż	okrążcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	okrążyłbym bym okrążył	okrążyłabym bym okrążyła	okrążyłobym bym okrążyło	okrążylibyśmy byśmy okrążyli	okrążyłybyśmy byśmy okrążyły
2 os.	okrążyłbyś byś okrążył	okrążyłabyś byś okrążyła	okrążyłobyś byś okrążyło	okrążylibyście byście okrążyli	okrążyłybyście byście okrążyły
3 os.	okrążyłby by okrążył	okrążyłaby by okrążyła	okrążyłoby by okrążyło	okrążyliby by okrążyli	okrążyłyby by okrążyły

bezosobnik: okrążono by

bezokolicznik: okrążyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: okrążywszy

gerundium: okrążenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	okrążenie	okrążenia
D.	okrążenia	okrążeń
C.	okrążeniu	okrążeniom
B.	okrążenie	okrążenia
N.	okrążeniem	okrążeniami
Ms.	okrążeniu	okrążeniach
W.	okrążenie	okrążenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: okrążony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	okrążony	okrążony	okrążony	okrążone	okrążona
D.	okrążonego	okrążonego	okrążonego	okrążonego	okrążonej
C.	okrążonemu	okrążonemu	okrążonemu	okrążonemu	okrążonej
B.	okrążonego	okrążonego	okrążony	okrążone	okrążoną
N.	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążoną
Ms.	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	okrążeni	okrążeni	okrążone	okrążone
D.	okrążonych	okrążonych	okrążonych	okrążonych
C.	okrążonym	okrążonym	okrążonym	okrążonym
B.	okrążonych	okrążonych	okrążonych	okrążone
N.	okrążonymi	okrążonymi	okrążonymi	okrążonymi
Ms.	okrążonych	okrążonych	okrążonych	okrążonych

Składnia

Rz_osobowy

okrążyć

CO + CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 16.10.2014