UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaślepić

Chronologizacja

XV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaślepię
zaślepimy
2 os. zaślepisz
zaślepicie
3 os. zaślepi
zaślepią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaślepiłem
+(e)m zaślepił
zaślepiłam
+(e)m zaślepiła
zaślepiłom
+(e)m zaślepiło
zaślepiliśmy
+(e)śmy zaślepili
zaślepiłyśmy
+(e)śmy zaślepiły
2 os. zaślepiłeś
+(e)ś zaślepił
zaślepiłaś
+(e)ś zaślepiła
zaślepiłoś
+(e)ś zaślepiło
zaślepiliście
+(e)ście zaślepili
zaślepiłyście
+(e)ście zaślepiły
3 os. zaślepił
zaślepiła
zaślepiło
zaślepili
zaślepiły

bezosobnik: zaślepiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaślepmy
2 os. zaślep
zaślepcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaślepiłbym
bym zaślepił
zaślepiłabym
bym zaślepiła
zaślepiłobym
bym zaślepiło
zaślepilibyśmy
byśmy zaślepili
zaślepiłybyśmy
byśmy zaślepiły
2 os. zaślepiłbyś
byś zaślepił
zaślepiłabyś
byś zaślepiła
zaślepiłobyś
byś zaślepiło
zaślepilibyście
byście zaślepili
zaślepiłybyście
byście zaślepiły
3 os. zaślepiłby
by zaślepił
zaślepiłaby
by zaślepiła
zaślepiłoby
by zaślepiło
zaślepiliby
by zaślepili
zaślepiłyby
by zaślepiły

bezosobnik: zaślepiono by

bezokolicznik: zaślepić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaślepiwszy

gerundium: zaślepienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaślepienie
zaślepienia
D. zaślepienia
zaślepień
C. zaślepieniu
zaślepieniom
B. zaślepienie
zaślepienia
N. zaślepieniem
zaślepieniami
Ms. zaślepieniu
zaślepieniach
W. zaślepienie
zaślepienia

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaślepiony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaślepiony
zaślepiony
zaślepiony
zaślepione
zaślepiona
D. zaślepionego
zaślepionego
zaślepionego
zaślepionego
zaślepionej
C. zaślepionemu
zaślepionemu
zaślepionemu
zaślepionemu
zaślepionej
B. zaślepionego
zaślepionego
zaślepiony
zaślepione
zaślepioną
N. zaślepionym
zaślepionym
zaślepionym
zaślepionym
zaślepioną
Ms. zaślepionym
zaślepionym
zaślepionym
zaślepionym
zaślepionej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaślepieni
zaślepieni
zaślepione
zaślepione
D. zaślepionych
zaślepionych
zaślepionych
zaślepionych
C. zaślepionym
zaślepionym
zaślepionym
zaślepionym
B. zaślepionych
zaślepionych
zaślepionych
zaślepione
N. zaślepionymi
zaślepionymi
zaślepionymi
zaślepionymi
Ms. zaślepionych
zaślepionych
zaślepionych
zaślepionych

odpowiednik aspektowy: zaślepiać

Pochodzenie

Zob. ślepy

1. o słońcu

Definicja

utrudnić patrzenie poprzez emitowanie zbyt jasnego światła

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego zmysły

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:  oślepić

Połączenia

  • jasność, słońce zaślepiło
  • coś zaślepiło oczy

Cytaty

Słońce zaślepiło ojca aż do łez.

źródło: NKJP: Kazimierz Kutz: Piąta strona świata, 2010

Zapadła już noc, gorąca jasność rozskrzeczanego płomienia zaślepiła i przykuła nasze oczy, istniał tylko ten ogień - i ciemność.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000

Składnia

Rznieżywotny + zaślepić +
KOGO/CO

2. o uczuciu

Definicja

odebrać umiejętność racjonalnego postępowania i oceny sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  oślepić

Połączenia

  • gniew, złość zaślepia; uczucia zaślepiają
  • całkowicie zaślepiać
  • miłość, nienawiść może zaślepić

Cytaty

Tak, miłość do dziecka może zaślepić, nawet jeśli dziecko zupełnie na nią nie zasługuje.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

- Gniew mnie zaślepił i ręka sama dobyła miecza. Choćbym poruszył niebo i ziemię, nie przywrócę mu życia.

źródło: NKJP: Gracjan Bojar-Fijałkowski: O zbójcach z Góry Chełmskiej i inne legendy o Koszalinie, 2006

Zawiść zaślepiła nie tylko tych, którzy byli przeciwni odzyskaniu niepodległości, ale i tych, którzy tej wolności pragnęli.

źródło: NKJP: Irena Guthy: Wstydzę się za moich rodaków, Gazeta Wyborcza, 1996-01-25

Chciwość wygrała ze strachem i zaślepiła inwestorów.

źródło: NKJP: Piotr Kuczyński: Balonowe inwestycje, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2006-03-14

3. zatkać

Definicja

techn. 
zatkać (otwór)

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zatkać

Połączenia

  • zaślepić elementy, otwory

Cytaty

W przypadku gdy na płaszczyznach występują otwory o średnicy większej od frezu, lepiej je zaślepić w przypadku gdy operacje wiercenia będą wykonywane po frezowaniu.

źródło: NKJP: Krzysztof Augustyn: EdgeCAM. Komputerowe wspomaganie wytwarzania, 2004

[...] W domu można było dziecko przed wszystkim uchronić, pozakładać nakładki na ostre kanty, zaślepić gniazdka itd., a teraz ono ma wyjść w szeroki świat, gdzie nasza kontrola już nie sięga [...].

źródło: NKJP: Zofia Milska-Wrzosińska: Para z dzieckiem czyli niezupełnie poprawne politycznie uwagi o rodzicielstwie, 2005

Nie wiem czy Państwu wiadomo, że dzisiejsze nowe mieszkanie to cztery gołe ściany (i takaż podłoga), z których tu i ówdzie wystają zaślepione kawałki rur, do których to i owo należy podłączyć.

źródło: NKJP: Aleksander Malak: Surpa na gresie, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-04-23

- Przekazana kwota pozwoli na zaślepienie krat lub ich demontaż, dzięki czemu poprawi się wygląd sali, a przede wszystkim bezpieczeństwo jej użytkowników - mówi wicestarosta oświęcimski Grzegorz Gołdynia.

źródło: NKJP: Bezpieczna sala, Dziennik Polski, 2002-07-05

Składnia

Rzkonkretny + zaślepić +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 09.11.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj