UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wstawić się

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp
Inne znaczenie: 'wnieść sprawę sporną do sądu'

Pochodzenie

Zob. stawić się

1. ująć się

Definicja

nakłonić kogoś słownie do działania ułatwiającego komuś innemu wyjście z trudnej sytuacji lub zrobienie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	upomnieć się
	hiperonimy:	ująć się

Cytaty

	To on pokazał mi w Wałbrzychu ołtarz dobrego łotra, którego Pan Jezus wziął ze sobą do raju. Dobry łotr, o którym mało kto pamięta, bezimienny i z grzeszną przeszłością, łotr, który mógłby za każdym z nas wstawić się o ułaskawienie u Najwyższego. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995
	Biskup rzeczywiście wstawił się za nimi u generała Edwarda Rydza-Śmigłego i otrzymał zapewnienie ich zwolnienia. źródło: NKJP: Tadeusz Górski: Aby duchowieństwo katolickie więcej się od niego uczyło, Gazeta Wyborcza, 1993-08-28
	To Polewka wstawił się za Stefanem, kiedy chciano wyrzucić go ze Związku Literatów. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Kisielewscy: Jan August, Zygmunt, Stefan, Wacek, 2006
	Toruńscy ewangelicy słali bowiem swoje petycje na protestanckie dwory, w efekcie za nieszczęsnym miastem wstawili się królowie Danii i Anglii, car i Fryderyk II. źródło: NKJP: Piotr Głuchowski: Toruń, Gazeta Wyborcza, 1998-10-02
	Na wieść o tym Żydzi okryli się żałobą, a Mordechaj ubłagał królową Esterę, aby wstawiła się do króla za swoim narodem. źródło: NKJP: Internet
	Jutro, zanim siądziemy do wigilijnej kolacji, podziękujemy naszemu biskupowi za cud i będziemy go błagać, aby jeszcze raz wstawił się do Boga o to, by mózg Justysi zaczął funkcjonować tak jak przedtem. źródło: NKJP: Cudem ocalona, Dziennik Polski, 2002-12-23

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wstawię się	wstawimy się
2 os.	wstawisz się	wstawicie się
3 os.	wstawi się	wstawią się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wstawiłem się +(e)m się wstawił	wstawiłam się +(e)m się wstawiła	wstawiłom się +(e)m się wstawiło	wstawiliśmy się +(e)śmy się wstawili	wstawiłyśmy się +(e)śmy się wstawiły
2 os.	wstawiłeś się +(e)ś się wstawił	wstawiłaś się +(e)ś się wstawiła	wstawiłoś się +(e)ś się wstawiło	wstawiliście się +(e)ście się wstawili	wstawiłyście się +(e)ście się wstawiły
3 os.	wstawił się	wstawiła się	wstawiło się	wstawili się	wstawiły się

bezosobnik: wstawiono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wstawmy się
2 os.	wstaw się	wstawcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wstawiłbym się bym się wstawił	wstawiłabym się bym się wstawiła	wstawiłobym się bym się wstawiło	wstawilibyśmy się byśmy się wstawili	wstawiłybyśmy się byśmy się wstawiły
2 os.	wstawiłbyś się byś się wstawił	wstawiłabyś się byś się wstawiła	wstawiłobyś się byś się wstawiło	wstawilibyście się byście się wstawili	wstawiłybyście się byście się wstawiły
3 os.	wstawiłby się by się wstawił	wstawiłaby się by się wstawiła	wstawiłoby się by się wstawiło	wstawiliby się by się wstawili	wstawiłyby się by się wstawiły

bezosobnik: wstawiono by się

bezokolicznik: wstawić się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wstawiwszy się

gerundium: wstawienie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wstawienie się	wstawienia się
D.	wstawienia się	wstawień się
C.	wstawieniu się	wstawieniom się
B.	wstawienie się	wstawienia się
N.	wstawieniem się	wstawieniami się
Ms.	wstawieniu się	wstawieniach się
W.	wstawienie się	wstawienia się

odpowiednik aspektowy: wstawiać się

Składnia

	+	wstawić się	+	o CO \| za KIM/CZYM + (u KOGO)
	+	wstawić się	+	do KOGO + za KIM \| o CO

2. upić się

Definicja

wypiwszy zbyt dużo alkoholu, doprowadzić się do stanu zamroczenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie uzależnienia

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

upić się, zakropić się