UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozsądny

Chronologizacja

SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

ogsł. *orz-sǫdьnъ

Zob. rozsądek

1.a człowiek

Definicja

kierujący się rozsądkiem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozumny

Połączenia

  • rozsądny chłopak, człowiek, gospodarz, polityk; nikt rozsądny nie (z)robi czegoś
  • rozsądny i mądry, rozsądny i odpowiedzialny

Cytaty

Pierwszy raz słyszę, żeby ktoś, kto miał opinię w miarę rozsądnej osoby, żądał rozliczania polityków za to, co piszą gazety.

źródło: NKJP: (PAP), Dziennik Polski, 2000-07-06

Przy obecnych regulacjach prawnych nikt rozsądny, kto ma nawet najwięcej pieniędzy, nie zdecyduje się na wybudowanie domu czynszowego.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.08.1994

Co rozsądniejsi związkowcy wiedzą doskonale, że to, czego bronią dla swoich - innym, czyli szukającym pracy, szkodzi.

źródło: NKJP: Danuta Zagrodzka, Gazeta Wyborcza, 1996-11-19

Nawet najrozsądniejsi rodzice ulegają w końcu pod presją niezliczonych gum do żucia i batonów.

źródło: NKJP: Justyna Dąbrowska, Gazeta Wyborcza, 1992-08-07

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozsądny
rozsądny
rozsądny
rozsądne
rozsądna
D. rozsądnego
rozsądnego
rozsądnego
rozsądnego
rozsądnej
C. rozsądnemu
rozsądnemu
rozsądnemu
rozsądnemu
rozsądnej
B. rozsądnego
rozsądnego
rozsądny
rozsądne
rozsądną
N. rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądną
Ms. rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądnej
W. rozsądny
rozsądny
rozsądny
rozsądne
rozsądna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozsądni
rozsądni
rozsądne
rozsądne
D. rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
C. rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
B. rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
rozsądne
N. rozsądnymi
rozsądnymi
rozsądnymi
rozsądnymi
Ms. rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
W. rozsądni
rozsądni
rozsądne
rozsądne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozsądniejszy
rozsądniejszy
rozsądniejszy
rozsądniejsze
rozsądniejsza
D. rozsądniejszego
rozsądniejszego
rozsądniejszego
rozsądniejszego
rozsądniejszej
C. rozsądniejszemu
rozsądniejszemu
rozsądniejszemu
rozsądniejszemu
rozsądniejszej
B. rozsądniejszego
rozsądniejszego
rozsądniejszy
rozsądniejsze
rozsądniejszą
N. rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszą
Ms. rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozsądniejsi
rozsądniejsi
rozsądniejsze
rozsądniejsze
D. rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych
C. rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
B. rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejsze
N. rozsądniejszymi
rozsądniejszymi
rozsądniejszymi
rozsądniejszymi
Ms. rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych

1.b kompromis

Definicja

pozwalający wnioskować o czyimś rozsądku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

Relacje znaczeniowe

synonimy:  rozumny

Połączenia

  • rozsądny kompromis, pomysł, sposób; rozsądna alternatywa, decyzja, inicjatywa, polityka, propozycja, ustawa; rozsądne gospodarowanie, rozwiązanie, wyjście; rozsądne działania
  • rozsądny i logiczny, rozsądny i racjonalny
  • coś / to wydaje się rozsądne

Cytaty

[...] kupno udziałów w dobrej spółce giełdowej i ich trzymanie przez kilka czy kilkanaście lat to całkiem rozsądne rozwiązanie.

źródło: NKJP: Maciej Samcik, Gazeta Wyborcza, 1997-10-22

Wydaje się, że jest rozsądne, by taki oddzielny wysiłek był w rzeczy samej podejmowany po to, by na przykład poprawiać poziom szkolnictwa w czarnych dzielnicach miast amerykańskich

źródło: NKJP: Leszek Kołakowski, Gazeta Wyborcza, 1995-05-06

Remont nie zdałby się na nic, rozsądniejszym wyjściem było wyburzenie zagrożonej budowli i wzniesienie nowej.

źródło: NKJP: (SWED): Ciągłość została zachowana, Dziennik Polski, 2001-03-22

Chcą tylko znaleźć pomieszczenie, gdzie mogliby bez przeszkód pograć i pośpiewać, a to chyba rozsądniejszy sposób na spędzanie wolnego czasu od szwendania się po mieście.

źródło: NKJP: Awangarda z „metalówki”, Dziennik Polski, 2001-06-06

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozsądny
rozsądny
rozsądny
rozsądne
rozsądna
D. rozsądnego
rozsądnego
rozsądnego
rozsądnego
rozsądnej
C. rozsądnemu
rozsądnemu
rozsądnemu
rozsądnemu
rozsądnej
B. rozsądnego
rozsądnego
rozsądny
rozsądne
rozsądną
N. rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądną
Ms. rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądnej
W. rozsądny
rozsądny
rozsądny
rozsądne
rozsądna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozsądne
rozsądne
D. rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
C. rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
B. rozsądne
N. rozsądnymi
rozsądnymi
rozsądnymi
rozsądnymi
Ms. rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
W. rozsądne
rozsądne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozsądniejszy
rozsądniejszy
rozsądniejszy
rozsądniejsze
rozsądniejsza
D. rozsądniejszego
rozsądniejszego
rozsądniejszego
rozsądniejszego
rozsądniejszej
C. rozsądniejszemu
rozsądniejszemu
rozsądniejszemu
rozsądniejszemu
rozsądniejszej
B. rozsądniejszego
rozsądniejszego
rozsądniejszy
rozsądniejsze
rozsądniejszą
N. rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszą
Ms. rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozsądniejsze
rozsądniejsze
D. rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych
C. rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
B. rozsądniejsze
N. rozsądniejszymi
rozsądniejszymi
rozsądniejszymi
rozsądniejszymi
Ms. rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych

2. termin

Definicja

nieprzesadny, niewygórowany i świadczący o czyimś umiarkowaniu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  umiarkowany

Połączenia

  • rozsądny czas, poziom, termin, zakres, zysk; rozsądna cena, granica, równowaga; rozsądne proporcje, rozmiary
  • rozsądny i umiarkowany, rozsądny i wyważony
  • coś wydaje się rozsądne

Cytaty

Polski rolnik w rozsądnym terminie musi uzyskać takie same prawa jak unijny.

źródło: NKJP: Nie ma trzeciej drogi, Dziennik Polski, 2001-12-22

Jak długo trzeba ćwiczyć, żeby zostać skoczkiem narciarskim, w jakim wieku najlepiej zacząć? - Taki rozsądny wiek to 10-12 lat.

źródło: NKJP: Chcę mieć syna, Dziennik Polski, 2002-03-09

Górna granica wynosi 150 zł, ale wyrażamy przekonanie, że właściwy minister [...] ustali opłatę na znacznie niższym, rozsądniejszym poziomie.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 30.03.2004

Próbował skłonić towarzystwa energetyczne, aby elektryfikowały gospodarstwa farmerskie po rozsądnych cenach.

źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 2002

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozsądny
rozsądny
rozsądny
rozsądne
rozsądna
D. rozsądnego
rozsądnego
rozsądnego
rozsądnego
rozsądnej
C. rozsądnemu
rozsądnemu
rozsądnemu
rozsądnemu
rozsądnej
B. rozsądnego
rozsądnego
rozsądny
rozsądne
rozsądną
N. rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądną
Ms. rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądnej
W. rozsądny
rozsądny
rozsądny
rozsądne
rozsądna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozsądne
rozsądne
D. rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
C. rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
rozsądnym
B. rozsądne
N. rozsądnymi
rozsądnymi
rozsądnymi
rozsądnymi
Ms. rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
rozsądnych
W. rozsądne
rozsądne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. rozsądniejszy
rozsądniejszy
rozsądniejszy
rozsądniejsze
rozsądniejsza
D. rozsądniejszego
rozsądniejszego
rozsądniejszego
rozsądniejszego
rozsądniejszej
C. rozsądniejszemu
rozsądniejszemu
rozsądniejszemu
rozsądniejszemu
rozsądniejszej
B. rozsądniejszego
rozsądniejszego
rozsądniejszy
rozsądniejsze
rozsądniejszą
N. rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszą
Ms. rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. rozsądniejsze
rozsądniejsze
D. rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych
C. rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
rozsądniejszym
B. rozsądniejsze
N. rozsądniejszymi
rozsądniejszymi
rozsądniejszymi
rozsądniejszymi
Ms. rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych
rozsądniejszych
Data ostatniej modyfikacji: 30.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj