UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

alfabet

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII
W postaci: alfabeta

Pochodzenie

łac. alphabētum

z gr. alphábētos

Od: nazw pierwszych dwóch liter greckiego alfabetu: álpha i bḗta.

1. abecadło

Definicja

zbiór liter ułożonych w określonym porządku, używanych do pisania słów w jakimś języku lub grupie języków

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

abecadło

Połączenia

alfabet arabski, chiński, grecki, hebrajski, łaciński, polski, rosyjski
litera, znak; nauka; porządek alfabetu
nauczyć się alfabetu
poznać, znać alfabet
zapisać/zapisywać coś jakimś alfabetem
ułożyć według alfabetu

Cytaty

Spalony pergamin pokrywały litery alfabetu innego niż łaciński. Ale na pewno nie były to nordyckie runy.

źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska, Michał Kuźmiński: Sekret Kroke, 2009

Indochiny były zależne politycznie i kulturowo od Chin, a w administracji i sądownictwie korzystano z alfabetu chińskiego.

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008

W szkole od pierwszej lekcji uczymy się alfabetu rosyjskiego.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	alfabet	alfabety
D.	alfabetu	alfabetów
C.	alfabetowi	alfabetom
B.	alfabet	alfabety
N.	alfabetem	alfabetami
Ms.	alfabecie	alfabetach
W.	alfabecie	alfabety

2. sposób komunikacji

Definicja

sposób porozumiewania się za pomocą znaków lub gestów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język języki świata

Połączenia

alfabet migowy, więzienny
nauczyć się jakiegoś alfabetu

Cytaty

Próby nawiązania łączności nie powiodły się. [...] Fizzl siedział przeważnie w więzieniach wewnętrznych, w całkowitej izolacji, nie mógł więc nauczyć się alfabetu więziennego.

źródło: NKJP: Michał Komar: Bestiariusz codzienny, 2003

Sekty w Afryce starają się często upodobnić do tych tradycyjnych instytucji, tworząc atmosferę tajności i ekskluzywności, wprowadzając własny alfabet znaków i haseł, odrębną liturgię.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński, Heban, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	alfabet	alfabety
D.	alfabetu	alfabetów
C.	alfabetowi	alfabetom
B.	alfabet	alfabety
N.	alfabetem	alfabetami
Ms.	alfabecie	alfabetach
W.	alfabecie	alfabety

Składnia

alfabet

JAKI

3. podstawowe wiadomości

Definicja

podstawowe zasady obowiązujące w jakiejś dziedzinie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:

abc, abecadło, elementarz, podstawy

Połączenia

alfabet dyplomacji, polityki, zdrowego żywienia

Cytaty

Nasz ekspert od zdrowej diety Barbara Pelczar przygotowała specjalnie dla Państwa alfabet zdrowia.

źródło: NKJP: Agata Markowicz: Smukła linia od A do Z, Trybuna Śląska, 2003-10-04

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	alfabet	alfabety
D.	alfabetu	alfabetów
C.	alfabetowi	alfabetom
B.	alfabet	alfabety
N.	alfabetem	alfabetami
Ms.	alfabecie	alfabetach
W.	alfabecie	alfabety

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

alfabet

CZEGO

4. publikacja

Definicja

publikacja, w której wiadomości z jakiejś dziedziny zostały przedstawione w formie rozdziałów opatrzonych kolejnymi literami alfabetu lub tytułami ułożonymi alfabetycznie, jak w słowniku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Środki masowego przekazu wydawnictwa

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

publikacja

Połączenia

alfabet pisarzy, wspomnień

Cytaty

Mistrz póz, wielka postać literatury. Miał zawsze grono wielbicieli i zajadłych wrogów. Z jego życia zrobiliśmy alfabet wspomnień.

źródło: NKJP: Katarzyna Wójtowicz: Gombro od A do Z, Gazeta Wrocławska, 2004-01-16

Kroński Tadeusz Juliusz (1907-1958). Postać malownicza i w moim alfabecie usiłowałbym go zapewne scharakteryzować szerzej, gdyby nie uczynił tego wcześniej, i to w nieporównany sposób, Czesław Miłosz.

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet: wybór z pamięci 90-latka, 2004

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	alfabet	alfabety
D.	alfabetu	alfabetów
C.	alfabetowi	alfabetom
B.	alfabet	alfabety
N.	alfabetem	alfabetami
Ms.	alfabecie	alfabetach
W.	alfabecie	alfabety

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

alfabet

KOGO/CZEGO

Frazeologizmy

alfabet Braille'a
alfabet Morse'a

Data ostatniej modyfikacji: 08.03.2024