UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

niedaleki

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN: nie-daleki, SJPXVII, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. daleki

1. w czasie lub przestrzeni

Definicja

taki, że odległość między określonym punktem w przestrzeni lub czasie a tym, o którym mowa, jest niewielka

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni odległość

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bliski I
antonimy:  daleki

Połączenia

  • niedaleka przyszłość; droga; podróż, wycieczka; niedalekie miasteczko; niedalekie odgłosy, wybuchy

Cytaty

Wówczas to w samej Warszawie, jak i poza nią, ale w niedalekiej odległości, pobudowano wiele nowych rezydencji lub modernizowano i rozbudowywano starsze dwory i zameczki.

źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane. Rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001

Zamknęła parasol, jakby ten biały krążek batystu tamował dopływ powietrza pachnącego tutaj niedaleką rzeką i rozgrzanymi na słońcu łachami czernic.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1992

Latem mieliśmy większy luz, bo mogliśmy chodzić także na spacery w Konstancinie, niedalekie, bo w obrębie naszego zamkniętego terenu.

źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997

Nad ulicą przelatywały samoloty, dudniły niedalekie wybuchy bomb, dom trząsł się, dygotał...

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

Niech pani jednak pomyśli o odwiedzinach w niedalekiej przyszłości.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1990

Generał Kazimierz Sosnkowski [...] był jednym z założycieli i znaczniejszych donatorów klubu sportowego Dyskobolia Grodzisk. W niedalekim od Grodziska Porażynie miał bowiem swoje posiadłości.

źródło: NKJP: Marek Lubawiński: Grodzisk. Pojedynek z liderem na stadionie przy ulicy Sportowej, Polska Głos Wielkopolski, 2006-09-16

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. niedaleki
niedaleki
niedaleki
niedalekie
niedaleka
D. niedalekiego
niedalekiego
niedalekiego
niedalekiego
niedalekiej
C. niedalekiemu
niedalekiemu
niedalekiemu
niedalekiemu
niedalekiej
B. niedalekiego
niedalekiego
niedaleki
niedalekie
niedaleką
N. niedalekim
niedalekim
niedalekim
niedalekim
niedaleką
Ms. niedalekim
niedalekim
niedalekim
niedalekim
niedalekiej
W. niedaleki
niedaleki
niedaleki
niedalekie
niedaleka
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. niedalecy
niedalecy
niedalekie
niedalekie
D. niedalekich
niedalekich
niedalekich
niedalekich
C. niedalekim
niedalekim
niedalekim
niedalekim
B. niedalekich
niedalekich
niedalekich
niedalekie
N. niedalekimi
niedalekimi
niedalekimi
niedalekimi
Ms. niedalekich
niedalekich
niedalekich
niedalekich
W. niedalecy
niedalecy
niedalekie
niedalekie

Składnia

bez ograniczeń + niedaleki +
(od CZEGO)
szyk: neutralny

2. od ideału

Definicja

taki, któremu mało brakuje, by można było powiedzieć, że zachodzi stan rzeczy, o którym mowa

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bliski I
antonimy:  daleki

Połączenia

  • niedaleki od ideału; od prawdy; od popełnienia zbrodni

Cytaty

My ostatni, którzy z cynizmu umiemy czerpać wesele.
Ostatni, których przebiegłość niedaleka jest od rozpaczy.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Poezje wybrane, 1996

[...] zapewne niedaleki od prawdy jest Walt, który realizmowi przypisuje zdolność wyjaśnienia 80%, natomiast liberalizmowi i konstruktywizmowi po 10% zagadnień składających się na współczesne stosunki międzynarodowe.

źródło: NKJP: Jacek Czaputowicz: Teorie stosunków międzynarodowych, 2007

Widzę, żeś niedaleki od decyzji o porzuceniu zakonu.

źródło: NKJP: Internet

To oceny przybliżone, ale niedalekie od prawdy.

źródło: NKJP: Filip Ratkowski: Nie pisze się prawa na kolanie, Gazeta Krakowska, 2006-08-19

Bohater, sam niedaleki od popełnienia samobójstwa, zdając sobie sprawę z ironii losu, zabiera się do roboty, czyli do opowiadania o sobie.

źródło: NKJP: Helena Chmielewska-Szlajfer: Wszędzie obcy, Polityka, 2007-01-13

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. niedaleki
niedaleki
niedaleki
niedalekie
niedaleka
D. niedalekiego
niedalekiego
niedalekiego
niedalekiego
niedalekiej
C. niedalekiemu
niedalekiemu
niedalekiemu
niedalekiemu
niedalekiej
B. niedalekiego
niedalekiego
niedaleki
niedalekie
niedaleką
N. niedalekim
niedalekim
niedalekim
niedalekim
niedaleką
Ms. niedalekim
niedalekim
niedalekim
niedalekim
niedalekiej
W. niedaleki
niedaleki
niedaleki
niedalekie
niedaleka
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. niedalecy
niedalecy
niedalekie
niedalekie
D. niedalekich
niedalekich
niedalekich
niedalekich
C. niedalekim
niedalekim
niedalekim
niedalekim
B. niedalekich
niedalekich
niedalekich
niedalekie
N. niedalekimi
niedalekimi
niedalekimi
niedalekimi
Ms. niedalekich
niedalekich
niedalekich
niedalekich
W. niedalecy
niedalecy
niedalekie
niedalekie

Składnia

bez ograniczeń + niedaleki +
od CZEGO
szyk: neutralny
Data ostatniej modyfikacji: 23.11.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj