UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wieszać

Chronologizacja

1441, SStp

Pochodzenie

psł. *věšati (< *věs-ja-ti) 'wieszać, zawieszać'

W etymologicznym związku w psł. *věsiti (dziś w polszczyźnie tylko w czasownikach przedrostkowych, np. po-wiesić, za-wiesić) i *visěti (zob. wisieć).

1. ubrania

Definicja

powodować, że przedmiot zwisa, zaczepiony na czymś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

  • wieszać firanki, marynarkę, pranie; obrazki, ogłoszenia, plakaty
  • wieszać na hakach, na krześle, na wieszaku; na ścianach

Cytaty

Wieszając karmnik dla drobnych ptaków, np. sikor czy kowalików, pamiętaj, by nie umieszczać go zbyt blisko gęstych krzewów.

źródło: NKJP: Magdalena Raszkowska: Dokarmianie, Dziennik Bałtycki, 2006-02-14

Do ogrodu najbardziej pasują rurowe dzwonki bambusowe. Ich charakterystyczny stukot na wietrze lubi bardzo wiele osób. [...] Wieszać je należy przy furtkach, drzwiach balkonowych lub na gałęziach drzew.

źródło: NKJP: Dźwięki miłe dla ucha i... ducha, Dziennik Łódzki, 2002-05-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wieszam
wieszamy
2 os. wieszasz
wieszacie
3 os. wiesza
wieszają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wieszałem
+(e)m wieszał
wieszałam
+(e)m wieszała
wieszałom
+(e)m wieszało
wieszaliśmy
+(e)śmy wieszali
wieszałyśmy
+(e)śmy wieszały
2 os. wieszałeś
+(e)ś wieszał
wieszałaś
+(e)ś wieszała
wieszałoś
+(e)ś wieszało
wieszaliście
+(e)ście wieszali
wieszałyście
+(e)ście wieszały
3 os. wieszał
wieszała
wieszało
wieszali
wieszały

bezosobnik: wieszano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wieszał
będę wieszać
będę wieszała
będę wieszać
będę wieszało
będę wieszać
będziemy wieszali
będziemy wieszać
będziemy wieszały
będziemy wieszać
2 os. będziesz wieszał
będziesz wieszać
będziesz wieszała
będziesz wieszać
będziesz wieszało
będziesz wieszać
będziecie wieszali
będziecie wieszać
będziecie wieszały
będziecie wieszać
3 os. będzie wieszał
będzie wieszać
będzie wieszała
będzie wieszać
będzie wieszało
będzie wieszać
będą wieszali
będą wieszać
będą wieszały
będą wieszać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wieszajmy
2 os. wieszaj
wieszajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wieszałbym
bym wieszał
wieszałabym
bym wieszała
wieszałobym
bym wieszało
wieszalibyśmy
byśmy wieszali
wieszałybyśmy
byśmy wieszały
2 os. wieszałbyś
byś wieszał
wieszałabyś
byś wieszała
wieszałobyś
byś wieszało
wieszalibyście
byście wieszali
wieszałybyście
byście wieszały
3 os. wieszałby
by wieszał
wieszałaby
by wieszała
wieszałoby
by wieszało
wieszaliby
by wieszali
wieszałyby
by wieszały

bezosobnik: wieszano by

bezokolicznik: wieszać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wieszając

gerundium: wieszanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieszanie
wieszania
D. wieszania
wieszań
C. wieszaniu
wieszaniom
B. wieszanie
wieszania
N. wieszaniem
wieszaniami
Ms. wieszaniu
wieszaniach
W. wieszanie
wieszania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wieszający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wieszający
wieszający
wieszający
wieszające
wieszająca
D. wieszającego
wieszającego
wieszającego
wieszającego
wieszającej
C. wieszającemu
wieszającemu
wieszającemu
wieszającemu
wieszającej
B. wieszającego
wieszającego
wieszający
wieszające
wieszającą
N. wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającą
Ms. wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wieszający
wieszający
wieszające
wieszające
D. wieszających
wieszających
wieszających
wieszających
C. wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającym
B. wieszających
wieszających
wieszających
wieszające
N. wieszającymi
wieszającymi
wieszającymi
wieszającymi
Ms. wieszających
wieszających
wieszających
wieszających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wieszany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wieszany
wieszany
wieszany
wieszane
wieszana
D. wieszanego
wieszanego
wieszanego
wieszanego
wieszanej
C. wieszanemu
wieszanemu
wieszanemu
wieszanemu
wieszanej
B. wieszanego
wieszanego
wieszany
wieszane
wieszaną
N. wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszaną
Ms. wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wieszani
wieszani
wieszane
wieszane
D. wieszanych
wieszanych
wieszanych
wieszanych
C. wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszanym
B. wieszanych
wieszanych
wieszanych
wieszane
N. wieszanymi
wieszanymi
wieszanymi
wieszanymi
Ms. wieszanych
wieszanych
wieszanych
wieszanych

odpowiednik aspektowy: powiesić

Składnia

Rzosobowy + wieszać +
CO + (na CZYM)

2. mordercę

Definicja

zabijać, powodując że ciało zwisa, zaczepione o pętlę nałożoną na szyję

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obwieszać

Połączenia

  • wieszać skazańców, zdrajców
  • wieszać na latarniach, na szubienicy

Cytaty

Oto na telegraficznym słupie wieszają pięćdziesiątego skazańca.

źródło: NKJP: Bohdan Czeszko: Pokolenie, 1951

W czasie powstania kościuszkowskiego w Warszawie tłum wdarł się do archiwów, a potem wieszał zdrajców.

źródło: NKJP: Agnieszka Kublik: Realista Dmowski, Gazeta Wyborcza, 1997-11-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wieszam
wieszamy
2 os. wieszasz
wieszacie
3 os. wiesza
wieszają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wieszałem
+(e)m wieszał
wieszałam
+(e)m wieszała
wieszałom
+(e)m wieszało
wieszaliśmy
+(e)śmy wieszali
wieszałyśmy
+(e)śmy wieszały
2 os. wieszałeś
+(e)ś wieszał
wieszałaś
+(e)ś wieszała
wieszałoś
+(e)ś wieszało
wieszaliście
+(e)ście wieszali
wieszałyście
+(e)ście wieszały
3 os. wieszał
wieszała
wieszało
wieszali
wieszały

bezosobnik: wieszano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wieszał
będę wieszać
będę wieszała
będę wieszać
będę wieszało
będę wieszać
będziemy wieszali
będziemy wieszać
będziemy wieszały
będziemy wieszać
2 os. będziesz wieszał
będziesz wieszać
będziesz wieszała
będziesz wieszać
będziesz wieszało
będziesz wieszać
będziecie wieszali
będziecie wieszać
będziecie wieszały
będziecie wieszać
3 os. będzie wieszał
będzie wieszać
będzie wieszała
będzie wieszać
będzie wieszało
będzie wieszać
będą wieszali
będą wieszać
będą wieszały
będą wieszać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wieszajmy
2 os. wieszaj
wieszajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wieszałbym
bym wieszał
wieszałabym
bym wieszała
wieszałobym
bym wieszało
wieszalibyśmy
byśmy wieszali
wieszałybyśmy
byśmy wieszały
2 os. wieszałbyś
byś wieszał
wieszałabyś
byś wieszała
wieszałobyś
byś wieszało
wieszalibyście
byście wieszali
wieszałybyście
byście wieszały
3 os. wieszałby
by wieszał
wieszałaby
by wieszała
wieszałoby
by wieszało
wieszaliby
by wieszali
wieszałyby
by wieszały

bezosobnik: wieszano by

bezokolicznik: wieszać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wieszając

gerundium: wieszanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieszanie
wieszania
D. wieszania
wieszań
C. wieszaniu
wieszaniom
B. wieszanie
wieszania
N. wieszaniem
wieszaniami
Ms. wieszaniu
wieszaniach
W. wieszanie
wieszania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wieszający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wieszający
wieszający
wieszający
wieszające
wieszająca
D. wieszającego
wieszającego
wieszającego
wieszającego
wieszającej
C. wieszającemu
wieszającemu
wieszającemu
wieszającemu
wieszającej
B. wieszającego
wieszającego
wieszający
wieszające
wieszającą
N. wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającą
Ms. wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wieszający
wieszający
wieszające
wieszające
D. wieszających
wieszających
wieszających
wieszających
C. wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającym
B. wieszających
wieszających
wieszających
wieszające
N. wieszającymi
wieszającymi
wieszającymi
wieszającymi
Ms. wieszających
wieszających
wieszających
wieszających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wieszany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wieszany
wieszany
wieszany
wieszane
wieszana
D. wieszanego
wieszanego
wieszanego
wieszanego
wieszanej
C. wieszanemu
wieszanemu
wieszanemu
wieszanemu
wieszanej
B. wieszanego
wieszanego
wieszany
wieszane
wieszaną
N. wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszaną
Ms. wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wieszani
wieszani
wieszane
wieszane
D. wieszanych
wieszanych
wieszanych
wieszanych
C. wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszanym
B. wieszanych
wieszanych
wieszanych
wieszane
N. wieszanymi
wieszanymi
wieszanymi
wieszanymi
Ms. wieszanych
wieszanych
wieszanych
wieszanych

odpowiednik aspektowy: powiesić

Składnia

Rzosobowy + wieszać +
KOGO + (na CZYM)

3. zdjęcia na stronie

Definicja

udostępniać w Internecie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Komunikacja na odległość Internet

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zawieszać
hiperonimy:  udostępniać

Połączenia

  • wieszać dokumenty, zdjęcia
  • wieszać w internecie
  • wieszać na stronie

Cytaty

Być może nawet będziemy wieszali w internecie te zdigitalizowane dokumenty, no i będziemy też starać się digitalizować akta najstarsze, które są najbardziej narażone na zniszczenie.

źródło: NKJP: 35. posiedzenie Senatu RP, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wieszam
wieszamy
2 os. wieszasz
wieszacie
3 os. wiesza
wieszają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wieszałem
+(e)m wieszał
wieszałam
+(e)m wieszała
wieszałom
+(e)m wieszało
wieszaliśmy
+(e)śmy wieszali
wieszałyśmy
+(e)śmy wieszały
2 os. wieszałeś
+(e)ś wieszał
wieszałaś
+(e)ś wieszała
wieszałoś
+(e)ś wieszało
wieszaliście
+(e)ście wieszali
wieszałyście
+(e)ście wieszały
3 os. wieszał
wieszała
wieszało
wieszali
wieszały

bezosobnik: wieszano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę wieszał
będę wieszać
będę wieszała
będę wieszać
będę wieszało
będę wieszać
będziemy wieszali
będziemy wieszać
będziemy wieszały
będziemy wieszać
2 os. będziesz wieszał
będziesz wieszać
będziesz wieszała
będziesz wieszać
będziesz wieszało
będziesz wieszać
będziecie wieszali
będziecie wieszać
będziecie wieszały
będziecie wieszać
3 os. będzie wieszał
będzie wieszać
będzie wieszała
będzie wieszać
będzie wieszało
będzie wieszać
będą wieszali
będą wieszać
będą wieszały
będą wieszać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wieszajmy
2 os. wieszaj
wieszajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wieszałbym
bym wieszał
wieszałabym
bym wieszała
wieszałobym
bym wieszało
wieszalibyśmy
byśmy wieszali
wieszałybyśmy
byśmy wieszały
2 os. wieszałbyś
byś wieszał
wieszałabyś
byś wieszała
wieszałobyś
byś wieszało
wieszalibyście
byście wieszali
wieszałybyście
byście wieszały
3 os. wieszałby
by wieszał
wieszałaby
by wieszała
wieszałoby
by wieszało
wieszaliby
by wieszali
wieszałyby
by wieszały

bezosobnik: wieszano by

bezokolicznik: wieszać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wieszając

gerundium: wieszanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wieszanie
wieszania
D. wieszania
wieszań
C. wieszaniu
wieszaniom
B. wieszanie
wieszania
N. wieszaniem
wieszaniami
Ms. wieszaniu
wieszaniach
W. wieszanie
wieszania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wieszający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wieszający
wieszający
wieszający
wieszające
wieszająca
D. wieszającego
wieszającego
wieszającego
wieszającego
wieszającej
C. wieszającemu
wieszającemu
wieszającemu
wieszającemu
wieszającej
B. wieszającego
wieszającego
wieszający
wieszające
wieszającą
N. wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającą
Ms. wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wieszający
wieszający
wieszające
wieszające
D. wieszających
wieszających
wieszających
wieszających
C. wieszającym
wieszającym
wieszającym
wieszającym
B. wieszających
wieszających
wieszających
wieszające
N. wieszającymi
wieszającymi
wieszającymi
wieszającymi
Ms. wieszających
wieszających
wieszających
wieszających

imiesłów przymiotnikowy bierny: wieszany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wieszany
wieszany
wieszany
wieszane
wieszana
D. wieszanego
wieszanego
wieszanego
wieszanego
wieszanej
C. wieszanemu
wieszanemu
wieszanemu
wieszanemu
wieszanej
B. wieszanego
wieszanego
wieszany
wieszane
wieszaną
N. wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszaną
Ms. wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wieszani
wieszani
wieszane
wieszane
D. wieszanych
wieszanych
wieszanych
wieszanych
C. wieszanym
wieszanym
wieszanym
wieszanym
B. wieszanych
wieszanych
wieszanych
wieszane
N. wieszanymi
wieszanymi
wieszanymi
wieszanymi
Ms. wieszanych
wieszanych
wieszanych
wieszanych

odpowiednik aspektowy: zawiesić

Składnia

Rzosobowy + wieszać +
CO + (GDZIE)

Frazeologizmy

ktoś wiesza psy na kimś/czymś
Data ostatniej modyfikacji: 13.07.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj