UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

pozostać

Chronologizacja

2 połowa XVI w., Bańk

Pochodzenie

Zob. zostać

1. w domu

Definicja

książk. 
nie przestać być w określonym miejscu, mimo że mówiący mógłby oczekiwać czego innego

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pozostać się, przyzostać się, zostać, zostać się

Połączenia

  • pozostać na miejscu; na brzegu, na peronie; pozostać na obiad, na kolację, na noc
  • pozostać w domu, w łóżku, w mieszkaniu, w przedpokoju, w samochodzie, w szkole; w Warszawie, w Krakowie, w Katowicach; w Polsce, w Ameryce; w bazie, w porcie
  • pozostać tam, tutaj

Cytaty

Jim pozostał w wiosce jeszcze przez kilka tygodni, cały czas zastanawiając się, co robić.

źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz tytuł Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999

Krew ofiary pozostanie na moście do pierwszego deszczu.

źródło: NKJP: Tomasz Kołodziejczak: Krew i kamień, 2003

Pieniądze razem z marynarką Andrzeja pozostały pod zwałami blach w gruzowisku.

źródło: NKJP: Tadeusz Woźniak: Pomorza nie opłakują swoich bliskich, Dziennik Bałtycki, 2006-01-31

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pozostanę
pozostaniemy
2 os. pozostaniesz
pozostaniecie
3 os. pozostanie
pozostaną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pozostałem
+(e)m pozostał
pozostałam
+(e)m pozostała
pozostałom
+(e)m pozostało
pozostaliśmy
+(e)śmy pozostali
pozostałyśmy
+(e)śmy pozostały
2 os. pozostałeś
+(e)ś pozostał
pozostałaś
+(e)ś pozostała
pozostałoś
+(e)ś pozostało
pozostaliście
+(e)ście pozostali
pozostałyście
+(e)ście pozostały
3 os. pozostał
pozostała
pozostało
pozostali
pozostały

bezosobnik: pozostano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pozostańmy
2 os. pozostań
pozostańcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pozostałbym
bym pozostał
pozostałabym
bym pozostała
pozostałobym
bym pozostało
pozostalibyśmy
byśmy pozostali
pozostałybyśmy
byśmy pozostały
2 os. pozostałbyś
byś pozostał
pozostałabyś
byś pozostała
pozostałobyś
byś pozostało
pozostalibyście
byście pozostali
pozostałybyście
byście pozostały
3 os. pozostałby
by pozostał
pozostałaby
by pozostała
pozostałoby
by pozostało
pozostaliby
by pozostali
pozostałyby
by pozostały

bezosobnik: pozostano by

bezokolicznik: pozostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pozostawszy

gerundium: pozostanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozostanie
pozostania
D. pozostania
pozostań
C. pozostaniu
pozostaniom
B. pozostanie
pozostania
N. pozostaniem
pozostaniami
Ms. pozostaniu
pozostaniach
W. pozostanie
pozostania

odpowiednik aspektowy: pozostawać

Składnia

bez ograniczeń + pozostać +
GDZIEŚ

2. z dziesięciu pięć

Definicja

książk. 
być częścią pewnego zbioru inną niż te jego części, które przestały istnieć, przeniesiono je w inne miejsce, lub z innych przyczyn nie mogą być brane pod uwagę w danej sytuacji

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zostać

Cytaty

Za czterdzieści metrów wzięła z piętnaście tysięcy dolarów... To dużo pieniędzy, Profesor. - A ja gdzie będę mieszkał? Na Placu Defilad? - Zostaniesz w Nowym Jorku, Profesor... Spłacisz mi dżipa... i pozostanie wam jeszcze dziesięć - na rozpoczęcie biznesu.

źródło: NKJP: Edward Redliński: Szczurojorczycy, 1994

Czekając na Jurka, podliczyłem swoje finanse i z przerażeniem stwierdziłem, że pozostały mi już właściwie grosze.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pozostanę
pozostaniemy
2 os. pozostaniesz
pozostaniecie
3 os. pozostanie
pozostaną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pozostałem
+(e)m pozostał
pozostałam
+(e)m pozostała
pozostałom
+(e)m pozostało
pozostaliśmy
+(e)śmy pozostali
pozostałyśmy
+(e)śmy pozostały
2 os. pozostałeś
+(e)ś pozostał
pozostałaś
+(e)ś pozostała
pozostałoś
+(e)ś pozostało
pozostaliście
+(e)ście pozostali
pozostałyście
+(e)ście pozostały
3 os. pozostał
pozostała
pozostało
pozostali
pozostały

bezosobnik: pozostano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pozostańmy
2 os. pozostań
pozostańcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pozostałbym
bym pozostał
pozostałabym
bym pozostała
pozostałobym
bym pozostało
pozostalibyśmy
byśmy pozostali
pozostałybyśmy
byśmy pozostały
2 os. pozostałbyś
byś pozostał
pozostałabyś
byś pozostała
pozostałobyś
byś pozostało
pozostalibyście
byście pozostali
pozostałybyście
byście pozostały
3 os. pozostałby
by pozostał
pozostałaby
by pozostała
pozostałoby
by pozostało
pozostaliby
by pozostali
pozostałyby
by pozostały

bezosobnik: pozostano by

bezokolicznik: pozostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pozostawszy

gerundium: pozostanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozostanie
pozostania
D. pozostania
pozostań
C. pozostaniu
pozostaniom
B. pozostanie
pozostania
N. pozostaniem
pozostaniami
Ms. pozostaniu
pozostaniach
W. pozostanie
pozostania

odpowiednik aspektowy: pozostawać

Składnia

bez ograniczeń + pozostać +
(KOMU)

3. po rodzicach

Definicja

książk. 
być dostępnym jako coś związanego z osobą, która zmarła lub instytucją, która przestała istnieć

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zostać

Połączenia

  • po kimś pozostała pamięć, ślad, wspomnienie

Cytaty

W sali reprezentacyjnej magistratu pozostanie nam po tym wielkim kapłanie i obywatelu materialna pamiątka: piękna kopia obrazu Matki Boskiej Sykstyńskiej, podarowana odrodzonemu samorządowi przez księdza Stanisława w połowie lat 90.

źródło: NKJP: Kir na bazylice, Dziennik Polski, 2000-11-14

wydobyła stary, jeszcze ojcowski portfel, w którym od lat zwykła była przechowywać pieniądze na bieżące wydatki. „Mój Boże, ileż on, biedaka, przeszedł!” - pomyślała ze wzruszeniem. Była to, poza fotografiami, jedyna pamiątka, jaka jej pozostała po rodzicach.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski tytuł Popiół i diament, 1948

Warszawski świat składał się wówczas z hotelu Polonia, w którym mieszkali dyplomaci, z prowadzonej przez księcia Stefana Czetwertyńskiego restauracji, która pozostała po Hotelu Europejskim, wypalonych willi, gdzie przycupnęły ambasady, i Ymki.

źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Zły Tyrmand, 1992

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pozostanę
pozostaniemy
2 os. pozostaniesz
pozostaniecie
3 os. pozostanie
pozostaną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pozostałem
+(e)m pozostał
pozostałam
+(e)m pozostała
pozostałom
+(e)m pozostało
pozostaliśmy
+(e)śmy pozostali
pozostałyśmy
+(e)śmy pozostały
2 os. pozostałeś
+(e)ś pozostał
pozostałaś
+(e)ś pozostała
pozostałoś
+(e)ś pozostało
pozostaliście
+(e)ście pozostali
pozostałyście
+(e)ście pozostały
3 os. pozostał
pozostała
pozostało
pozostali
pozostały

bezosobnik: pozostano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pozostańmy
2 os. pozostań
pozostańcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pozostałbym
bym pozostał
pozostałabym
bym pozostała
pozostałobym
bym pozostało
pozostalibyśmy
byśmy pozostali
pozostałybyśmy
byśmy pozostały
2 os. pozostałbyś
byś pozostał
pozostałabyś
byś pozostała
pozostałobyś
byś pozostało
pozostalibyście
byście pozostali
pozostałybyście
byście pozostały
3 os. pozostałby
by pozostał
pozostałaby
by pozostała
pozostałoby
by pozostało
pozostaliby
by pozostali
pozostałyby
by pozostały

bezosobnik: pozostano by

bezokolicznik: pozostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pozostawszy

gerundium: pozostanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozostanie
pozostania
D. pozostania
pozostań
C. pozostaniu
pozostaniom
B. pozostanie
pozostania
N. pozostaniem
pozostaniami
Ms. pozostaniu
pozostaniach
W. pozostanie
pozostania

odpowiednik aspektowy: pozostawać

Składnia

bez ograniczeń + pozostać +
{KOMU) + po KIM/CZYM

4. na wolności

Definicja

książk. 
nie przestać mieć cechę lub status albo być w stanie określonym następującym rzeczownikiem lub wyrażeniem przyimkowym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pozostać się

Połączenia

  • pozostać dowódcą, dyrektorem, prezesem
  • pozostać młodym, wiernym; nienaruszonym, nietkniętym; obojętnym
  • pozostać bez odpowiedzi, bez odzewu; bez wpływu na coś; bez opieki; bez pracy, bez środków do życia
  • pozostać na stanowisku; na wolności; na łasce czyjejś
  • pozostać pod kontrolą, pod nadzorem, pod opieką, pod władzą
  • pozostać przy władzy, przy życiu
  • pozostać w opozycji; w pamięci

Cytaty

Potem G. mówił, że umówili się z K., że jeżeli któregoś z nich aresztują, to drugi powinien zrobić wszystko, żeby pozostać na wolności i dalej prowadzić działalność.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Dobre miejsce do umierania, 2005

Mikołaj Grabowski nie obejmie jeszcze dyrekcji Starego Teatru w Krakowie i pozostanie dyrektorem artystycznym Teatru Nowego w Łodzi przynajmniej do końca bieżącego sezonu.

źródło: NKJP: Dyrektor do wakacji?, Dziennik Łódzki, 2001-12-11

Choć w rządzie zasiedli lewicowi partyzanci ze SWAPO, naprawdę niewiele się zmieniło. Większość kopalni Namibii pozostała pod obcym zarządem.

źródło: NKJP: Olga Stanisławska: Podróże, Gazeta Wyborcza, 1994-12-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pozostanę
pozostaniemy
2 os. pozostaniesz
pozostaniecie
3 os. pozostanie
pozostaną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pozostałem
+(e)m pozostał
pozostałam
+(e)m pozostała
pozostałom
+(e)m pozostało
pozostaliśmy
+(e)śmy pozostali
pozostałyśmy
+(e)śmy pozostały
2 os. pozostałeś
+(e)ś pozostał
pozostałaś
+(e)ś pozostała
pozostałoś
+(e)ś pozostało
pozostaliście
+(e)ście pozostali
pozostałyście
+(e)ście pozostały
3 os. pozostał
pozostała
pozostało
pozostali
pozostały

bezosobnik: pozostano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. pozostańmy
2 os. pozostań
pozostańcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. pozostałbym
bym pozostał
pozostałabym
bym pozostała
pozostałobym
bym pozostało
pozostalibyśmy
byśmy pozostali
pozostałybyśmy
byśmy pozostały
2 os. pozostałbyś
byś pozostał
pozostałabyś
byś pozostała
pozostałobyś
byś pozostało
pozostalibyście
byście pozostali
pozostałybyście
byście pozostały
3 os. pozostałby
by pozostał
pozostałaby
by pozostała
pozostałoby
by pozostało
pozostaliby
by pozostali
pozostałyby
by pozostały

bezosobnik: pozostano by

bezokolicznik: pozostać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: pozostawszy

gerundium: pozostanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. pozostanie
pozostania
D. pozostania
pozostań
C. pozostaniu
pozostaniom
B. pozostanie
pozostania
N. pozostaniem
pozostaniami
Ms. pozostaniu
pozostaniach
W. pozostanie
pozostania

odpowiednik aspektowy: pozostawać

Składnia

bez ograniczeń + pozostać +
KIM
bez ograniczeń + pozostać +
JAKIM

Frazeologizmy

kamień na kamieniu nie został
kamień na kamieniu nie pozostał
ktoś nie pozostał dłużny
ktoś został na łasce losu
ktoś pozostał na łasce losu
ktoś został na uczelni
ktoś pozostał na uczelni
ktoś/coś utrzymał się/utrzymało się na topie
ktoś/coś został/zostało w tyle
Data ostatniej modyfikacji: 24.11.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj