UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaczarować

Chronologizacja

1814, SL
Brak odpowiedniej partii materiału w Kart XVII-XVIII.

Pochodzenie

Zob. czarować, (czar)

1. różdżką

Definicja

za pomocą działań magicznych wywołać zjawisko nadprzyrodzone

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zakląć

Cytaty

- Czy pan wie, że można tak zaczarować człowieka, że umrze? - powiedział, zamykając książkę w okładce z biblioteki. - Są tacy czarownicy w Afryce, którzy mówią komuś, że umrze, i on naprawdę umiera.

źródło: NKJP: Agata Miklaszewska: Huśtawka, 2005

- Może stracił swe umiejętności? - podsunęłam cicho. - To niemożliwe - odparła gniewnie. - Żaden z mędrców nie może nigdy stracić tego, co stanowi o tym, że jest mędrcem. - To może zaczarowała go Pani Piękna? - Ona może zaczarować ciebie, mnie, ale nie mędrca.

źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999

W nocy dowiaduje się, że to Zgredek zablokował barierkę i zaczarował tłuczek.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaczaruję
zaczarujemy
2 os. zaczarujesz
zaczarujecie
3 os. zaczaruje
zaczarują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaczarowałem
+(e)m zaczarował
zaczarowałam
+(e)m zaczarowała
zaczarowałom
+(e)m zaczarowało
zaczarowaliśmy
+(e)śmy zaczarowali
zaczarowałyśmy
+(e)śmy zaczarowały
2 os. zaczarowałeś
+(e)ś zaczarował
zaczarowałaś
+(e)ś zaczarowała
zaczarowałoś
+(e)ś zaczarowało
zaczarowaliście
+(e)ście zaczarowali
zaczarowałyście
+(e)ście zaczarowały
3 os. zaczarował
zaczarowała
zaczarowało
zaczarowali
zaczarowały

bezosobnik: zaczarowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaczarujmy
2 os. zaczaruj
zaczarujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaczarowałbym
bym zaczarował
zaczarowałabym
bym zaczarowała
zaczarowałobym
bym zaczarowało
zaczarowalibyśmy
byśmy zaczarowali
zaczarowałybyśmy
byśmy zaczarowały
2 os. zaczarowałbyś
byś zaczarował
zaczarowałabyś
byś zaczarowała
zaczarowałobyś
byś zaczarowało
zaczarowalibyście
byście zaczarowali
zaczarowałybyście
byście zaczarowały
3 os. zaczarowałby
by zaczarował
zaczarowałaby
by zaczarowała
zaczarowałoby
by zaczarowało
zaczarowaliby
by zaczarowali
zaczarowałyby
by zaczarowały

bezosobnik: zaczarowano by

bezokolicznik: zaczarować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaczarowawszy

gerundium: zaczarowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaczarowanie
zaczarowania
D. zaczarowania
zaczarowań
C. zaczarowaniu
zaczarowaniom
B. zaczarowanie
zaczarowania
N. zaczarowaniem
zaczarowaniami
Ms. zaczarowaniu
zaczarowaniach
W. zaczarowanie
zaczarowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaczarowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaczarowany
zaczarowany
zaczarowany
zaczarowane
zaczarowana
D. zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowanej
C. zaczarowanemu
zaczarowanemu
zaczarowanemu
zaczarowanemu
zaczarowanej
B. zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowany
zaczarowane
zaczarowaną
N. zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowaną
Ms. zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaczarowani
zaczarowani
zaczarowane
zaczarowane
D. zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
C. zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
B. zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowane
N. zaczarowanymi
zaczarowanymi
zaczarowanymi
zaczarowanymi
Ms. zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych

odpowiednik aspektowy: czarować

Składnia

bez ograniczeń + zaczarować +
KOGO/CO

2. wdziękiem

Definicja

wprawić w bezkrytyczny zachwyt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zachwycić, zauroczyć

Połączenia

  • zaczarować kobietę, odbiorców, otoczenie, publiczność, widzów
  • zaczarować rozmową, słowami, urokiem, uśmiechem, wdziękiem

Cytaty

Oprócz niego żaden z polskich showmanów nie potrafi zaczarować publiczności.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Europejka, 2004

Wiele scen potrafi zaczarować delikatnością i malarskością, widać włożone w nie serce, dodatkowo jazzowe i swingowe utwory w tle tylko podkreślają ich sentymentalny ton.

źródło: NKJP: Ewa Drab: Porzucone człowieczeństwo, Esensja, nr 7, 2008

Młodszego czytelnika, do którego zresztą powieść jest skierowana, być może da się zaczarować takimi chwytami.

źródło: NKJP: Michał Foerster: Powrót do Verne’a, Esensja, nr 9, 2007

Na stacji Union Square zaczarowała mnie grupa bębniarzy.

źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

Stała nieporuszona, wpatrzona w niego z tym samym intensywnym wyrazem tęsknoty, który go tak zaczarował, kiedy się spotkali po raz pierwszy, w drodze z Mazur.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaczaruję
zaczarujemy
2 os. zaczarujesz
zaczarujecie
3 os. zaczaruje
zaczarują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaczarowałem
+(e)m zaczarował
zaczarowałam
+(e)m zaczarowała
zaczarowałom
+(e)m zaczarowało
zaczarowaliśmy
+(e)śmy zaczarowali
zaczarowałyśmy
+(e)śmy zaczarowały
2 os. zaczarowałeś
+(e)ś zaczarował
zaczarowałaś
+(e)ś zaczarowała
zaczarowałoś
+(e)ś zaczarowało
zaczarowaliście
+(e)ście zaczarowali
zaczarowałyście
+(e)ście zaczarowały
3 os. zaczarował
zaczarowała
zaczarowało
zaczarowali
zaczarowały

bezosobnik: zaczarowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaczarujmy
2 os. zaczaruj
zaczarujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaczarowałbym
bym zaczarował
zaczarowałabym
bym zaczarowała
zaczarowałobym
bym zaczarowało
zaczarowalibyśmy
byśmy zaczarowali
zaczarowałybyśmy
byśmy zaczarowały
2 os. zaczarowałbyś
byś zaczarował
zaczarowałabyś
byś zaczarowała
zaczarowałobyś
byś zaczarowało
zaczarowalibyście
byście zaczarowali
zaczarowałybyście
byście zaczarowały
3 os. zaczarowałby
by zaczarował
zaczarowałaby
by zaczarowała
zaczarowałoby
by zaczarowało
zaczarowaliby
by zaczarowali
zaczarowałyby
by zaczarowały

bezosobnik: zaczarowano by

bezokolicznik: zaczarować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaczarowawszy

gerundium: zaczarowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaczarowanie
zaczarowania
D. zaczarowania
zaczarowań
C. zaczarowaniu
zaczarowaniom
B. zaczarowanie
zaczarowania
N. zaczarowaniem
zaczarowaniami
Ms. zaczarowaniu
zaczarowaniach
W. zaczarowanie
zaczarowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaczarowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaczarowany
zaczarowany
zaczarowany
zaczarowane
zaczarowana
D. zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowanej
C. zaczarowanemu
zaczarowanemu
zaczarowanemu
zaczarowanemu
zaczarowanej
B. zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowany
zaczarowane
zaczarowaną
N. zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowaną
Ms. zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaczarowani
zaczarowani
zaczarowane
zaczarowane
D. zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
C. zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
B. zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowane
N. zaczarowanymi
zaczarowanymi
zaczarowanymi
zaczarowanymi
Ms. zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych

odpowiednik aspektowy: czarować

Składnia

bez ograniczeń + zaczarować +
(KOGO) + CZYM

3. rzeczywistość

Definicja

przedstawić w sposób przesadnie pozytywny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:  upięknić, upiększyć, zakląć

Cytaty

Dla podkreślenia cywilnego charakteru WiN nazwano zrzeszeniem, dowódca pełnił funkcję prezesa, a kierownictwo formalnie pozostawało zarządem. Słowami nie udało się jednak zaczarować rzeczywistości.

źródło: NKJP: Piotr Lipiński: Przeciwko wszystkim, Polityka, 2005-08-27

Festiwale teatralne mają swój niepowtarzalny klimat i koloryt. Są w stanie choćby na chwilę zaczarować codzienność.

źródło: NKJP: STK: Potrzebny mecenas, Gazeta Poznańska, 2004-08-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaczaruję
zaczarujemy
2 os. zaczarujesz
zaczarujecie
3 os. zaczaruje
zaczarują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaczarowałem
+(e)m zaczarował
zaczarowałam
+(e)m zaczarowała
zaczarowałom
+(e)m zaczarowało
zaczarowaliśmy
+(e)śmy zaczarowali
zaczarowałyśmy
+(e)śmy zaczarowały
2 os. zaczarowałeś
+(e)ś zaczarował
zaczarowałaś
+(e)ś zaczarowała
zaczarowałoś
+(e)ś zaczarowało
zaczarowaliście
+(e)ście zaczarowali
zaczarowałyście
+(e)ście zaczarowały
3 os. zaczarował
zaczarowała
zaczarowało
zaczarowali
zaczarowały

bezosobnik: zaczarowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaczarujmy
2 os. zaczaruj
zaczarujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaczarowałbym
bym zaczarował
zaczarowałabym
bym zaczarowała
zaczarowałobym
bym zaczarowało
zaczarowalibyśmy
byśmy zaczarowali
zaczarowałybyśmy
byśmy zaczarowały
2 os. zaczarowałbyś
byś zaczarował
zaczarowałabyś
byś zaczarowała
zaczarowałobyś
byś zaczarowało
zaczarowalibyście
byście zaczarowali
zaczarowałybyście
byście zaczarowały
3 os. zaczarowałby
by zaczarował
zaczarowałaby
by zaczarowała
zaczarowałoby
by zaczarowało
zaczarowaliby
by zaczarowali
zaczarowałyby
by zaczarowały

bezosobnik: zaczarowano by

bezokolicznik: zaczarować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaczarowawszy

gerundium: zaczarowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaczarowanie
zaczarowania
D. zaczarowania
zaczarowań
C. zaczarowaniu
zaczarowaniom
B. zaczarowanie
zaczarowania
N. zaczarowaniem
zaczarowaniami
Ms. zaczarowaniu
zaczarowaniach
W. zaczarowanie
zaczarowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaczarowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaczarowany
zaczarowany
zaczarowany
zaczarowane
zaczarowana
D. zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowanej
C. zaczarowanemu
zaczarowanemu
zaczarowanemu
zaczarowanemu
zaczarowanej
B. zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowany
zaczarowane
zaczarowaną
N. zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowaną
Ms. zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaczarowani
zaczarowani
zaczarowane
zaczarowane
D. zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
C. zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
B. zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowane
N. zaczarowanymi
zaczarowanymi
zaczarowanymi
zaczarowanymi
Ms. zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych

odpowiednik aspektowy: czarować

Składnia

bez ograniczeń + zaczarować +
CO + (CZYM)

4. klienta

Definicja

pot. 
w sposób sprytny lub przebiegły zmienić czyjąś opinię lub postawę na korzystną dla siebie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Zawsze miał dość wyobraźni, żeby tak zaczarować obsługę knajpy, że mu nalali na krechę.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Przytakiwali, miękli, zawierali nową ugodę i dopiero w drodze powrotnej przychodziło im na myśl wszystko, czego nie powiedzieli, źli byli, że jeszcze raz ich zaczarował i że muszą wstydzić się przed wioską.

źródło: NKJP: Czesław Miłosz: Dolina Issy, 1955

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaczaruję
zaczarujemy
2 os. zaczarujesz
zaczarujecie
3 os. zaczaruje
zaczarują

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaczarowałem
+(e)m zaczarował
zaczarowałam
+(e)m zaczarowała
zaczarowałom
+(e)m zaczarowało
zaczarowaliśmy
+(e)śmy zaczarowali
zaczarowałyśmy
+(e)śmy zaczarowały
2 os. zaczarowałeś
+(e)ś zaczarował
zaczarowałaś
+(e)ś zaczarowała
zaczarowałoś
+(e)ś zaczarowało
zaczarowaliście
+(e)ście zaczarowali
zaczarowałyście
+(e)ście zaczarowały
3 os. zaczarował
zaczarowała
zaczarowało
zaczarowali
zaczarowały

bezosobnik: zaczarowano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaczarujmy
2 os. zaczaruj
zaczarujcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaczarowałbym
bym zaczarował
zaczarowałabym
bym zaczarowała
zaczarowałobym
bym zaczarowało
zaczarowalibyśmy
byśmy zaczarowali
zaczarowałybyśmy
byśmy zaczarowały
2 os. zaczarowałbyś
byś zaczarował
zaczarowałabyś
byś zaczarowała
zaczarowałobyś
byś zaczarowało
zaczarowalibyście
byście zaczarowali
zaczarowałybyście
byście zaczarowały
3 os. zaczarowałby
by zaczarował
zaczarowałaby
by zaczarowała
zaczarowałoby
by zaczarowało
zaczarowaliby
by zaczarowali
zaczarowałyby
by zaczarowały

bezosobnik: zaczarowano by

bezokolicznik: zaczarować

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaczarowawszy

gerundium: zaczarowanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaczarowanie
zaczarowania
D. zaczarowania
zaczarowań
C. zaczarowaniu
zaczarowaniom
B. zaczarowanie
zaczarowania
N. zaczarowaniem
zaczarowaniami
Ms. zaczarowaniu
zaczarowaniach
W. zaczarowanie
zaczarowania

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaczarowany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaczarowany
zaczarowany
zaczarowany
zaczarowane
zaczarowana
D. zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowanej
C. zaczarowanemu
zaczarowanemu
zaczarowanemu
zaczarowanemu
zaczarowanej
B. zaczarowanego
zaczarowanego
zaczarowany
zaczarowane
zaczarowaną
N. zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowaną
Ms. zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaczarowani
zaczarowani
zaczarowane
zaczarowane
D. zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
C. zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
zaczarowanym
B. zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowane
N. zaczarowanymi
zaczarowanymi
zaczarowanymi
zaczarowanymi
Ms. zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych
zaczarowanych

Składnia

bez ograniczeń + zaczarować +
KOGO
Data ostatniej modyfikacji: 28.02.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj