UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

utracić

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. tracić

1. wzrok

Definicja

przestać mieć daną cechę, zdolność do czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie rodzaje chorób

Połączenia

chory, człowiek, pacjent utracił coś; skóra utraciła coś
utracić pamięć, rozum, słuch, sprawność fizyczną, umysłową..., wzrok; dziewictwo; elastyczność, jędrność, wilgotność, wodę

Cytaty

Odkąd Dobraczyński utracił wzrok, widział świat uszami i rozpoznawał końcami palców.

źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Za kurtyną mroku. Zabawa w chowanego, 1995

W większości przypadków klienci masażystów to chore, zniedołężniałe osoby, których skóra dawno utraciła jędrność.

źródło: NKJP: Iwona Poniewierska: Profesje, Dziennik Polski, 2005-07-19

Żylaki stwierdza się wtedy, gdy ścianki żył utracą elastyczność.

źródło: NKJP: Michał Jankowiak: Gdy bolą nogi. Żylaki, Polska Głos Wielkopolski, 2007-05-16

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	utracę	utracimy
2 os.	utracisz	utracicie
3 os.	utraci	utracą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	utraciłem +(e)m utracił	utraciłam +(e)m utraciła	utraciłom +(e)m utraciło	utraciliśmy +(e)śmy utracili	utraciłyśmy +(e)śmy utraciły
2 os.	utraciłeś +(e)ś utracił	utraciłaś +(e)ś utraciła	utraciłoś +(e)ś utraciło	utraciliście +(e)ście utracili	utraciłyście +(e)ście utraciły
3 os.	utracił	utraciła	utraciło	utracili	utraciły

bezosobnik: utracono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		utraćmy
2 os.	utrać	utraćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	utraciłbym bym utracił	utraciłabym bym utraciła	utraciłobym bym utraciło	utracilibyśmy byśmy utracili	utraciłybyśmy byśmy utraciły
2 os.	utraciłbyś byś utracił	utraciłabyś byś utraciła	utraciłobyś byś utraciło	utracilibyście byście utracili	utraciłybyście byście utraciły
3 os.	utraciłby by utracił	utraciłaby by utraciła	utraciłoby by utraciło	utraciliby by utracili	utraciłyby by utraciły

bezosobnik: utracono by

bezokolicznik: utracić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: utraciwszy

gerundium: utracenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	utracenie	utracenia
D.	utracenia	utraceń
C.	utraceniu	utraceniom
B.	utracenie	utracenia
N.	utraceniem	utraceniami
Ms.	utraceniu	utraceniach
W.	utracenie	utracenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: utracony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	utracony	utracony	utracony	utracone	utracona
D.	utraconego	utraconego	utraconego	utraconego	utraconej
C.	utraconemu	utraconemu	utraconemu	utraconemu	utraconej
B.	utraconego	utraconego	utracony	utracone	utraconą
N.	utraconym	utraconym	utraconym	utraconym	utraconą
Ms.	utraconym	utraconym	utraconym	utraconym	utraconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	utraceni	utraceni	utracone	utracone
D.	utraconych	utraconych	utraconych	utraconych
C.	utraconym	utraconym	utraconym	utraconym
B.	utraconych	utraconych	utraconych	utracone
N.	utraconymi	utraconymi	utraconymi	utraconymi
Ms.	utraconych	utraconych	utraconych	utraconych

odpowiedniki aspektowe: tracić , utracać

Składnia

utracić

2. dobytek

Definicja

przestać posiadać coś, co uprzednio się dostało lub zdobyło

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse własność

Połączenia

rodzina utraciła coś; pracownicy; politycy, socjaliści utracili coś
utracić dach nad głową, dobytek; przywileje; władzę, wpływy

Cytaty

Domy są podtopione, zamulone, wiele rodzin utraciło dobytek całego życia i znalazło się w bardzo trudnej sytuacji finansowej.

źródło: NKJP: Ogrom potrzeb, Dziennik Polski, 2002-07-27

- Gdy rezygnowałyśmy z umowy o pracę, rekompensatą za utracone przywileje miały być godne pieniądze.

źródło: NKJP: (J.S.): Pielęgniarki bez umów, Dziennik Bałtycki, 2000-02-01

Utraciliśmy władzę w wyniku dramatycznej przegranej [...].

źródło: NKJP: Agata Nowakowska: Zapasy o władzę..., Gazeta Wyborcza, 1997-12-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	utracę	utracimy
2 os.	utracisz	utracicie
3 os.	utraci	utracą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	utraciłem +(e)m utracił	utraciłam +(e)m utraciła	utraciłom +(e)m utraciło	utraciliśmy +(e)śmy utracili	utraciłyśmy +(e)śmy utraciły
2 os.	utraciłeś +(e)ś utracił	utraciłaś +(e)ś utraciła	utraciłoś +(e)ś utraciło	utraciliście +(e)ście utracili	utraciłyście +(e)ście utraciły
3 os.	utracił	utraciła	utraciło	utracili	utraciły

bezosobnik: utracono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		utraćmy
2 os.	utrać	utraćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	utraciłbym bym utracił	utraciłabym bym utraciła	utraciłobym bym utraciło	utracilibyśmy byśmy utracili	utraciłybyśmy byśmy utraciły
2 os.	utraciłbyś byś utracił	utraciłabyś byś utraciła	utraciłobyś byś utraciło	utracilibyście byście utracili	utraciłybyście byście utraciły
3 os.	utraciłby by utracił	utraciłaby by utraciła	utraciłoby by utraciło	utraciliby by utracili	utraciłyby by utraciły

bezosobnik: utracono by

bezokolicznik: utracić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: utraciwszy

gerundium: utracenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	utracenie	utracenia
D.	utracenia	utraceń
C.	utraceniu	utraceniom
B.	utracenie	utracenia
N.	utraceniem	utraceniami
Ms.	utraceniu	utraceniach
W.	utracenie	utracenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: utracony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	utracony	utracony	utracony	utracone	utracona
D.	utraconego	utraconego	utraconego	utraconego	utraconej
C.	utraconemu	utraconemu	utraconemu	utraconemu	utraconej
B.	utraconego	utraconego	utracony	utracone	utraconą
N.	utraconym	utraconym	utraconym	utraconym	utraconą
Ms.	utraconym	utraconym	utraconym	utraconym	utraconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	utraceni	utraceni	utracone	utracone
D.	utraconych	utraconych	utraconych	utraconych
C.	utraconym	utraconym	utraconym	utraconym
B.	utraconych	utraconych	utraconych	utracone
N.	utraconymi	utraconymi	utraconymi	utraconymi
Ms.	utraconych	utraconych	utraconych	utraconych

odpowiedniki aspektowe: tracić , utracać

Składnia

utracić

3. żonę

Definicja

znaleźć się w sytuacji, w której umarł komuś ktoś bliski lub doszło do rozstania z nim

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

Połączenia

utracić dziecko, męża, ukochaną, żonę; matkę, ojca; przyjaciela; pracownika, współpracownika; psa
utracić na zawsze

Cytaty

Była to nostalgiczna opowieść o niemieckim profesorze anatomii, który utracił ukochaną w katastrofie małego statku „Stern” i po tej stracie długo nie mógł dojść do siebie.

źródło: NKJP: Olgierd Błażewicz: Etyk do przesady, Głos Wielkopolski, 2003-03-07

- W Zmarłym utraciliśmy utalentowanego pracownika nauki, wspaniałego nauczyciela akademickiego [...].

źródło: NKJP:( EWAF): Odszedł wybitny lekarz, Dziennik Polski, 2005-01-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	utracę	utracimy
2 os.	utracisz	utracicie
3 os.	utraci	utracą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	utraciłem +(e)m utracił	utraciłam +(e)m utraciła	utraciłom +(e)m utraciło	utraciliśmy +(e)śmy utracili	utraciłyśmy +(e)śmy utraciły
2 os.	utraciłeś +(e)ś utracił	utraciłaś +(e)ś utraciła	utraciłoś +(e)ś utraciło	utraciliście +(e)ście utracili	utraciłyście +(e)ście utraciły
3 os.	utracił	utraciła	utraciło	utracili	utraciły

bezosobnik: utracono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		utraćmy
2 os.	utrać	utraćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	utraciłbym bym utracił	utraciłabym bym utraciła	utraciłobym bym utraciło	utracilibyśmy byśmy utracili	utraciłybyśmy byśmy utraciły
2 os.	utraciłbyś byś utracił	utraciłabyś byś utraciła	utraciłobyś byś utraciło	utracilibyście byście utracili	utraciłybyście byście utraciły
3 os.	utraciłby by utracił	utraciłaby by utraciła	utraciłoby by utraciło	utraciliby by utracili	utraciłyby by utraciły

bezosobnik: utracono by

bezokolicznik: utracić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: utraciwszy

gerundium: utracenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	utracenie	utracenia
D.	utracenia	utraceń
C.	utraceniu	utraceniom
B.	utracenie	utracenia
N.	utraceniem	utraceniami
Ms.	utraceniu	utraceniach
W.	utracenie	utracenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: utracony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	utracony	utracony	utracony	utracone	utracona
D.	utraconego	utraconego	utraconego	utraconego	utraconej
C.	utraconemu	utraconemu	utraconemu	utraconemu	utraconej
B.	utraconego	utraconego	utracony	utracone	utraconą
N.	utraconym	utraconym	utraconym	utraconym	utraconą
Ms.	utraconym	utraconym	utraconym	utraconym	utraconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	utraceni	utraceni	utracone	utracone
D.	utraconych	utraconych	utraconych	utraconych
C.	utraconym	utraconym	utraconym	utraconym
B.	utraconych	utraconych	utraconych	utracone
N.	utraconymi	utraconymi	utraconymi	utraconymi
Ms.	utraconych	utraconych	utraconych	utraconych

odpowiednik aspektowy: tracić

Składnia

utracić

KOGO

4. bramkę

Definicja

znaleźć się w sytuacji, w której przeciwnik zdobył w grze bramkę, punkt

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

zespół utracił coś; drużyna utraciła coś
utracić bramkę, gola, punkt

Cytaty

Grodziszczanie utracili gola w 19 minucie, w 28 minucie wyrównał jednak Adrian Sikora.

źródło: NKJP: Wiesław Łuczak: Zaczęli od wygranej, Polska Głos Wielkopolski, 2005-07-05

Za utracone punkty możemy mieć pretensje tylko do siebie, chociaż moim zdaniem rzut karny został podyktowany z kapelusza.

źródło: NKJP: Marek Nowak: Piłkarskie gwiazdy kolejki II - typy kierowników zespołów, Nakielski Czas, 2002-10-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	utracę	utracimy
2 os.	utracisz	utracicie
3 os.	utraci	utracą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	utraciłem +(e)m utracił	utraciłam +(e)m utraciła	utraciłom +(e)m utraciło	utraciliśmy +(e)śmy utracili	utraciłyśmy +(e)śmy utraciły
2 os.	utraciłeś +(e)ś utracił	utraciłaś +(e)ś utraciła	utraciłoś +(e)ś utraciło	utraciliście +(e)ście utracili	utraciłyście +(e)ście utraciły
3 os.	utracił	utraciła	utraciło	utracili	utraciły

bezosobnik: utracono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		utraćmy
2 os.	utrać	utraćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	utraciłbym bym utracił	utraciłabym bym utraciła	utraciłobym bym utraciło	utracilibyśmy byśmy utracili	utraciłybyśmy byśmy utraciły
2 os.	utraciłbyś byś utracił	utraciłabyś byś utraciła	utraciłobyś byś utraciło	utracilibyście byście utracili	utraciłybyście byście utraciły
3 os.	utraciłby by utracił	utraciłaby by utraciła	utraciłoby by utraciło	utraciliby by utracili	utraciłyby by utraciły

bezosobnik: utracono by

bezokolicznik: utracić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: utraciwszy

gerundium: utracenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	utracenie	utracenia
D.	utracenia	utraceń
C.	utraceniu	utraceniom
B.	utracenie	utracenia
N.	utraceniem	utraceniami
Ms.	utraceniu	utraceniach
W.	utracenie	utracenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: utracony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	utracony	utracony	utracony	utracone	utracona
D.	utraconego	utraconego	utraconego	utraconego	utraconej
C.	utraconemu	utraconemu	utraconemu	utraconemu	utraconej
B.	utraconego	utraconego	utracony	utracone	utraconą
N.	utraconym	utraconym	utraconym	utraconym	utraconą
Ms.	utraconym	utraconym	utraconym	utraconym	utraconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	utraceni	utraceni	utracone	utracone
D.	utraconych	utraconych	utraconych	utraconych
C.	utraconym	utraconym	utraconym	utraconym
B.	utraconych	utraconych	utraconych	utracone
N.	utraconymi	utraconymi	utraconymi	utraconymi
Ms.	utraconych	utraconych	utraconych	utraconych

odpowiednik aspektowy: tracić

Składnia

utracić

Frazeologizmy

raj utracony

Data ostatniej modyfikacji: 25.02.2014