UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

grzeczny

Chronologizacja

2 połowa XVI w., SPXVI
Inne znaczenie: 'odpowiedni, stosowny, zdatny'. Również w postaci: krzeczny, k rzeczny

Pochodzenie

Od: st.pol. wyrażenia przyimkowego k rzeczy 'do rzeczy, stosowny, odpowiedni'.

1.a człowiek

Definicja

zachowujący się w stosunku do innych ludzi zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami dobrego wychowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Połączenia

  • grzeczny człowiek; mężczyzna; grzeczna kobieta

Cytaty

Z grzecznego interlokutora stawał się szorstkim grubianinem, który się denerwuje z byle powodu. Czuł wzbierającą irytację.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006

Nigdy może już nie będę grzecznym, taktownym względem ludzi, bo jakoś o to nie dbam. Być dobrym elektrykiem to jedno się dla mnie liczy, wszystko inne prócz Boga, lekceważę.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Bardzo porządni ludzie. Cisi, grzeczni. Dzieci czyściutkie, „dzień dobry” mówią i zawsze Perełkę głaszczą...

źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. grzeczny
grzeczny
grzeczny
grzeczne
grzeczna
D. grzecznego
grzecznego
grzecznego
grzecznego
grzecznej
C. grzecznemu
grzecznemu
grzecznemu
grzecznemu
grzecznej
B. grzecznego
grzecznego
grzeczny
grzeczne
grzeczną
N. grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzeczną
Ms. grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznej
W. grzeczny
grzeczny
grzeczny
grzeczne
grzeczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. grzeczni
grzeczni
grzeczne
grzeczne
D. grzecznych
grzecznych
grzecznych
grzecznych
C. grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznym
B. grzecznych
grzecznych
grzecznych
grzeczne
N. grzecznymi
grzecznymi
grzecznymi
grzecznymi
Ms. grzecznych
grzecznych
grzecznych
grzecznych
W. grzeczni
grzeczni
grzeczne
grzeczne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. grzeczniejszy
grzeczniejszy
grzeczniejszy
grzeczniejsze
grzeczniejsza
D. grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszej
C. grzeczniejszemu
grzeczniejszemu
grzeczniejszemu
grzeczniejszemu
grzeczniejszej
B. grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszy
grzeczniejsze
grzeczniejszą
N. grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszą
Ms. grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. grzeczniejsi
grzeczniejsi
grzeczniejsze
grzeczniejsze
D. grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
C. grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
B. grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejsze
N. grzeczniejszymi
grzeczniejszymi
grzeczniejszymi
grzeczniejszymi
Ms. grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych

1.b ukłon

Definicja

będący wyrazem tego, że ktoś zachowuje się zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami dobrego wychowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Połączenia

  • grzeczny gest, ton, uśmiech; grzeczna odpowiedź; grzeczne zachowanie, zainteresowanie; grzeczne maniery

Cytaty

- Wyjeżdżasz? − w jego pytaniu było tylko grzeczne zainteresowanie. Pozazdrościłam mu umiejętności zapominania o dawnych sentymentach.

źródło: NKJP: Barbara Kosmowska: Prowincja, 2002

Mühlhaus ku wyraźnemu zdziwieniu kelnera zażyczył sobie herbaty Obsta na ischias. Na grzeczną odpowiedź kelnera, że takiej herbaty najlepiej się napić w aptece „Higieja”, zażądał smakowej herbaty importowanej.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007

Bartkowi - po głębokim i grzecznym ukłonie - wróciła dawna pewność siebie.

źródło: NKJP: Dorota Terakowska: Władca Lewawu, 1996

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. grzeczny
grzeczny
grzeczny
grzeczne
grzeczna
D. grzecznego
grzecznego
grzecznego
grzecznego
grzecznej
C. grzecznemu
grzecznemu
grzecznemu
grzecznemu
grzecznej
B. grzecznego
grzecznego
grzeczny
grzeczne
grzeczną
N. grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzeczną
Ms. grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznej
W. grzeczny
grzeczny
grzeczny
grzeczne
grzeczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. grzeczni
grzeczni
grzeczne
grzeczne
D. grzecznych
grzecznych
grzecznych
grzecznych
C. grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznym
B. grzecznych
grzecznych
grzecznych
grzeczne
N. grzecznymi
grzecznymi
grzecznymi
grzecznymi
Ms. grzecznych
grzecznych
grzecznych
grzecznych
W. grzeczni
grzeczni
grzeczne
grzeczne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. grzeczniejszy
grzeczniejszy
grzeczniejszy
grzeczniejsze
grzeczniejsza
D. grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszej
C. grzeczniejszemu
grzeczniejszemu
grzeczniejszemu
grzeczniejszemu
grzeczniejszej
B. grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszy
grzeczniejsze
grzeczniejszą
N. grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszą
Ms. grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. grzeczniejsi
grzeczniejsi
grzeczniejsze
grzeczniejsze
D. grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
C. grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
B. grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejsze
N. grzeczniejszymi
grzeczniejszymi
grzeczniejszymi
grzeczniejszymi
Ms. grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych

2. chłopiec

Definicja

posłusznie wypełniający polecenia

Noty o użyciu

Używane przeważnie w odniesieniu do zachowania małych dzieci.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Połączenia

  • grzeczny chłopiec; grzeczna dziewczynka; żona; grzeczne dziecko

Cytaty

Bądź grzeczna i wypij mleko. Mamusia bardzo się spieszy. No, bądź kochaną córeczką.

źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Siostra, 1996

[...] O ile mały Piotruś był grzecznym dzieckiem, za starszym synem jej córki ciągnęły się kłopoty, a tych w jej spokojnym, wysprzątanym domu nie było potrzeba.

źródło: NKJP: Jarosław Maślanek: Haszyszopenki, 2008

Obroń się sama – zaproponowała Natalia. – Co? – Oddaj im – krzyknęła. – Tylko mocno – dodała ciszej. Naucz się teraz, jak walczyć o swoje. Bij, kop, gryź, bo miłe i grzeczne dziewczynki przegrywają.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. grzeczny
grzeczny
grzeczny
grzeczne
grzeczna
D. grzecznego
grzecznego
grzecznego
grzecznego
grzecznej
C. grzecznemu
grzecznemu
grzecznemu
grzecznemu
grzecznej
B. grzecznego
grzecznego
grzeczny
grzeczne
grzeczną
N. grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzeczną
Ms. grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznej
W. grzeczny
grzeczny
grzeczny
grzeczne
grzeczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. grzeczni
grzeczni
grzeczne
grzeczne
D. grzecznych
grzecznych
grzecznych
grzecznych
C. grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznym
B. grzecznych
grzecznych
grzecznych
grzeczne
N. grzecznymi
grzecznymi
grzecznymi
grzecznymi
Ms. grzecznych
grzecznych
grzecznych
grzecznych
W. grzeczni
grzeczni
grzeczne
grzeczne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. grzeczniejszy
grzeczniejszy
grzeczniejszy
grzeczniejsze
grzeczniejsza
D. grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszej
C. grzeczniejszemu
grzeczniejszemu
grzeczniejszemu
grzeczniejszemu
grzeczniejszej
B. grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszy
grzeczniejsze
grzeczniejszą
N. grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszą
Ms. grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. grzeczniejsi
grzeczniejsi
grzeczniejsze
grzeczniejsze
D. grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
C. grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
B. grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejsze
N. grzeczniejszymi
grzeczniejszymi
grzeczniejszymi
grzeczniejszymi
Ms. grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych

3. ubiór

Definicja

zgodny z przyjętymi regułami lub konwencjami i przez to sprawiający wrażenie mało interesującego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

  • grzeczny strój, ubiór; grzeczna fryzura; płyta; grzeczne ubranie; dzieło sztuki

Cytaty

Przed metamorfozą miała grzeczną fryzurę, którą Krzysztof Polowczyk zamierzał „podrasować“.

źródło: NKJP: Młodzi GP: Gazeta Poznańska, 2006-04-10

Babcia była damą, z jasnymi włosami ułożonymi w grzeczne loczki i płaszczem w pepitkę z talią węższą od mojej ówczesnej.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Pudełko ze szpilkami, 2006

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. grzeczny
grzeczny
grzeczny
grzeczne
grzeczna
D. grzecznego
grzecznego
grzecznego
grzecznego
grzecznej
C. grzecznemu
grzecznemu
grzecznemu
grzecznemu
grzecznej
B. grzecznego
grzecznego
grzeczny
grzeczne
grzeczną
N. grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzeczną
Ms. grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznej
W. grzeczny
grzeczny
grzeczny
grzeczne
grzeczna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. grzeczni
grzeczni
grzeczne
grzeczne
D. grzecznych
grzecznych
grzecznych
grzecznych
C. grzecznym
grzecznym
grzecznym
grzecznym
B. grzecznych
grzecznych
grzecznych
grzeczne
N. grzecznymi
grzecznymi
grzecznymi
grzecznymi
Ms. grzecznych
grzecznych
grzecznych
grzecznych
W. grzeczni
grzeczni
grzeczne
grzeczne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. grzeczniejszy
grzeczniejszy
grzeczniejszy
grzeczniejsze
grzeczniejsza
D. grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszej
C. grzeczniejszemu
grzeczniejszemu
grzeczniejszemu
grzeczniejszemu
grzeczniejszej
B. grzeczniejszego
grzeczniejszego
grzeczniejszy
grzeczniejsze
grzeczniejszą
N. grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszą
Ms. grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. grzeczniejsi
grzeczniejsi
grzeczniejsze
grzeczniejsze
D. grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
C. grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
grzeczniejszym
B. grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejsze
N. grzeczniejszymi
grzeczniejszymi
grzeczniejszymi
grzeczniejszymi
Ms. grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych
grzeczniejszych

Frazeologizmy

dla grzecznych dzieci
Data ostatniej modyfikacji: 04.01.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj