UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ukręcić

Chronologizacja

SKN: *ukrącić, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP 1564, Mącz

Pochodzenie

Zob. kręcić

1. kurek

Definicja

pot.

kręcąc czymś, urwać to lub oddzielić od czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

ukręcić kłódkę, kurek, skobel

Cytaty

Z kolei przed południem na ul. Sobieskiego złodzieje ukręcili kłódki zabezpieczające drzwi komórki i ukradli motorower wartości 120 złotych.

źródło: NKJP: (burz): Weszli do domu i pobili, Dziennik Łódzki, 2004-11-02

Nie należy także tratować roślin i łamać drzewek, by dostać się do rosnącego pod nim grzyba. Przy wyrywaniu zaś pamiętać, że każdy grzyb musi zostać ukręcony, a nie wyrwany czy ucięty nożem.

źródło: NKJP: Mariusz Pietrzyk, łu, mj: Sezon na grzyby, Trybuna Śląska, 2002-09-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ukręcę	ukręcimy
2 os.	ukręcisz	ukręcicie
3 os.	ukręci	ukręcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ukręciłem +(e)m ukręcił	ukręciłam +(e)m ukręciła	ukręciłom +(e)m ukręciło	ukręciliśmy +(e)śmy ukręcili	ukręciłyśmy +(e)śmy ukręciły
2 os.	ukręciłeś +(e)ś ukręcił	ukręciłaś +(e)ś ukręciła	ukręciłoś +(e)ś ukręciło	ukręciliście +(e)ście ukręcili	ukręciłyście +(e)ście ukręciły
3 os.	ukręcił	ukręciła	ukręciło	ukręcili	ukręciły

bezosobnik: ukręcono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ukręćmy
2 os.	ukręć	ukręćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ukręciłbym bym ukręcił	ukręciłabym bym ukręciła	ukręciłobym bym ukręciło	ukręcilibyśmy byśmy ukręcili	ukręciłybyśmy byśmy ukręciły
2 os.	ukręciłbyś byś ukręcił	ukręciłabyś byś ukręciła	ukręciłobyś byś ukręciło	ukręcilibyście byście ukręcili	ukręciłybyście byście ukręciły
3 os.	ukręciłby by ukręcił	ukręciłaby by ukręciła	ukręciłoby by ukręciło	ukręciliby by ukręcili	ukręciłyby by ukręciły

bezosobnik: ukręcono by

bezokolicznik: ukręcić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ukręciwszy

gerundium: ukręcenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ukręcenie	ukręcenia
D.	ukręcenia	ukręceń
C.	ukręceniu	ukręceniom
B.	ukręcenie	ukręcenia
N.	ukręceniem	ukręceniami
Ms.	ukręceniu	ukręceniach
W.	ukręcenie	ukręcenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ukręcony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ukręcony	ukręcony	ukręcony	ukręcone	ukręcona
D.	ukręconego	ukręconego	ukręconego	ukręconego	ukręconej
C.	ukręconemu	ukręconemu	ukręconemu	ukręconemu	ukręconej
B.	ukręconego	ukręconego	ukręcony	ukręcone	ukręconą
N.	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconą
Ms.	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ukręceni	ukręceni	ukręcone	ukręcone
D.	ukręconych	ukręconych	ukręconych	ukręconych
C.	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconym
B.	ukręconych	ukręconych	ukręconych	ukręcone
N.	ukręconymi	ukręconymi	ukręconymi	ukręconymi
Ms.	ukręconych	ukręconych	ukręconych	ukręconych

odpowiednik aspektowy: ukręcać

Składnia

ukręcić

2. ciasto

Definicja

pot.

ucierając w misce kolistym ruchem składniki, połączyć je razem i zrobić z nich jednolitą masę

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Połączenia

ukręcić kogel-mogel, lody

Cytaty

Skorzystałem z okazji i ukręciłem kogel mogel z jednego jajka, ale zamiast go wyjadać powoli łyżeczką, ubiłem widelcem pianę z białka, dosypałem trochę mąki, wymieszałem wszystko razem i usmażyłem „grzybek” na resztce oleju rzepakowego.

źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008

Kto raz pokosztuje świeżo ukręconych w przydomowej kawiarence lodów - zawsze będzie wracał w to miejsce.

źródło: NKJP: (RAV): Odwiedzamy gospodarstwa agroturystyczne, Dziennik Polski, 2005-07-16

Czarna porzeczka ma sporo pektyny, czyli tego czynnika, który ułatwia galaretowacenie przetworu. Dlatego warto z niej ukręcić tzw. sorbet, czyli galaretkę na surowo.

źródło: NKJP: I. Gumowska: CZARNE PORZECZKI, präsa, 1968

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ukręcę	ukręcimy
2 os.	ukręcisz	ukręcicie
3 os.	ukręci	ukręcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ukręciłem +(e)m ukręcił	ukręciłam +(e)m ukręciła	ukręciłom +(e)m ukręciło	ukręciliśmy +(e)śmy ukręcili	ukręciłyśmy +(e)śmy ukręciły
2 os.	ukręciłeś +(e)ś ukręcił	ukręciłaś +(e)ś ukręciła	ukręciłoś +(e)ś ukręciło	ukręciliście +(e)ście ukręcili	ukręciłyście +(e)ście ukręciły
3 os.	ukręcił	ukręciła	ukręciło	ukręcili	ukręciły

bezosobnik: ukręcono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ukręćmy
2 os.	ukręć	ukręćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ukręciłbym bym ukręcił	ukręciłabym bym ukręciła	ukręciłobym bym ukręciło	ukręcilibyśmy byśmy ukręcili	ukręciłybyśmy byśmy ukręciły
2 os.	ukręciłbyś byś ukręcił	ukręciłabyś byś ukręciła	ukręciłobyś byś ukręciło	ukręcilibyście byście ukręcili	ukręciłybyście byście ukręciły
3 os.	ukręciłby by ukręcił	ukręciłaby by ukręciła	ukręciłoby by ukręciło	ukręciliby by ukręcili	ukręciłyby by ukręciły

bezosobnik: ukręcono by

bezokolicznik: ukręcić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ukręciwszy

gerundium: ukręcenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ukręcenie	ukręcenia
D.	ukręcenia	ukręceń
C.	ukręceniu	ukręceniom
B.	ukręcenie	ukręcenia
N.	ukręceniem	ukręceniami
Ms.	ukręceniu	ukręceniach
W.	ukręcenie	ukręcenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ukręcony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ukręcony	ukręcony	ukręcony	ukręcone	ukręcona
D.	ukręconego	ukręconego	ukręconego	ukręconego	ukręconej
C.	ukręconemu	ukręconemu	ukręconemu	ukręconemu	ukręconej
B.	ukręconego	ukręconego	ukręcony	ukręcone	ukręconą
N.	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconą
Ms.	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ukręceni	ukręceni	ukręcone	ukręcone
D.	ukręconych	ukręconych	ukręconych	ukręconych
C.	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconym
B.	ukręconych	ukręconych	ukręconych	ukręcone
N.	ukręconymi	ukręconymi	ukręconymi	ukręconymi
Ms.	ukręconych	ukręconych	ukręconych	ukręconych

odpowiedniki aspektowe: ukręcać , kręcić

Składnia

ukręcić

3. sznur

Definicja

skręcając mocno ściśle ze sobą połączone włókna zrobić z nich sznur albo coś podobnego

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Połączenia

ukręcić bat, powróz, sznur; papierosa

Cytaty

W kącie pokoju leżały gumowe pałki, baty ukręcone z grubego kabla, z ołowianymi kulkami na końcu, kije, cienkie trzcinki.

źródło: NKJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

Pod mostkiem mieszkał diabeł. Był to zwykły wiejski diabeł, który - według mojego wyobrażenia - ma ogon ukręcony ze słomianego powrósła.

źródło: NKJP: Maria Iwaszkiewicz: Z pamięci, 2006

– Siwy chłop zapalił papierosa ukręconego z machorki.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Dżuma w Breslau, 2007

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ukręcę	ukręcimy
2 os.	ukręcisz	ukręcicie
3 os.	ukręci	ukręcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ukręciłem +(e)m ukręcił	ukręciłam +(e)m ukręciła	ukręciłom +(e)m ukręciło	ukręciliśmy +(e)śmy ukręcili	ukręciłyśmy +(e)śmy ukręciły
2 os.	ukręciłeś +(e)ś ukręcił	ukręciłaś +(e)ś ukręciła	ukręciłoś +(e)ś ukręciło	ukręciliście +(e)ście ukręcili	ukręciłyście +(e)ście ukręciły
3 os.	ukręcił	ukręciła	ukręciło	ukręcili	ukręciły

bezosobnik: ukręcono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ukręćmy
2 os.	ukręć	ukręćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ukręciłbym bym ukręcił	ukręciłabym bym ukręciła	ukręciłobym bym ukręciło	ukręcilibyśmy byśmy ukręcili	ukręciłybyśmy byśmy ukręciły
2 os.	ukręciłbyś byś ukręcił	ukręciłabyś byś ukręciła	ukręciłobyś byś ukręciło	ukręcilibyście byście ukręcili	ukręciłybyście byście ukręciły
3 os.	ukręciłby by ukręcił	ukręciłaby by ukręciła	ukręciłoby by ukręciło	ukręciliby by ukręcili	ukręciłyby by ukręciły

bezosobnik: ukręcono by

bezokolicznik: ukręcić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ukręciwszy

gerundium: ukręcenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ukręcenie	ukręcenia
D.	ukręcenia	ukręceń
C.	ukręceniu	ukręceniom
B.	ukręcenie	ukręcenia
N.	ukręceniem	ukręceniami
Ms.	ukręceniu	ukręceniach
W.	ukręcenie	ukręcenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ukręcony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ukręcony	ukręcony	ukręcony	ukręcone	ukręcona
D.	ukręconego	ukręconego	ukręconego	ukręconego	ukręconej
C.	ukręconemu	ukręconemu	ukręconemu	ukręconemu	ukręconej
B.	ukręconego	ukręconego	ukręcony	ukręcone	ukręconą
N.	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconą
Ms.	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ukręceni	ukręceni	ukręcone	ukręcone
D.	ukręconych	ukręconych	ukręconych	ukręconych
C.	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconym
B.	ukręconych	ukręconych	ukręconych	ukręcone
N.	ukręconymi	ukręconymi	ukręconymi	ukręconymi
Ms.	ukręconych	ukręconych	ukręconych	ukręconych

odpowiednik aspektowy: ukręcać

Składnia

ukręcić

4. sprawę

Definicja

zamknąć jakąś sprawę, żeby uniemożliwić wyjaśnienie lub realizację czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Połączenia

ukręcić sprawę, wnioski

Cytaty

Co miał zrobić? Uwierzyć Ruskiemu, że wręcza mu donos po to, żeby ukręcił sprawę, natychmiast kierując zdradzonych na front, czy mógł pójść na takie ryzyko?

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	ukręcę	ukręcimy
2 os.	ukręcisz	ukręcicie
3 os.	ukręci	ukręcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ukręciłem +(e)m ukręcił	ukręciłam +(e)m ukręciła	ukręciłom +(e)m ukręciło	ukręciliśmy +(e)śmy ukręcili	ukręciłyśmy +(e)śmy ukręciły
2 os.	ukręciłeś +(e)ś ukręcił	ukręciłaś +(e)ś ukręciła	ukręciłoś +(e)ś ukręciło	ukręciliście +(e)ście ukręcili	ukręciłyście +(e)ście ukręciły
3 os.	ukręcił	ukręciła	ukręciło	ukręcili	ukręciły

bezosobnik: ukręcono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		ukręćmy
2 os.	ukręć	ukręćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	ukręciłbym bym ukręcił	ukręciłabym bym ukręciła	ukręciłobym bym ukręciło	ukręcilibyśmy byśmy ukręcili	ukręciłybyśmy byśmy ukręciły
2 os.	ukręciłbyś byś ukręcił	ukręciłabyś byś ukręciła	ukręciłobyś byś ukręciło	ukręcilibyście byście ukręcili	ukręciłybyście byście ukręciły
3 os.	ukręciłby by ukręcił	ukręciłaby by ukręciła	ukręciłoby by ukręciło	ukręciliby by ukręcili	ukręciłyby by ukręciły

bezosobnik: ukręcono by

bezokolicznik: ukręcić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: ukręciwszy

gerundium: ukręcenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	ukręcenie	ukręcenia
D.	ukręcenia	ukręceń
C.	ukręceniu	ukręceniom
B.	ukręcenie	ukręcenia
N.	ukręceniem	ukręceniami
Ms.	ukręceniu	ukręceniach
W.	ukręcenie	ukręcenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: ukręcony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	ukręcony	ukręcony	ukręcony	ukręcone	ukręcona
D.	ukręconego	ukręconego	ukręconego	ukręconego	ukręconej
C.	ukręconemu	ukręconemu	ukręconemu	ukręconemu	ukręconej
B.	ukręconego	ukręconego	ukręcony	ukręcone	ukręconą
N.	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconą
Ms.	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	ukręceni	ukręceni	ukręcone	ukręcone
D.	ukręconych	ukręconych	ukręconych	ukręconych
C.	ukręconym	ukręconym	ukręconym	ukręconym
B.	ukręconych	ukręconych	ukręconych	ukręcone
N.	ukręconymi	ukręconymi	ukręconymi	ukręconymi
Ms.	ukręconych	ukręconych	ukręconych	ukręconych

odpowiednik aspektowy: ukręcać

Składnia

ukręcić

Frazeologizmy

ktoś ukręcił lody
ktoś ukręcił łeb czemuś
ktoś ukręcił na siebie bicz
ktoś ukręcił sobie sznur na szyję
ktoś ukręcił na siebie bat
ktoś ukręcił bat na własny tyłek
ktoś ukręcił stryczek na własną szyję

Przysłowia

Z piasku bicza nie ukręcisz
(Ktoś) z piasku bicza nie ukręci

Data ostatniej modyfikacji: 22.09.2015