O ile bowiem w koncepcjach analizowanych w pierwszej części pracy dominowało absolutystyczne ujmowanie norm (są one „dane”, zastane, niepodważalne, kwestią zaś jest to, dlaczego się je narusza), o tyle w koncepcjach zrodzonych na gruncie paradygmatu reaktywnego normy społeczne są traktowane relatywnie i kontekstowo.
źródło: NKJP: Andrzej Siemaszko: Granice tolerancji. O teoriach zachowań dewiacyjnych, 1993
Sytuacja materialna mieszkańców wsi (ujmowana relatywnie) systematycznie pogarsza się od 1989 r.
źródło: NKJP: Jacek Raciborski: Polskie wybory. Zachowania wyborcze społeczeństwa polskiego w latach 1989-1995, 1997
Naród domagał się wiecznych prawd i absolutnie słusznych poglądów, bał się poglądów po prostu pożytecznych i uzasadnionych jedynie relatywnie.
źródło: NKJP: Gazeta Wyborcza, Lidove Noviny, SME, Magyar Hirlap, Gazeta Wyborcza, 1995-09-23
Relatywnie w XVI i początkach XVII wieku bezpieczniej było być obywatelem Rzeczypospolitej niż sąsiednich państw, w tym Niemiec, gdzie trwały konflikty religijne.
źródło: NKJP: Paweł Wroński: O Unii Lubelskiej i Unii Europejskiej, Gazeta Wyborcza, 1998-05-28