UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wysypać

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. sypać

1. na stół

Definicja

sypiąc, usunąć sypką substancję z jakiegoś pojemnika

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

  • wysypać piasek, węgiel, ziemię; górę piasku, śmieci..., kupę gruzu, ziemi..., wywrotkę piasku, żwiru..., zawartość kartonu, tornistra...
  • wysypać na stół
  • wysypać coś z doniczki, z worka

Cytaty

Mężczyzna wysypał zawartość kartonu na stertę. Były to zdjęcia, setki zdjęć.

źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

Złodzieje wysypali węgiel z wagonów na odcinku około 150 metrów.

źródło: NKJP: (ic): Starcie strażników z węglarzami, Trybuna Śląska, 2003-03-26

Wandale najpierw porozrzucali śmieci, które wysypali z kosza, a następnie kosz rzucili w stronę wiaty przystankowej wybijając szyby.

źródło: MLKP: (goz), Włocławek: We Włocławku chuligani zniszczyli wiatę przystankową, Gazeta Pomorska, 2009-12-14

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysypię
wysypiemy
2 os. wysypiesz
wysypiecie
3 os. wysypie
wysypią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysypałem
+(e)m wysypał
wysypałam
+(e)m wysypała
wysypałom
+(e)m wysypało
wysypaliśmy
+(e)śmy wysypali
wysypałyśmy
+(e)śmy wysypały
2 os. wysypałeś
+(e)ś wysypał
wysypałaś
+(e)ś wysypała
wysypałoś
+(e)ś wysypało
wysypaliście
+(e)ście wysypali
wysypałyście
+(e)ście wysypały
3 os. wysypał
wysypała
wysypało
wysypali
wysypały

bezosobnik: wysypano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysypmy
2 os. wysyp
wysypcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysypałbym
bym wysypał
wysypałabym
bym wysypała
wysypałobym
bym wysypało
wysypalibyśmy
byśmy wysypali
wysypałybyśmy
byśmy wysypały
2 os. wysypałbyś
byś wysypał
wysypałabyś
byś wysypała
wysypałobyś
byś wysypało
wysypalibyście
byście wysypali
wysypałybyście
byście wysypały
3 os. wysypałby
by wysypał
wysypałaby
by wysypała
wysypałoby
by wysypało
wysypaliby
by wysypali
wysypałyby
by wysypały

bezosobnik: wysypano by

bezokolicznik: wysypać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wysypawszy

gerundium: wysypanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wysypanie
wysypania
D. wysypania
wysypań
C. wysypaniu
wysypaniom
B. wysypanie
wysypania
N. wysypaniem
wysypaniami
Ms. wysypaniu
wysypaniach
W. wysypanie
wysypania

imiesłów przymiotnikowy bierny: wysypany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wysypany
wysypany
wysypany
wysypane
wysypana
D. wysypanego
wysypanego
wysypanego
wysypanego
wysypanej
C. wysypanemu
wysypanemu
wysypanemu
wysypanemu
wysypanej
B. wysypanego
wysypanego
wysypany
wysypane
wysypaną
N. wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypaną
Ms. wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wysypani
wysypani
wysypane
wysypane
D. wysypanych
wysypanych
wysypanych
wysypanych
C. wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypanym
B. wysypanych
wysypanych
wysypanych
wysypane
N. wysypanymi
wysypanymi
wysypanymi
wysypanymi
Ms. wysypanych
wysypanych
wysypanych
wysypanych

odpowiednik aspektowy: wysypywać

Składnia

bez ograniczeń + wysypać +
CO + (SKĄD) + (DOKĄD)

2. piaskiem

Definicja

sypiąc, pokryć jakąś powierzchnię sypką substancją

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Połączenia

  • wysypać aleję, drogę, podjazd, ścieżkę, teren; blachę, formę
  • wysypać piaskiem, solą, tłuczniem, ziemią, żwirem; bułką tartą, mąką

Cytaty

Wszystkie podlegające nam chodniki i skwery, jeżeli zajdzie taka potrzeba, wysypiemy piaskiem i będziemy odgarniali leżący śnieg.

źródło: NKJP: (AGO): Śliskie drogi i chodniki, Dziennik Bałtycki, 1998-11-13

Formę posmarować tłuszczem, wysypać bułką tartą i wlać masę.

źródło: NKJP: (xx): Idealny na pragnienie, Wieczór Wybrzeża, 2000-07-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysypię
wysypiemy
2 os. wysypiesz
wysypiecie
3 os. wysypie
wysypią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysypałem
+(e)m wysypał
wysypałam
+(e)m wysypała
wysypałom
+(e)m wysypało
wysypaliśmy
+(e)śmy wysypali
wysypałyśmy
+(e)śmy wysypały
2 os. wysypałeś
+(e)ś wysypał
wysypałaś
+(e)ś wysypała
wysypałoś
+(e)ś wysypało
wysypaliście
+(e)ście wysypali
wysypałyście
+(e)ście wysypały
3 os. wysypał
wysypała
wysypało
wysypali
wysypały

bezosobnik: wysypano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysypmy
2 os. wysyp
wysypcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysypałbym
bym wysypał
wysypałabym
bym wysypała
wysypałobym
bym wysypało
wysypalibyśmy
byśmy wysypali
wysypałybyśmy
byśmy wysypały
2 os. wysypałbyś
byś wysypał
wysypałabyś
byś wysypała
wysypałobyś
byś wysypało
wysypalibyście
byście wysypali
wysypałybyście
byście wysypały
3 os. wysypałby
by wysypał
wysypałaby
by wysypała
wysypałoby
by wysypało
wysypaliby
by wysypali
wysypałyby
by wysypały

bezosobnik: wysypano by

bezokolicznik: wysypać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wysypawszy

gerundium: wysypanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wysypanie
wysypania
D. wysypania
wysypań
C. wysypaniu
wysypaniom
B. wysypanie
wysypania
N. wysypaniem
wysypaniami
Ms. wysypaniu
wysypaniach
W. wysypanie
wysypania

imiesłów przymiotnikowy bierny: wysypany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wysypany
wysypany
wysypany
wysypane
wysypana
D. wysypanego
wysypanego
wysypanego
wysypanego
wysypanej
C. wysypanemu
wysypanemu
wysypanemu
wysypanemu
wysypanej
B. wysypanego
wysypanego
wysypany
wysypane
wysypaną
N. wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypaną
Ms. wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wysypani
wysypani
wysypane
wysypane
D. wysypanych
wysypanych
wysypanych
wysypanych
C. wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypanym
B. wysypanych
wysypanych
wysypanych
wysypane
N. wysypanymi
wysypanymi
wysypanymi
wysypanymi
Ms. wysypanych
wysypanych
wysypanych
wysypanych

odpowiednik aspektowy: wysypywać

Składnia

bez ograniczeń + wysypać +
CO + CZYM

3. na twarzy

Definicja

pot. 
używane do opisania sytuacji, kiedy ktoś dostał wysypki na ciele

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Połączenia

  • wysypać dziecko
  • wysypać na twarzy

Cytaty

Najgorzej wysypało mnie w listopadzie. W aptece kupiłam jakiś płyn do przemywania, ale po tym tak mi wypaliło skórę, że było jeszcze gorzej.

źródło: NKJP: www.forumowisko.pl, 2005-09-09

Lekarka kazała podawać już od 5 mies., niby że teraz uważają, iż to zapobiega alergii poprzez stopniowe wprowadzanie nowych produktów. Bo jak się potem naraz poda wszystko, to może dziecko wysypać.

źródło: NKJP: Usenet.pl, 2003-04-07

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
3 os. wysypie

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. wysypało

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. wysypałoby
by wysypało

bezokolicznik: wysypać

odpowiednik aspektowy: wysypywać

Składnia

bez ograniczeń + wysypać +
KOGO + GDZIE

4. truskawkami

Definicja

o roślinach: wyrosnąć gdzieś w dużych ilościach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

  • wysypało grzybami, truskawkami

Cytaty

Wysypało grzybami również w słupskich lasach Słupska, gdzie można znaleźć prawie wszystkie gatunki jadalnych grzybów.

źródło: źródło: NKJP: (AT), (K.N.): Grzybów dostatek, Dziennik Bałtycki, 2000-08-02

[...] obniżają cholesterol i regulują wydzielanie żółci. Mowa o truskawkach, którymi wysypało w tym roku obficie.

źródło: NKJP: Katarzyna Kaczorowska: Truskawkowy obowiązek, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-06-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
3 os. wysypie

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. wysypało

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
3 os. wysypałoby
by wysypało

bezokolicznik: wysypać

Składnia

bez ograniczeń + wysypać +
CZYM

5. kolegów policji

Definicja

pot. 
zdradzić komuś informacje, które miały pozostać tajemnicą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:  sypnąć

Cytaty

Musieliście 14 lat nad tym myśleć zęby na to wpaść? Czy ktoś nie dostał swojej doli i wysypał kolegów?

źródło: Internet: farmer.pl

[...] nie można wykluczyć też, że był to przygotowywany już wcześniej zamach, nad którym prace trzeba było przyspieszyć, zanim Abdeslam wysypie policji zbyt dużo informacji.

źródło: Internet: facebook.com

Poseł Kłopotek już w piątkowy poranek wysypał, że tego dnia w Sejmie „będzie się działo”, więc wczorajszej burdy nie można uznać za pełny spontan.

źródło: Rafał A. Ziemkiewicz: Draka w operetce, Do Rzeczy, 2016-12-17 (dorzeczy.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysypię
wysypiemy
2 os. wysypiesz
wysypiecie
3 os. wysypie
wysypią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysypałem
+(e)m wysypał
wysypałam
+(e)m wysypała
wysypałom
+(e)m wysypało
wysypaliśmy
+(e)śmy wysypali
wysypałyśmy
+(e)śmy wysypały
2 os. wysypałeś
+(e)ś wysypał
wysypałaś
+(e)ś wysypała
wysypałoś
+(e)ś wysypało
wysypaliście
+(e)ście wysypali
wysypałyście
+(e)ście wysypały
3 os. wysypał
wysypała
wysypało
wysypali
wysypały

bezosobnik: wysypano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. wysypmy
2 os. wysyp
wysypcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. wysypałbym
bym wysypał
wysypałabym
bym wysypała
wysypałobym
bym wysypało
wysypalibyśmy
byśmy wysypali
wysypałybyśmy
byśmy wysypały
2 os. wysypałbyś
byś wysypał
wysypałabyś
byś wysypała
wysypałobyś
byś wysypało
wysypalibyście
byście wysypali
wysypałybyście
byście wysypały
3 os. wysypałby
by wysypał
wysypałaby
by wysypała
wysypałoby
by wysypało
wysypaliby
by wysypali
wysypałyby
by wysypały

bezosobnik: wysypano by

bezokolicznik: wysypać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: wysypawszy

gerundium: wysypanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. wysypanie
wysypania
D. wysypania
wysypań
C. wysypaniu
wysypaniom
B. wysypanie
wysypania
N. wysypaniem
wysypaniami
Ms. wysypaniu
wysypaniach
W. wysypanie
wysypania

imiesłów przymiotnikowy bierny: wysypany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wysypany
wysypany
wysypany
wysypane
wysypana
D. wysypanego
wysypanego
wysypanego
wysypanego
wysypanej
C. wysypanemu
wysypanemu
wysypanemu
wysypanemu
wysypanej
B. wysypanego
wysypanego
wysypany
wysypane
wysypaną
N. wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypaną
Ms. wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wysypani
wysypani
wysypane
wysypane
D. wysypanych
wysypanych
wysypanych
wysypanych
C. wysypanym
wysypanym
wysypanym
wysypanym
B. wysypanych
wysypanych
wysypanych
wysypane
N. wysypanymi
wysypanymi
wysypanymi
wysypanymi
Ms. wysypanych
wysypanych
wysypanych
wysypanych

Składnia

bez ograniczeń + wysypać +
KOGO/CO + (KOMU)
bez ograniczeń + wysypać +
że ZDANIE
Data ostatniej modyfikacji: 14.08.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj