UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

właściwy

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Postać z -ła- pod wpływem czeskim (zob. własny). W staropolszczyźnie udokumentowana forma rodzima włościwy 'własny, a nie cudzy'.

1. wybór

Definicja

taki, jaki w danej sytuacji powinien być

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	odpowiedni, stosowny
	antonimy:	niewłaściwy

Połączenia

właściwy człowiek; dobór, kierunek, trop; rozwój; wymiar; właściwa osoba; decyzja, odpowiedź; strona, temperatura; ocena; właściwe zachowanie; pytanie, rozpoznanie, zrozumienie; działanie, wykorzystywanie; właściwe proporcje; środki; we właściwych rękach; we właściwym czasie, we właściwym miejscu, we właściwej kolejności, we właściwym świetle

Cytaty

	Teraz nadeszła właściwa pora, by pokazać się w sukni. źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Słowa obcego, 1998
	- Kiedy umówiłaś się z Konradem? - atakował dalej. - Dowiesz się we właściwym czasie, mój drogi. źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 1967
	Ojciec prowadził restaurację, właściwsze byłoby słowo „restauracyjkę” [...]. źródło: NKJP: Stanisław Głąbiński: Polityka po amerykańsku, 1996
	Jest on właściwym człowiekiem na właściwym miejscu, łączy błyskotliwość, takt i doświadczenie z dyscypliną i dyskrecją niezbędną każdemu, kto wstępuje na watykańską służbę. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997
	Tak, przychodzą do nas osoby mające problemy z cukrzycą, z cholesterolem, z krążeniem, problemy skórne i wiele innych. […] staramy się z każdym porozmawiać, by poznać problem, by móc zaproponować ten najwłaściwszy dla danej osoby, dla danego schorzenia specyfik. źródło: NKJP: Maria Gilewska: Natura jest najlepsza, Gazeta Wrocławska, 2002-04-27

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	właściwy	właściwy	właściwy	właściwe	właściwa
D.	właściwego	właściwego	właściwego	właściwego	właściwej
C.	właściwemu	właściwemu	właściwemu	właściwemu	właściwej
B.	właściwego	właściwego	właściwy	właściwe	właściwą
N.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym	właściwą
Ms.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym	właściwej
W.	właściwy	właściwy	właściwy	właściwe	właściwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	właściwi	właściwi	właściwe	właściwe
D.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwych
C.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym
B.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwe
N.	właściwymi	właściwymi	właściwymi	właściwymi
Ms.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwych
W.	właściwi	właściwi	właściwe	właściwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	właściwszy	właściwszy	właściwszy	właściwsze	właściwsza
D.	właściwszego	właściwszego	właściwszego	właściwszego	właściwszej
C.	właściwszemu	właściwszemu	właściwszemu	właściwszemu	właściwszej
B.	właściwszego	właściwszego	właściwszy	właściwsze	właściwszą
N.	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszą
Ms.	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	właściwsi	właściwsi	właściwsze	właściwsze
D.	właściwszych	właściwszych	właściwszych	właściwszych
C.	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszym
B.	właściwszych	właściwszych	właściwszych	właściwsze
N.	właściwszymi	właściwszymi	właściwszymi	właściwszymi
Ms.	właściwszych	właściwszych	właściwszych	właściwszych

Składnia

	+	właściwy	+	(dla KOGO/CZEGO)
szyk: neutralny

2. nazwisko

Definicja

taki, jaki jest naprawdę

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

właściwe imię; nazwisko; właściwy kształt

Cytaty

Anatole France (właściwe nazwisko Thibault), pisarz o wysokiej kulturze klasycznej, pozostający pod urokiem Woltera i Renana, wykwintny esteta […].

źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1994

Mała Norma, bo tak brzmi właściwe imię Marylin, nie była dzieckiem kochanym. […] matka uważała ją za główną przeszkodę na drodze do kariery. Z czasem ta niechęć do córki przerodziła się w obsesję.

źródło: NKJP: Wiesław Kot: Ciemna strona gwiazdy, Gazeta Poznańska, 2006-06-02

Z Adamem Wysockim założyłem „Dymek z papierosa”, z którym objeździliśmy nie tylko Polskę, ale i kawał świata. A potem powróciłem do mojego właściwego zawodu, to jest do dziennikarstwa.

źródło: NKJP: 16 zawodów hrabiego, Dziennik Polski, 2000-12-06

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	właściwy	właściwy	właściwy	właściwe	właściwa
D.	właściwego	właściwego	właściwego	właściwego	właściwej
C.	właściwemu	właściwemu	właściwemu	właściwemu	właściwej
B.	właściwego	właściwego	właściwy	właściwe	właściwą
N.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym	właściwą
Ms.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym	właściwej
W.	właściwy	właściwy	właściwy	właściwe	właściwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	właściwi	właściwi	właściwe	właściwe
D.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwych
C.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym
B.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwe
N.	właściwymi	właściwymi	właściwymi	właściwymi
Ms.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwych
W.	właściwi	właściwi	właściwe	właściwe

3. podróż

Definicja

stanowiący najważniejszą część tego, o czym mowa, i będący rzeczywiście tym, na co wskazuje jego nazwa

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rzeczywisty

Cytaty

Całość albumu ma charakter dość szczegółowej kroniki wyprawy, poczynając od przygotowań, testów, aż po właściwą podróż.

źródło: NKJP: Marcin Osuch: Piętnaście lat przed Armstrongiem, Esensja, 2009-07-02

Teren Oświęcimia, na którym w latach 1941-1945 znajdował się Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau, przekształcony obecnie w muzeum martyrologii, stanowi dokument-rezerwat. Właściwe muzeum mieści się w obozie macierzystym (Oświęcim I).

źródło: NKJP: Anna Pawełczyńska: Wartości a przemoc. Zarys socjologicznej problematyki Oświęcimia, 1995

Aby dostać się do północnej części, na właściwe Andamany, jeszcze do niedawna trzeba było mieć wizę.

źródło: NKJP: Max Cegielski: Masala, 2002

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	właściwy	właściwy	właściwy	właściwe	właściwa
D.	właściwego	właściwego	właściwego	właściwego	właściwej
C.	właściwemu	właściwemu	właściwemu	właściwemu	właściwej
B.	właściwego	właściwego	właściwy	właściwe	właściwą
N.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym	właściwą
Ms.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym	właściwej
W.	właściwy	właściwy	właściwy	właściwe	właściwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	właściwi	właściwi	właściwe	właściwe
D.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwych
C.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym
B.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwe
N.	właściwymi	właściwymi	właściwymi	właściwymi
Ms.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwych
W.	właściwi	właściwi	właściwe	właściwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	właściwszy	właściwszy	właściwszy	właściwsze	właściwsza
D.	właściwszego	właściwszego	właściwszego	właściwszego	właściwszej
C.	właściwszemu	właściwszemu	właściwszemu	właściwszemu	właściwszej
B.	właściwszego	właściwszego	właściwszy	właściwsze	właściwszą
N.	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszą
Ms.	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	właściwsi	właściwsi	właściwsze	właściwsze
D.	właściwszych	właściwszych	właściwszych	właściwszych
C.	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszym
B.	właściwszych	właściwszych	właściwszych	właściwsze
N.	właściwszymi	właściwszymi	właściwszymi	właściwszymi
Ms.	właściwszych	właściwszych	właściwszych	właściwszych

4. jakiemuś gatunkowi

Definicja

charakterystyczny dla kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Połączenia

cechy właściwe komuś/czemuś

Cytaty

	EDEK (z pretensjonalną dykcją, właściwą półinteligentom) - O, przepraszam! źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Tango, 1997
	King prowadził swą opowieść umiejętnie i z właściwą sobie werwą, nie uniknął jednak pewnych nieporadności. źródło: NKJP: Radosław Scheller: Przepis na pandemonium, Esensja, 2008, nr 4
	Mielczarek nikogo niczym nie zaskoczy. A gdy przekroczy granice, usunie się go na właściwe mu miejsce. źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996
	Prawdziwe poruszenie wywołał jego wiersz [...]. Przełożył go sam, od dawna chciał Margit pokazać, jak brzmią jego strofy. Doradziła kilka poprawek, pomogła dobrać zwroty właściwe angielskiemu językowi. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1966

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	właściwy	właściwy	właściwy	właściwe	właściwa
D.	właściwego	właściwego	właściwego	właściwego	właściwej
C.	właściwemu	właściwemu	właściwemu	właściwemu	właściwej
B.	właściwego	właściwego	właściwy	właściwe	właściwą
N.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym	właściwą
Ms.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym	właściwej
W.	właściwy	właściwy	właściwy	właściwe	właściwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	właściwi	właściwi	właściwe	właściwe
D.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwych
C.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym
B.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwe
N.	właściwymi	właściwymi	właściwymi	właściwymi
Ms.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwych
W.	właściwi	właściwi	właściwe	właściwe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	właściwszy	właściwszy	właściwszy	właściwsze	właściwsza
D.	właściwszego	właściwszego	właściwszego	właściwszego	właściwszej
C.	właściwszemu	właściwszemu	właściwszemu	właściwszemu	właściwszej
B.	właściwszego	właściwszego	właściwszy	właściwsze	właściwszą
N.	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszą
Ms.	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	właściwsi	właściwsi	właściwsze	właściwsze
D.	właściwszych	właściwszych	właściwszych	właściwszych
C.	właściwszym	właściwszym	właściwszym	właściwszym
B.	właściwszych	właściwszych	właściwszych	właściwsze
N.	właściwszymi	właściwszymi	właściwszymi	właściwszymi
Ms.	właściwszych	właściwszych	właściwszych	właściwszych

Składnia

	+	właściwy	+	KOMU/CZEMU
szyk: neutralny

5. władze

Definicja

urzęd.

uprawniony do zajmowania się określonymi sprawami

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odnośny

Cytaty

Polski Związek Łowiecki i zarządy stowarzyszeń strzeleckich są obowiązane do corocznego składania właściwym organom Policji aktualnych wykazów członków uprawiających łowiectwo lub strzelectwo z użyciem własnej broni.

źródło: NKJP: Ustawa o broni i amunicji, Dziennik Ustaw, 1999-05-21

Art. 237. § 1. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia: […] 3) szczegółowe zasady postępowania dotyczące zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmioty właściwe w tych sprawach.

źródło: NKJP: Sejm RP: Kodeks Pracy

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	właściwy	właściwy	właściwy	właściwe	właściwa
D.	właściwego	właściwego	właściwego	właściwego	właściwej
C.	właściwemu	właściwemu	właściwemu	właściwemu	właściwej
B.	właściwego	właściwego	właściwy	właściwe	właściwą
N.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym	właściwą
Ms.	właściwej
W.	właściwy	właściwy	właściwy	właściwe	właściwa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	właściwi	właściwi	właściwe	właściwe
D.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwych
C.	właściwym	właściwym	właściwym	właściwym
B.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwe
N.	właściwymi	właściwymi	właściwymi	właściwymi
Ms.	właściwych	właściwych	właściwych	właściwych
W.	właściwi	właściwi	właściwe	właściwe

Frazeologizmy

ciężar właściwy
ktoś postawił na dobrego konia
ktoś postawił na właściwego konia
ktoś stawia na dobrego konia
ktoś stawia na właściwego konia
masa właściwa

Data ostatniej modyfikacji: 30.06.2014