UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

akcentować

Chronologizacja

1700, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. akcent

1. określoną sylabę

Definicja

wyróżniać w ciągu wymawianych słów określoną sylabę lub słowo w sposób określony regułami danego języka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

akcentować (każdą, pierwszą, drugą...) sylabę; słowo, wyraz, zdanie;

Cytaty

- Proszę księdza - starannie akcentowała każde słowo. - Nie jestem osobą praktykującą, a chyba nawet wierzącą, chcę jednak, żeby moja córka miała na świadectwie dobry stopień z religii i dlatego proszę księdza o pobłażliwość i wyrozumiałość.

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

A ja to mam w nosie. Dokładnie w nosie! – Ostatnie trzy słowa wypowiedział wolno, akcentując poszczególne sylaby i dodał jakby dla porządku: – Nie wierzy mi pan?

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	akcentuję	akcentujemy
2 os.	akcentujesz	akcentujecie
3 os.	akcentuje	akcentują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	akcentowałem +(e)m akcentował	akcentowałam +(e)m akcentowała	akcentowałom +(e)m akcentowało	akcentowaliśmy +(e)śmy akcentowali	akcentowałyśmy +(e)śmy akcentowały
2 os.	akcentowałeś +(e)ś akcentował	akcentowałaś +(e)ś akcentowała	akcentowałoś +(e)ś akcentowało	akcentowaliście +(e)ście akcentowali	akcentowałyście +(e)ście akcentowały
3 os.	akcentował	akcentowała	akcentowało	akcentowali	akcentowały

bezosobnik: akcentowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę akcentował będę akcentować	będę akcentowała będę akcentować	będę akcentowało będę akcentować	będziemy akcentowali będziemy akcentować	będziemy akcentowały będziemy akcentować
2 os.	będziesz akcentował będziesz akcentować	będziesz akcentowała będziesz akcentować	będziesz akcentowało będziesz akcentować	będziecie akcentowali będziecie akcentować	będziecie akcentowały będziecie akcentować
3 os.	będzie akcentował będzie akcentować	będzie akcentowała będzie akcentować	będzie akcentowało będzie akcentować	będą akcentowali będą akcentować	będą akcentowały będą akcentować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		akcentujmy
2 os.	akcentuj	akcentujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	akcentowałbym bym akcentował	akcentowałabym bym akcentowała	akcentowałobym bym akcentowało	akcentowalibyśmy byśmy akcentowali	akcentowałybyśmy byśmy akcentowały
2 os.	akcentowałbyś byś akcentował	akcentowałabyś byś akcentowała	akcentowałobyś byś akcentowało	akcentowalibyście byście akcentowali	akcentowałybyście byście akcentowały
3 os.	akcentowałby by akcentował	akcentowałaby by akcentowała	akcentowałoby by akcentowało	akcentowaliby by akcentowali	akcentowałyby by akcentowały

bezosobnik: akcentowano by

bezokolicznik: akcentować

imiesłów przysłówkowy współczesny: akcentując

gerundium: akcentowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	akcentowanie	akcentowania
D.	akcentowania	akcentowań
C.	akcentowaniu	akcentowaniom
B.	akcentowanie	akcentowania
N.	akcentowaniem	akcentowaniami
Ms.	akcentowaniu	akcentowaniach
W.	akcentowanie	akcentowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: akcentujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	akcentujący	akcentujący	akcentujący	akcentujące	akcentująca
D.	akcentującego	akcentującego	akcentującego	akcentującego	akcentującej
C.	akcentującemu	akcentującemu	akcentującemu	akcentującemu	akcentującej
B.	akcentującego	akcentującego	akcentujący	akcentujące	akcentującą
N.	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującą
Ms.	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	akcentujący	akcentujący	akcentujące	akcentujące
D.	akcentujących	akcentujących	akcentujących	akcentujących
C.	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującym
B.	akcentujących	akcentujących	akcentujących	akcentujące
N.	akcentującymi	akcentującymi	akcentującymi	akcentującymi
Ms.	akcentujących	akcentujących	akcentujących	akcentujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: akcentowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	akcentowany	akcentowany	akcentowany	akcentowane	akcentowana
D.	akcentowanego	akcentowanego	akcentowanego	akcentowanego	akcentowanej
C.	akcentowanemu	akcentowanemu	akcentowanemu	akcentowanemu	akcentowanej
B.	akcentowanego	akcentowanego	akcentowany	akcentowane	akcentowaną
N.	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowaną
Ms.	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	akcentowani	akcentowani	akcentowane	akcentowane
D.	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych
C.	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym
B.	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych	akcentowane
N.	akcentowanymi	akcentowanymi	akcentowanymi	akcentowanymi
Ms.	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych

Składnia

Rz_osobowy

akcentować

2. podkreślać

Definicja

książk.

w swojej wypowiedzi zwracać szczególną uwagę na określone zjawisko lub fakt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

akcentować konieczność, tezę, potrzebę, role, różnice, wartość, znaczenie

Cytaty

	Mocno akcentujemy prawdę, że wiara jest rzeczywistością wcieloną. Myślę, że my chrześcijanie mało doceniamy ten fakt. źródło: NKJP: Józef Augustyn: Aby życie było szczęśliwe Wywiady i czaty, 2007
	Psychologia humanistyczna szczególnie mocno akcentuje fakt, że istota ludzka posiada esencjalny rdzeń (jaźń), który integruje jej różnorakie i pozornie izolowane cechy w ramach mającej określony wzorzec niepowtarzalnej całości, jaka istocie tej nadaje indywidualny charakter. źródło: NKJP: Jerzy Prokopiuk: Dusza ludzka - oś świata, 2007
	Komunikat akcentuje niezmienność zasad polityki pieniężnej. źródło: NKJP: Janusz Jankowiak, NBP - Ministerstwo Finansów, Gazeta Wyborcza, 1994-10-10
	Dla mnie właśnie - akcentował Twardowski - jest on „także Bogiem chrząszczy, mrówek, biedronek i szczypawek”, a nie tylko „rozhukanych koni”! źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet : wybór z pamięci 90-latka,2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	akcentuję	akcentujemy
2 os.	akcentujesz	akcentujecie
3 os.	akcentuje	akcentują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	akcentowałem +(e)m akcentował	akcentowałam +(e)m akcentowała	akcentowałom +(e)m akcentowało	akcentowaliśmy +(e)śmy akcentowali	akcentowałyśmy +(e)śmy akcentowały
2 os.	akcentowałeś +(e)ś akcentował	akcentowałaś +(e)ś akcentowała	akcentowałoś +(e)ś akcentowało	akcentowaliście +(e)ście akcentowali	akcentowałyście +(e)ście akcentowały
3 os.	akcentował	akcentowała	akcentowało	akcentowali	akcentowały

bezosobnik: akcentowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę akcentował będę akcentować	będę akcentowała będę akcentować	będę akcentowało będę akcentować	będziemy akcentowali będziemy akcentować	będziemy akcentowały będziemy akcentować
2 os.	będziesz akcentował będziesz akcentować	będziesz akcentowała będziesz akcentować	będziesz akcentowało będziesz akcentować	będziecie akcentowali będziecie akcentować	będziecie akcentowały będziecie akcentować
3 os.	będzie akcentował będzie akcentować	będzie akcentowała będzie akcentować	będzie akcentowało będzie akcentować	będą akcentowali będą akcentować	będą akcentowały będą akcentować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		akcentujmy
2 os.	akcentuj	akcentujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	akcentowałbym bym akcentował	akcentowałabym bym akcentowała	akcentowałobym bym akcentowało	akcentowalibyśmy byśmy akcentowali	akcentowałybyśmy byśmy akcentowały
2 os.	akcentowałbyś byś akcentował	akcentowałabyś byś akcentowała	akcentowałobyś byś akcentowało	akcentowalibyście byście akcentowali	akcentowałybyście byście akcentowały
3 os.	akcentowałby by akcentował	akcentowałaby by akcentowała	akcentowałoby by akcentowało	akcentowaliby by akcentowali	akcentowałyby by akcentowały

bezosobnik: akcentowano by

bezokolicznik: akcentować

imiesłów przysłówkowy współczesny: akcentując

gerundium: akcentowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	akcentowanie	akcentowania
D.	akcentowania	akcentowań
C.	akcentowaniu	akcentowaniom
B.	akcentowanie	akcentowania
N.	akcentowaniem	akcentowaniami
Ms.	akcentowaniu	akcentowaniach
W.	akcentowanie	akcentowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: akcentujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	akcentujący	akcentujący	akcentujący	akcentujące	akcentująca
D.	akcentującego	akcentującego	akcentującego	akcentującego	akcentującej
C.	akcentującemu	akcentującemu	akcentującemu	akcentującemu	akcentującej
B.	akcentującego	akcentującego	akcentujący	akcentujące	akcentującą
N.	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującą
Ms.	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	akcentujący	akcentujący	akcentujące	akcentujące
D.	akcentujących	akcentujących	akcentujących	akcentujących
C.	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującym
B.	akcentujących	akcentujących	akcentujących	akcentujące
N.	akcentującymi	akcentującymi	akcentującymi	akcentującymi
Ms.	akcentujących	akcentujących	akcentujących	akcentujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: akcentowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	akcentowany	akcentowany	akcentowany	akcentowane	akcentowana
D.	akcentowanego	akcentowanego	akcentowanego	akcentowanego	akcentowanej
C.	akcentowanemu	akcentowanemu	akcentowanemu	akcentowanemu	akcentowanej
B.	akcentowanego	akcentowanego	akcentowany	akcentowane	akcentowaną
N.	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowaną
Ms.	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	akcentowani	akcentowani	akcentowane	akcentowane
D.	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych
C.	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym
B.	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych	akcentowane
N.	akcentowanymi	akcentowanymi	akcentowanymi	akcentowanymi
Ms.	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych

Składnia

akcentować

3. w muzyce

Definicja

wyróżniać jakiś dźwięk lub akord w utworze muzycznym za pomocą wydłużenia, natężenia lub zmiany wysokości tonu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka

Cytaty

[...] dźwięk ostatni U (ultima), będący z reguły toniką (w półkadencjach także III lub V stopniem skali), jest również nieakcentowany, wypada bowiem na słabą część ostatniego taktu.

źródło: NKJP: Krzysztof Bilica: Wokół Chopina i Polski : siedem szkiców, 2005

Akcent zawsze jest słyszalny, skompresowany dźwięk akcentowany ma inną barwę i przyciąga uwagę nawet laika.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	akcentuję	akcentujemy
2 os.	akcentujesz	akcentujecie
3 os.	akcentuje	akcentują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	akcentowałem +(e)m akcentował	akcentowałam +(e)m akcentowała	akcentowałom +(e)m akcentowało	akcentowaliśmy +(e)śmy akcentowali	akcentowałyśmy +(e)śmy akcentowały
2 os.	akcentowałeś +(e)ś akcentował	akcentowałaś +(e)ś akcentowała	akcentowałoś +(e)ś akcentowało	akcentowaliście +(e)ście akcentowali	akcentowałyście +(e)ście akcentowały
3 os.	akcentował	akcentowała	akcentowało	akcentowali	akcentowały

bezosobnik: akcentowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę akcentował będę akcentować	będę akcentowała będę akcentować	będę akcentowało będę akcentować	będziemy akcentowali będziemy akcentować	będziemy akcentowały będziemy akcentować
2 os.	będziesz akcentował będziesz akcentować	będziesz akcentowała będziesz akcentować	będziesz akcentowało będziesz akcentować	będziecie akcentowali będziecie akcentować	będziecie akcentowały będziecie akcentować
3 os.	będzie akcentował będzie akcentować	będzie akcentowała będzie akcentować	będzie akcentowało będzie akcentować	będą akcentowali będą akcentować	będą akcentowały będą akcentować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		akcentujmy
2 os.	akcentuj	akcentujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	akcentowałbym bym akcentował	akcentowałabym bym akcentowała	akcentowałobym bym akcentowało	akcentowalibyśmy byśmy akcentowali	akcentowałybyśmy byśmy akcentowały
2 os.	akcentowałbyś byś akcentował	akcentowałabyś byś akcentowała	akcentowałobyś byś akcentowało	akcentowalibyście byście akcentowali	akcentowałybyście byście akcentowały
3 os.	akcentowałby by akcentował	akcentowałaby by akcentowała	akcentowałoby by akcentowało	akcentowaliby by akcentowali	akcentowałyby by akcentowały

bezosobnik: akcentowano by

bezokolicznik: akcentować

imiesłów przysłówkowy współczesny: akcentując

gerundium: akcentowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	akcentowanie	akcentowania
D.	akcentowania	akcentowań
C.	akcentowaniu	akcentowaniom
B.	akcentowanie	akcentowania
N.	akcentowaniem	akcentowaniami
Ms.	akcentowaniu	akcentowaniach
W.	akcentowanie	akcentowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: akcentujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	akcentujący	akcentujący	akcentujący	akcentujące	akcentująca
D.	akcentującego	akcentującego	akcentującego	akcentującego	akcentującej
C.	akcentującemu	akcentującemu	akcentującemu	akcentującemu	akcentującej
B.	akcentującego	akcentującego	akcentujący	akcentujące	akcentującą
N.	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującą
Ms.	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	akcentujący	akcentujący	akcentujące	akcentujące
D.	akcentujących	akcentujących	akcentujących	akcentujących
C.	akcentującym	akcentującym	akcentującym	akcentującym
B.	akcentujących	akcentujących	akcentujących	akcentujące
N.	akcentującymi	akcentującymi	akcentującymi	akcentującymi
Ms.	akcentujących	akcentujących	akcentujących	akcentujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: akcentowany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	akcentowany	akcentowany	akcentowany	akcentowane	akcentowana
D.	akcentowanego	akcentowanego	akcentowanego	akcentowanego	akcentowanej
C.	akcentowanemu	akcentowanemu	akcentowanemu	akcentowanemu	akcentowanej
B.	akcentowanego	akcentowanego	akcentowany	akcentowane	akcentowaną
N.	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowaną
Ms.	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	akcentowani	akcentowani	akcentowane	akcentowane
D.	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych
C.	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym	akcentowanym
B.	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych	akcentowane
N.	akcentowanymi	akcentowanymi	akcentowanymi	akcentowanymi
Ms.	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych	akcentowanych

Składnia

akcentować

Data ostatniej modyfikacji: 12.03.2024