UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

upaprać

Chronologizacja

SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. paprać

Definicja

pot. 
ubrudzić czymś miękkim, mokrym, kleistym

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:  obsyfić, osyfić, ubabrać, upaciać, uświnić, utytłać
hiperonimy:  ubrudzić

Połączenia

  • upaprać koszulę, spodnie, sukienkę; dłonie, ręce, twarz
  • upaprać błotem, gliną, krwią, sokiem, ziemią

Cytaty

Remik już rano wiedział, że ten dzień nie będzie należał do udanych. Najpierw pokłócił się z dziewczyną, potem upaprał swoją ulubioną koszulę lodem.

źródło: NKJP: Izabela Jarosz: Sięgnij po wizę do nieba, Trybuna Śląska, 2001-06-22

Uśmiechnął się na wspomnienie bluźnierstw Jaskra, który spędził całe popołudnie na otwieraniu muszli i grzebaniu w oślizgłym mięsie, pokaleczył sobie palce i upaprał koszulę, ale nie znalazł ani jednej perły.

źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992

Ewa Osińska z satysfakcją patrzyła na męża, który w zdenerwowaniu po raz pierwszy zapomniał o swoim wyglądzie. Włosy miał potargane, twarz, ręce i cały kombinezon upaprany ziemią.

źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978

Jeszcze przez jakiś czas po niefortunnym wyasfaltowaniu dróżki do owego pomnika [...] to zając szamotał się upaprany w smole, aż go jakiś litościwy przechodzień kijem zatłukł.

źródło: NKJP: Roman Antoszewski: Kariera na trzy karpie morskie, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. upaprzę
upaprzemy
2 os. upaprzesz
upaprzecie
3 os. upaprze
upaprzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. upaprałem
+(e)m upaprał
upaprałam
+(e)m upaprała
upaprałom
+(e)m upaprało
upapraliśmy
+(e)śmy upaprali
upaprałyśmy
+(e)śmy upaprały
2 os. upaprałeś
+(e)ś upaprał
upaprałaś
+(e)ś upaprała
upaprałoś
+(e)ś upaprało
upapraliście
+(e)ście upaprali
upaprałyście
+(e)ście upaprały
3 os. upaprał
upaprała
upaprało
upaprali
upaprały

bezosobnik: upaprano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. upaprzmy
2 os. upaprz
upaprzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. upaprałbym
bym upaprał
upaprałabym
bym upaprała
upaprałobym
bym upaprało
upapralibyśmy
byśmy upaprali
upaprałybyśmy
byśmy upaprały
2 os. upaprałbyś
byś upaprał
upaprałabyś
byś upaprała
upaprałobyś
byś upaprało
upapralibyście
byście upaprali
upaprałybyście
byście upaprały
3 os. upaprałby
by upaprał
upaprałaby
by upaprała
upaprałoby
by upaprało
upapraliby
by upaprali
upaprałyby
by upaprały

bezosobnik: upaprano by

bezokolicznik: upaprać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: upaprawszy

gerundium: upapranie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. upapranie
upaprania
D. upaprania
upaprań
C. upapraniu
upapraniom
B. upapranie
upaprania
N. upapraniem
upapraniami
Ms. upapraniu
upapraniach
W. upapranie
upaprania

imiesłów przymiotnikowy bierny: upaprany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. upaprany
upaprany
upaprany
upaprane
upaprana
D. upapranego
upapranego
upapranego
upapranego
upapranej
C. upapranemu
upapranemu
upapranemu
upapranemu
upapranej
B. upapranego
upapranego
upaprany
upaprane
upapraną
N. upapranym
upapranym
upapranym
upapranym
upapraną
Ms. upapranym
upapranym
upapranym
upapranym
upapranej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. upaprani
upaprani
upaprane
upaprane
D. upapranych
upapranych
upapranych
upapranych
C. upapranym
upapranym
upapranym
upapranym
B. upapranych
upapranych
upapranych
upaprane
N. upapranymi
upapranymi
upapranymi
upapranymi
Ms. upapranych
upapranych
upapranych
upapranych

odpowiednik aspektowy: paprać

Składnia

bez ograniczeń + upaprać +
KOGO/CO + CZYM
bez ograniczeń + upaprać +
KOGO/CO + w CZYM
Data ostatniej modyfikacji: 02.12.2012
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj