UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przybierać

Chronologizacja

SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	przybieram	przybieramy
2 os.	przybierasz	przybieracie
3 os.	przybiera	przybierają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybierałem +(e)m przybierał	przybierałam +(e)m przybierała	przybierałom +(e)m przybierało	przybieraliśmy +(e)śmy przybierali	przybierałyśmy +(e)śmy przybierały
2 os.	przybierałeś +(e)ś przybierał	przybierałaś +(e)ś przybierała	przybierałoś +(e)ś przybierało	przybieraliście +(e)ście przybierali	przybierałyście +(e)ście przybierały
3 os.	przybierał	przybierała	przybierało	przybierali	przybierały

bezosobnik: przybierano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę przybierał będę przybierać	będę przybierała będę przybierać	będę przybierało będę przybierać	będziemy przybierali będziemy przybierać	będziemy przybierały będziemy przybierać
2 os.	będziesz przybierał będziesz przybierać	będziesz przybierała będziesz przybierać	będziesz przybierało będziesz przybierać	będziecie przybierali będziecie przybierać	będziecie przybierały będziecie przybierać
3 os.	będzie przybierał będzie przybierać	będzie przybierała będzie przybierać	będzie przybierało będzie przybierać	będą przybierali będą przybierać	będą przybierały będą przybierać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		przybierajmy
2 os.	przybieraj	przybierajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	przybierałbym bym przybierał	przybierałabym bym przybierała	przybierałobym bym przybierało	przybieralibyśmy byśmy przybierali	przybierałybyśmy byśmy przybierały
2 os.	przybierałbyś byś przybierał	przybierałabyś byś przybierała	przybierałobyś byś przybierało	przybieralibyście byście przybierali	przybierałybyście byście przybierały
3 os.	przybierałby by przybierał	przybierałaby by przybierała	przybierałoby by przybierało	przybieraliby by przybierali	przybierałyby by przybierały

bezosobnik: przybierano by

bezokolicznik: przybierać

imiesłów przysłówkowy współczesny: przybierając

gerundium: przybieranie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przybieranie	przybierania
D.	przybierania	przybierań
C.	przybieraniu	przybieraniom
B.	przybieranie	przybierania
N.	przybieraniem	przybieraniami
Ms.	przybieraniu	przybieraniach
W.	przybieranie	przybierania

imiesłów przymiotnikowy czynny: przybierający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przybierający	przybierający	przybierający	przybierające	przybierająca
D.	przybierającego	przybierającego	przybierającego	przybierającego	przybierającej
C.	przybierającemu	przybierającemu	przybierającemu	przybierającemu	przybierającej
B.	przybierającego	przybierającego	przybierający	przybierające	przybierającą
N.	przybierającym	przybierającym	przybierającym	przybierającym	przybierającą
Ms.	przybierającym	przybierającym	przybierającym	przybierającym	przybierającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przybierający	przybierający	przybierające	przybierające
D.	przybierających	przybierających	przybierających	przybierających
C.	przybierającym	przybierającym	przybierającym	przybierającym
B.	przybierających	przybierających	przybierających	przybierające
N.	przybierającymi	przybierającymi	przybierającymi	przybierającymi
Ms.	przybierających	przybierających	przybierających	przybierających

imiesłów przymiotnikowy bierny: przybierany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	przybierany	przybierany	przybierany	przybierane	przybierana
D.	przybieranego	przybieranego	przybieranego	przybieranego	przybieranej
C.	przybieranemu	przybieranemu	przybieranemu	przybieranemu	przybieranej
B.	przybieranego	przybieranego	przybierany	przybierane	przybieraną
N.	przybieranym	przybieranym	przybieranym	przybieranym	przybieraną
Ms.	przybieranym	przybieranym	przybieranym	przybieranym	przybieranej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	przybierani	przybierani	przybierane	przybierane
D.	przybieranych	przybieranych	przybieranych	przybieranych
C.	przybieranym	przybieranym	przybieranym	przybieranym
B.	przybieranych	przybieranych	przybieranych	przybierane
N.	przybieranymi	przybieranymi	przybieranymi	przybieranymi
Ms.	przybieranych	przybieranych	przybieranych	przybieranych

odpowiednik aspektowy: przybrać

Pochodzenie

Zob. przybrać

1. o rzece

Definicja

o wodzie: podnosić swój poziom

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

Połączenia

potoczek, potok, rzeka, woda (w rzece) przybiera

Cytaty

	[...] w ciągu doby woda przybiera kolejny metr i odcina dostęp do kilku miejscowości [...]. źródło: NKJP: Cezary Klimaszewski: Ile przybierze Bug? - Powódź nas nie zaskoczy, Głos Siemiatycz, 2010-02-26
	[...] średnio raz na 10 lat woda przybiera o ponad 3 metry. źródło: NKJP: I. Koba: Dbają o teren nadnarwiański, Tygodnik Ciechanowski, 2006-08-23
	Przy intensywnych opadach potoczek znacznie przybiera, występuje z głębokiego koryta i zalewa kościółek. źródło: NKJP: Na wodę stuletnią, Dziennik Polski, 2003-05-20
	Powołano sztab antykryzysowy. Walka z przybierającą wodą potrwała do południa w piątek. źródło: NKJP: (aw), Kamil Składowski: Czy woda znów musiała zalać Tomaszów?, Dziennik Łódzki, 2005-03-25

Składnia

	+	przybierać	+	(CO)
	+	przybierać	+	(o ILE)

2. kształt

Definicja

zyskiwać cechę określoną następującym rzeczownikiem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

azot, tlen; budowla; skóra, twarz; manifestacja, tragedia, przybiera coś
przybierać biały, (ciemny...) kolor, dziwny, (różny...) kształt, mniejszy, (większy... )rozmiar; kształt kopuły, (stożka, monologu, pieśni...); wielkość piłeczki

Cytaty

Dla odważnych projektanci proponują czerwień. Te najmodniejsze fasony przybierają kształt koła. Dużego koła.

źródło: NKJP: (RWA): Krokodyla daj mi luby, Dziennik Bałtycki, 2003-10-11

W zjonizowanej atmosferze azot przybiera kolor niebieski lub czerwony, atomy tlenu zielony, zaś jego jony - kolor rubinu.

źródło: NKJP: Piotr Subik: Łowcy zórz, Dziennik Polski, 2005-03-05

Przyjęcie komunijne nierzadko przybiera rozmiary małego wesela.

źródło: NKJP: (M.L.): Cena uroczystości? Cena ambicji?, Gazeta Krakowska, 2002-05-14

Składnia

przybierać

3. minę

Definicja

nadawać swojej twarzy lub swojemu ciału określony wyraz lub określone ułożenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

przybierać minę cwaniaka,(mentora...), beztroską, (poważną...); pozę macho, (twardziela...), bojową, (obronną...); pozycję normalną, (wygodną...)

Cytaty

Nie wiem, w czym się przegląda Rada Ministrów, ale na pewno przed lustrem przybiera specjalną minę - zapracowaną, szczerą, troszkę bezkompromisową, i na pewno szalenie poważną i porażająco wiarygodną.

źródło: NKJP: Dziennik Polski, 2000-01-15

Spleć ręce na piersi, przybierając pozycję zmarłego. Wyobraź sobie, szczegół po szczególe, własny pogrzeb, jakbyś wiedział, że odbędzie się już jutro.

źródło: NKJP: Usenet.pl, 2009-12-18

Składnia

przybierać

4. pseudonim

Definicja

przyjmować jako swoje imię i nazwisko

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną

Połączenia

przybierać imię Benedykta XVI, Piotra II..., zakonne; pseudonim "Marek", "Zielony"..., pseudonim artystyczny, operacyjny

Cytaty

Farbuje włosy na blond, przybiera pseudonim i – by pomóc w uwolnieniu jeńców – wkrada się w łaski niemieckiego oficera.

źródło: NKJP: Tomasz Mucha: Nagi instynkt przetrwania, Dziennik Zachodni, 2007-09-05

W 1887 r. wstąpił do Zakonu III Św. Franciszka, przybierając imię brat Albert.

źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Adam Chmielowski - święty malarz, Dziennik Polski, 2008-12-19

Składnia

przybierać

5. kwiatami

Definicja

przystrajać coś, umieszczając na tym jakieś ozdoby

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Połączenia

przybierać okna, stół; grób
przybierać owocami; kwiatami, ozdobami, zielenią

Cytaty

Kto tylko ma konia i wóz, przybiera go w kolorowe bibuły, bierze rodzinę i jedzie.

źródło: NKJP: (TAM): Ułani na koń!, Gazeta Krakowska, 2007-08-24

Bożonarodzeniowe drzewko na początku było tylko zieloną gałązką. Symbol życia, zdrowia, sił witalnych przybierano owocami i kolorowym papierem.

źródło: NKJP: Maciej Czujko: Grudniowe powinności, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-12-23

Składnia

	+	przybierać	+	CO + CZYM
	+	przybierać	+	CO + w CO

Frazeologizmy

coś nabiera realnych kształtów
coś przybiera realne kształty
coś przybiera na sile
ktoś/coś przybiera na wadze

Data ostatniej modyfikacji: 25.01.2022