UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

upokorzyć

Chronologizacja

SStp, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Z przedrostkiem u- od st.pol. po-korzyć ‘upokorzyć, ugiąć, podporządkować; upokorzyć się publicznie i prosić o przebaczenie’, co z kolei od korzyć (XV-XVI) w.‘poniżać, zmuszać do uległości, pokory’.
Por. pokora

Definicja

spowodować, że ktoś poczuł się poniżony

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  poniżyć

Połączenia

  • całkowicie, ostatecznie upokorzyć
  • upokorzyć i poniżyć, upokorzyć i sponiewierać

Cytaty

Malinowskiego zaskoczyło to i pomieszało mu szyki. Miał zamiar podroczyć się z Henrykiem, a gdy go dostatecznie upokorzy, wszystko odwołać i powiedzieć, że tylko tak żartował.

źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Podróż, 1979

Prezes go upokorzył, odbijał mu dziewczynę po chamsku, to chłopak się zemścił jak umiał i też mu odbił... babę.

źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009

To Kosma podstępem wyłudził od niej wiadomość, nie mógł przecież przeżyć tego incydentu z peruką, chce mnie upokorzyć przed dziewczyną!

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zorro, załóż okulary!, 2001

Zrobiło mu się przykro, jak jeszcze nigdy w ciągu całej znajomości z Ireną. Poczuł się straszliwie zawstydzony i upokorzony jej losem, a także swoją bezradnością i swoim uprzywilejowaniem.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. upokorzę
upokorzymy
2 os. upokorzysz
upokorzycie
3 os. upokorzy
upokorzą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. upokorzyłem
pot. +(e)m upokorzył
upokorzyłam
pot. +(e)m upokorzyła
upokorzyłom
pot. +(e)m upokorzyło
upokorzyliśmy
pot. +(e)śmy upokorzyli
upokorzyłyśmy
pot. +(e)śmy upokorzyły
2 os. upokorzyłeś
pot. +(e)ś upokorzył
upokorzyłaś
pot. +(e)ś upokorzyła
upokorzyłoś
pot. +(e)ś upokorzyło
upokorzyliście
pot. +(e)ście upokorzyli
upokorzyłyście
pot. +(e)ście upokorzyły
3 os. upokorzył
upokorzyła
upokorzyło
upokorzyli
upokorzyły

bezosobnik: upokorzono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. upokorzmy
upokórzmy
2 os. upokorz
upokórz
upokorzcie
upokórzcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. upokorzyłbym
bym upokorzył
upokorzyłabym
bym upokorzyła
upokorzyłobym
bym upokorzyło
upokorzylibyśmy
byśmy upokorzyli
upokorzyłybyśmy
byśmy upokorzyły
2 os. upokorzyłbyś
byś upokorzył
upokorzyłabyś
byś upokorzyła
upokorzyłobyś
byś upokorzyło
upokorzylibyście
byście upokorzyli
upokorzyłybyście
byście upokorzyły
3 os. upokorzyłby
by upokorzył
upokorzyłaby
by upokorzyła
upokorzyłoby
by upokorzyło
upokorzyliby
by upokorzyli
upokorzyłyby
by upokorzyły

bezosobnik: upokorzono by

bezokolicznik: upokorzyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: upokorzywszy

gerundium: upokorzenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. upokorzenie
upokorzenia
D. upokorzenia
upokorzeń
C. upokorzeniu
upokorzeniom
B. upokorzenie
upokorzenia
N. upokorzeniem
upokorzeniami
Ms. upokorzeniu
upokorzeniach
W. upokorzenie
upokorzenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: upokorzony

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. upokorzony
upokorzony
upokorzony
upokorzone
upokorzona
D. upokorzonego
upokorzonego
upokorzonego
upokorzonego
upokorzonej
C. upokorzonemu
upokorzonemu
upokorzonemu
upokorzonemu
upokorzonej
B. upokorzonego
upokorzonego
upokorzony
upokorzone
upokorzoną
N. upokorzonym
upokorzonym
upokorzonym
upokorzonym
upokorzoną
Ms. upokorzonym
upokorzonym
upokorzonym
upokorzonym
upokorzonej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. upokorzeni
upokorzeni
upokorzone
upokorzone
D. upokorzonych
upokorzonych
upokorzonych
upokorzonych
C. upokorzonym
upokorzonym
upokorzonym
upokorzonym
B. upokorzonych
upokorzonych
upokorzonych
upokorzone
N. upokorzonymi
upokorzonymi
upokorzonymi
upokorzonymi
Ms. upokorzonych
upokorzonych
upokorzonych
upokorzonych

odpowiednik aspektowy: upokarzać

Składnia

bez ograniczeń + upokorzyć +
KOGO + (CZYM) + (przed KIM/CZYM)
Data ostatniej modyfikacji: 03.02.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj