Chronologizacja
Pochodzenie
Z przedrostkiem u- od st.pol. po-korzyć ‘upokorzyć, ugiąć, podporządkować; upokorzyć się publicznie i prosić o przebaczenie’, co z kolei od korzyć (XV-XVI) w.‘poniżać, zmuszać do uległości, pokory’.
Por. pokora
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
synonimy: | poniżyć |
Połączenia
- całkowicie, ostatecznie upokorzyć
- upokorzyć i poniżyć, upokorzyć i sponiewierać
Cytaty
Malinowskiego zaskoczyło to i pomieszało mu szyki. Miał zamiar podroczyć się z Henrykiem, a gdy go dostatecznie upokorzy, wszystko odwołać i powiedzieć, że tylko tak żartował. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Podróż, 1979 |
|
Prezes go upokorzył, odbijał mu dziewczynę po chamsku, to chłopak się zemścił jak umiał i też mu odbił... babę. źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009 |
|
To Kosma podstępem wyłudził od niej wiadomość, nie mógł przecież przeżyć tego incydentu z peruką, chce mnie upokorzyć przed dziewczyną! źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Zorro, załóż okulary!, 2001 |
|
Zrobiło mu się przykro, jak jeszcze nigdy w ciągu całej znajomości z Ireną. Poczuł się straszliwie zawstydzony i upokorzony jej losem, a także swoją bezradnością i swoim uprzywilejowaniem. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Noc i inne opowiadania, 2001 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
upokorzę |
upokorzymy |
|||
2 os. |
upokorzysz |
upokorzycie |
|||
3 os. |
upokorzy |
upokorzą |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
upokorzyłem pot. +(e)m upokorzył |
upokorzyłam pot. +(e)m upokorzyła |
upokorzyłom pot. +(e)m upokorzyło |
upokorzyliśmy pot. +(e)śmy upokorzyli |
upokorzyłyśmy pot. +(e)śmy upokorzyły |
2 os. |
upokorzyłeś pot. +(e)ś upokorzył |
upokorzyłaś pot. +(e)ś upokorzyła |
upokorzyłoś pot. +(e)ś upokorzyło |
upokorzyliście pot. +(e)ście upokorzyli |
upokorzyłyście pot. +(e)ście upokorzyły |
3 os. |
upokorzył |
upokorzyła |
upokorzyło |
upokorzyli |
upokorzyły |
bezosobnik: upokorzono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
upokorzmy upokórzmy |
|
2 os. |
upokorz upokórz |
upokorzcie upokórzcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
upokorzyłbym bym upokorzył |
upokorzyłabym bym upokorzyła |
upokorzyłobym bym upokorzyło |
upokorzylibyśmy byśmy upokorzyli |
upokorzyłybyśmy byśmy upokorzyły |
2 os. |
upokorzyłbyś byś upokorzył |
upokorzyłabyś byś upokorzyła |
upokorzyłobyś byś upokorzyło |
upokorzylibyście byście upokorzyli |
upokorzyłybyście byście upokorzyły |
3 os. |
upokorzyłby by upokorzył |
upokorzyłaby by upokorzyła |
upokorzyłoby by upokorzyło |
upokorzyliby by upokorzyli |
upokorzyłyby by upokorzyły |
bezosobnik: upokorzono by
bezokolicznik: upokorzyć
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
upokorzywszy
gerundium: upokorzenie
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | upokorzenie |
upokorzenia |
D. | upokorzenia |
upokorzeń |
C. | upokorzeniu |
upokorzeniom |
B. | upokorzenie |
upokorzenia |
N. | upokorzeniem |
upokorzeniami |
Ms. | upokorzeniu |
upokorzeniach |
W. | upokorzenie |
upokorzenia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: upokorzony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | upokorzony |
upokorzony |
upokorzony |
upokorzone |
upokorzona |
D. | upokorzonego |
upokorzonego |
upokorzonego |
upokorzonego |
upokorzonej |
C. | upokorzonemu |
upokorzonemu |
upokorzonemu |
upokorzonemu |
upokorzonej |
B. | upokorzonego |
upokorzonego |
upokorzony |
upokorzone |
upokorzoną |
N. | upokorzonym |
upokorzonym |
upokorzonym |
upokorzonym |
upokorzoną |
Ms. | upokorzonym |
upokorzonym |
upokorzonym |
upokorzonym |
upokorzonej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | upokorzeni |
upokorzeni |
upokorzone |
upokorzone |
D. | upokorzonych |
upokorzonych |
upokorzonych |
upokorzonych |
C. | upokorzonym |
upokorzonym |
upokorzonym |
upokorzonym |
B. | upokorzonych |
upokorzonych |
upokorzonych |
upokorzone |
N. | upokorzonymi |
upokorzonymi |
upokorzonymi |
upokorzonymi |
Ms. | upokorzonych |
upokorzonych |
upokorzonych |
upokorzonych |
odpowiednik aspektowy: upokarzać
Składnia
![]() |
+ | upokorzyć | + |
KOGO +
(CZYM) +
(przed KIM/CZYM)
|