UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

lis

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *lisъ

1.a zwierzę

Definicja

drapieżne zwierzę wielkości psa, o wydłużonym pysku, trójkątnych uszach oraz długim i puszystym ogonie, żyjące dziko lub hodowane dla futra

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta drapieżne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta leśne i polne

Połączenia

  • rudy; wściekły lis
  • lis i jenot, lis i wilk
  • kita, ogon lisa; szczepienie, wścieklizna; ferma lisów
  • polowanie na lisy
  • odstrzelić lisa

Cytaty

Nie darmo jest myśliwym, który potrafi przechytrzyć rudego lisa i podejść płochliwe gęsi na rzecznym rozlewisku.

źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1976

Szczepienie lisów przeciwko wściekliźnie w Zachodniopomorskiem rozpocznie się 5 października.

źródło: NKJP: (red.): Jesienne szczepienie lisów, Gazeta Goleniowska, 2008-09-30

Myśliwi w ostatnich latach niechętnie polowali na lisy i jenoty, bo nie ma już takiego zapotrzebowania na ich futra, jak przed 20 laty – wyjaśnia Gabriel Grobelny, nadleśniczy z Wałbrzycha.

źródło: NKJP: Artur Szałkowski: Piękne i groźne, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-08-03

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lis
lisy
D. lisa
lisów
C. lisowi
lisom
B. lisa
lisy
N. lisem
lisami
Ms. lisie
lisach
W. lisie
lisy

1.b futro

Definicja

futro z lisa - zwierzęcia

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki

Połączenia

  • lisy i norki; karakuły i lisy
  • kołnierz z lisa

Cytaty

Pozostałe 25 zł przehulała w lumpeksie, nabywając tam istne cuda z półki za złotówkę: kołnierz z lisa, żakiet, kilka bluzek.

źródło: NKJP: Hanna D. M. Kustosz Zgorzelec: Dysajn, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2003-02-11

Ona włożyła lisa, a on granatowy garnitur z tenisu.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998

Dla stałych klientek, koneserek bogatej elegancji i szyku trzymała na zapleczu szlachetne futra: karakuły, lisy, norki, oposy.

źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lis
lisy
D. lisa
lisów
C. lisowi
lisom
B. lisa
lisy
N. lisem
lisami
Ms. lisie
lisach
W. lisie
lisy

2. człowiek

Definicja

osoba ukrywająca swe zamiary, wykorzystująca innych do osiągnięcia swoich celów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie

Połączenia

  • chytry, szczwany; stary lis

Cytaty

To był cwany lis, świetnie potrafiący funkcjonować w warunkach więziennej izolacji, swoisty wzór do naśladowania przez współwięźniów - wspominają strażnicy więzienni.

źródło: NKJP: Kajetan Berezowski: Panie Prezydencie, proszę o łaskę, Metropol, nr 27/02, 2001

On tylko odgrywa niekiedy cwaną gapę, ale to szczwany lis, jak jego idol i imiennik sprzed stu lat, też Roman.

źródło: NKJP: W. Giełżyński: Asia dobrej myśli, Tygodnik Ciechanowski, 2002-12-31

Załuski był wytrawnym lisem, nie przeciwstawił się kandydaturze człowieka cieszącego się już wówczas wielkim mirem i autorytetem w kołach pisarzy od władz niezależnych, powiedział tylko: - Ach, tak? Rozumiem...

źródło: NKJP: Ryszard Matuszewski: Alfabet : wybór z pamięci 90-latka, 2004

Atmosfera [...] była wtedy bardzo napięta. Podsycały ją media, pisząc o walce młodych wilków ze starymi lisami.

źródło: NKJP: Polityka i obyczaje: Polityka, 2002-03-02

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. lis
lisowie
ndepr
lisy
depr
D. lisa
lisów
C. lisowi
lisom
B. lisa
lisów
N. lisem
lisami
Ms. lisie
lisach
W. lisie
lisowie
ndepr
lisy
depr

Frazeologizmy

farbowany lis
lis polarny
Data ostatniej modyfikacji: 08.01.2013
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj