UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

maść

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	maść	maści kwestion. maście
D.	maści	maści

C.	maści	maściom
B.	maść	maści maście
N.	maścią	maściami
Ms.	maści	maściach
W.	maści	maści maście

Pochodzenie

psł. *mastь 'to, czym się coś maże, smaruje, namaszcza, powleka, smarowidło, smar; barwnik, farba, kolor, barwa sierści zwierząt'

Prasłowiańskie znaczenie 'kolor, barwa' rozwinęło się ze znaczenia 'smarowidło, smar, maść'; widocznie dawni Słowianie używali do mazania, powlekania jakichś powierzchni barwiących smarowideł (Bor)

1. rozgrzewająca

Definicja

preparat leczniczy w postaci miękkiej masy, którą smaruje się skórę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie leki i sposoby leczenia, zabiegi, sprzęty medyczne

Połączenia

maść rozgrzewająca; majerankowa
maść z dziurawca, z nagietka...
maść na odciski, na rozstępy, na żylaki...
kremy i maści
posmarować, smarować coś maścią
maść na suche bóle, na wygrzanie...

Cytaty

Dla złagodzenia objawów warto miejsca objęte wysypką smarować maścią z nagietka lub z rumianku.

źródło: NKJP: (D): Rozpoznaj wysypkę u dziecka, Dziennik Łódzki, 2005-11-12

Ginekolog w przychodni rejonowej na wstępie wyrzucił ją za drzwi i kazał wypluć gumę do żucia, potem zbadał, przepisał maść na rozstępy.

źródło: NKJP: Maria Zbąska: Samotne matki, Gazeta Wyborcza, 1998-05-29

Składnia

	+	maść	+	z CZEGO
	+	maść	+	na CO

2. konia

Definicja

barwa sierści u zwierząt

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	umaszczenie
	hiperonimy:	barwa

Połączenia

biała, czarna, gniada... maść
maść konia, psa
koń jakiejś maści

Cytaty

Ważna jest też maść konia. Dziś pan Andrzej ma kare, srokacze i taranty, czyli białe w czarne kropki.

źródło: NKJP: (PS): Szetlandy: sympatyczne i przyjazne, Dziennik Polski, 2005-07-16

Springer-spaniel jest podobny z budowy i maści do cocker-spaniela, jest jednak od niego nieco wyższy (wysokość ok. 45 cm).

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1996

Składnia

	+	maść	+	JAKA
	+	maść	+	CZEGO

3. gatunek

Definicja

rodzaj lub gatunek tego, o czym mowa

Noty o użyciu

Zwykle wyraża negatywną ocenę osób i obiektów, do których się odnosi.

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

różnej, rozmaitej, wszelakiej, wszelkiej; innej maści

Cytaty

[...] w Warszawie jest pełno wariatów różnej maści, ale jest też kilku normalnych ludzi jeżdżących sobie spokojnie na monocyklach.

źródło: NKJP: Marek Świercz: Wężykiem podbiją świat, Dziennik Zachodni, 2006-05-15

Reżyser John Waters, enfant terrible amerykańskiego kina, gustujący w złym smaku, wszelakiej maści obrzydliwościach i tandecie, nakręcił 19 lat temu parodię muzycznych komedii „Hairspray”.

źródło: NKJP: Janusz Wróblewski: Lakier do włosów, Polityka, 2007-09-29

W sieci jak wszędzie istnieją anarchiści i stróże porządku. Do pierwszych należą hackerzy, crackerzy i innej maści terroryści komputerowi. Po drugiej stronie barykady stają cyberpatrole, grupy pościgowe i sieciowi kowboje.

źródło: NKJP: Paweł Piasecki: Net Wars, CKM nr 05/05, 1999

Data ostatniej modyfikacji: 22.08.2013