UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

fura

Chronologizacja

1441, SStp
W postaci: fora

Pochodzenie

śr.-w.-niem. vuore 'jazda; wóz'

1.a wóz konny

Definicja

czterokołowy pojazd, ciągnięty przez konia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  furmanka, wóz

Połączenia

  • chłopska, węglarska fura
  • fura z pasażerami, z trumną, ze zwłokami; z kartoflami, z koksem, z makulaturą, z prowiantem, z rzeczami, z sianem, z węglem, ze zbożem
  • jazda furą
  • koń z furą
  • chłop, siano na furze
  • rozładowywanie fury
  • ciągnąć, załadować furę
  • jechać, powozić furą
  • ładować, rzucić coś na furę
  • siedzieć, stanąć na furze

Cytaty

[...] zobaczył przez okno swego pokoju, jak przed ganek zajeżdża chłopska fura wyładowana ubitymi gęśmi.

źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997

Dodatkowych atrakcji dostarczała gazdówka, pasienie krów, sianokosy, grabienie, powrót z pola na furze z sianem [...].

źródło: NKJP: Anna Kowalska-Lewicka: Koniec wojny na Podhalu, 1999, prasa

Nagle stanął na furze i wpatrując się w drogę przed nami, powiedział ni z oburzeniem, ni uradowany: - Nie widać ich [...].

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. fura
fury
D. fury
fur
C. furze
furom
B. furę
fury
N. furą
furami
Ms. furze
furach
W. furo
fury

1.b ładunek

Definicja

coś lub ktoś, kto znajduje się w furze

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • pełna fura
  • dwie, trzy... fury budulca, siana
  • fura kapusty, siana, szkła, żyta

Cytaty

Dla pracujących pod ziemią koni wrzucono do szybu kilkanaście fur siana.

źródło: NKJP: Teresa Kuczyńska: Czego to człowiek nie wymyśli, 1972

Pracownik fabryki kryształów mógł dostawać co miesiąc furę szkła, ale sam musiał się martwić o to, jak znaleźć na nie nabywcę.

źródło: NKJP: Marcin Wojciechowski: Pomarańczowy majdan, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. fura
fury
D. fury
fur
C. furze
furom
B. furę
fury
N. furą
furami
Ms. furze
furach
W. furo
fury

2. duża ilość

Definicja

pot. 
duża ilość czegoś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • fura ciastek, dzieci, książek, kwiatów, notatek, pieniędzy, żarcia; czasu, głupstw, problemów

Cytaty

Myśmy tam czuli, że terapeuci są gotowi zrobić dla nas wszystko. Poświęcali nam furę czasu.

źródło: NKJP: Anna Dodziuk, Włodzimierz Kamecki: Wyjść z matni : proste rozmowy o zgubnym nałogu, 1994

Chociaż ty z pewnością wyjdziesz za mąż i będziesz mieć furę dzieci... - Chciałabyś mieć furę dzieci? - zapytała cicho Elżbieta. - Fury chyba nie, ale jedno bardzo.

źródło: NKJP: Jaroslav Dietl: Szpital na peryferiach, 1991

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. fura
fury
D. fury
fur
C. furze
furom
B. furę
fury
N. furą
furami
Ms. furze
furach
W. furo
fury

3. samochód

Definicja

pot. 
ekspresywnie o samochodzie

Noty o użyciu

Wyraz częściej używany w odniesieniu do samochodu osobowego.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Transport transport lądowy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  auto, bryczka, bryka, gablota, samochodzik, samochód, samojazd, samoruch, wóz, wózek
hiperonimy:  pojazd

Połączenia

  • niezła fura
  • jeździć furą

Cytaty

Przed restauracją na chodniku stał ładny, zgrabniutki samochód. - Niezła fura, śliczny kolor - powiedziałam z zachwytem.

źródło: NKJP: Kazimierz Sikorski: Maskotka dla dyrektora, 1998, prasa

Gliniarz proponuje: „Ja ci mówię, gdzie stoi skradzione auto, ty odbierasz furę, dogadujesz się z niemieckimi firmami ubezpieczeniowymi i dostajesz kasę za samochód. Ja biorę od ciebie działkę”.

źródło: KWSJP: Piotr Krysiak: Smętny koniec szpanera, 2006, prasa

I to był „ksiądz-biznesmen”, który wiedział, jak się żyje. O furach można było z nim pogadać: - To ksiądz teraz jaką furą jeździ?

źródło: KWSJP: Bartłomiej Dobroczyński: Orkiestra Klubu Pomocnych Serc, czyli Monolog wodospad Jurka Owsiaka, 1999

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. fura
fury
D. fury
fur
C. furze
furom
B. furę
fury
N. furą
furami
Ms. furze
furach
W. furo
fury

4. w kartach

Definicja

w grze w oczko liczba punktów przekraczająca dwadzieścia jeden

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bust

Połączenia

  • trafić furę

Cytaty

Gracz może dobierać karty w każdej sytuacji, oczywiście jeśli przekroczy 21 (tzw. fura) automatycznie kończy grę i przegrywa [...].

źródło: Internet

Po chwili po stronie krupiera ukazał się walet. Jak wszystkie figury miał on wartość dziesięciu punktów. Dama, walet i piątka to 25 punktów i „fura”. Przed Jerzym urosła spora garść żetonów.

źródło: Edmund Jan Burel: Trafieni przez fortunę, 2003

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. fura
fury
D. fury
fur
C. furze
furom
B. furę
fury
N. furą
furami
Ms. furze
furach
W. furo
fury

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

fura, skóra i komóra
Data ostatniej modyfikacji: 09.05.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj